ارزیابی سازوکار آسیب؛ گام نخست نجات افراد از بحران‌ها

به گزارش ایکنا از اصفهان، دوره تکمیلی آموزشی «کمک‌های اولیه و آمادگی در شرایط بحران» ویژه بانوان کاشانی، امروز، ۱۶ مردادماه با مشارکت مرکز مشاوره «مهر مادر» و همکاری دبستان دخترانه یاس در فرهنگسرای فیض کاشان برگزار شد.

در این دوره، سیدمجتبی میرزایی، مسئول آموزش اورژانس پیش‌بیمارستانی کاشان به آموزش مباحث امداد و کمک‌های اولیه و بیان نکات کاربردی در زمینه مواجهه با بحران‌ها پرداخت.

وی در ابتدا با اشاره به نحوه برخورد با مصدومان ترومایی تأکید کرد: در مواجهه با آسیب‌ها، ارزیابی «سازوکار آسیب» بسیار مهم است؛ برای نمونه، شدت سقوط، سرعت تصادف یا نوع برخورد، در شدت آسیب تأثیر مستقیم دارد. در تصادفات، افزایش سرعت موجب افزایش تصاعدی شدت آسیب می‌شود.

نکات مهم در کمک‌های اولیه

مسئول آموزش اورژانس پیش‌بیمارستانی کاشان در ادامه، به مواردی چون آسیب‌های چشمی، آتل‌بندی، انواع سوختگی و اقدامات حیاتی اولیه پرداخت و تأکید کرد: در سوختگی‌های جزئی، شست‌وشو با آب ولرم به مدت ۱۰ دقیقه بلامانع، اما استفاده از یخ و آب سرد ممنوع است. در سوختگی‌های وسیع، باید از شست‌وشو خودداری و از پانسمان استریل خشک استفاده کرد. پمادهای یخچالی یا بازشده پیشین مجاز نیستند و فقط باید از پمادی استفاده کرد که در همان لحظه باز می‌شود؛ همچنین برداشتن لباس‌های چسبیده و کندن تاول‌ها ممنوع است.

وی با بیان اینکه سوختگی ناشی از برق‌گرفتگی بسیار خطرناک است و حتی اگر ظاهر پوست سالم باشد، ممکن است بافت‌های داخلی به‌شدت آسیب دیده باشند، توصیه کرد: در این موارد، تا قطع کامل منبع برق، هیچ اقدامی صورت نگیرد.

تفاوت سکته قلبی و ایست قلبی

میرزایی همچنین در خصوص تفاوت سکته قلبی و ایست قلبی توضیح داد: در ایست قلبی، بیمار کاملاً بی‌هوش، اما در سکته قلبی فرد هوشیار است و فقط بخشی از قلب دچار اختلال می‌شود. با این حال، سکته قلبی در صورت رسیدگی‌نکردن می‌تواند به ایست قلبی منجر شود.

وی افزود: در صورت بالا بودن فشار خون (بیش از ۲۲)، می‌توان نصف قرص زیرزبانی برای بیمار استفاده کرد؛ اما کاهش ناگهانی فشار خون به‌ویژه در بیماران دچار سکته‌ توصیه نمی‌شود.

سکته مغزی؛ تشخیص و اقدام سریع

مسئول آموزش اورژانس پیش‌بیمارستانی کاشان با بیان اینکه ۸۸ درصد از سکته‌های مغزی ناشی از لخته خون هستند، گفت: درمان این نوع سکته فقط در چهار ساعت نخست مؤثر است و پس از آن، داروها قادر به حل لخته نخواهند بود.

وی با معرفی روش «BE FAST» برای شناسایی علائم سکته مغزی، بر تشخیص سریع و تماس فوری با اورژانس تأکید کرد و توضیح داد: این علائم عبارت است از Balance (تعادل) یا بررسی توان تعادل بیمار، Eyes (چشم‌ها) یا کنترل حرکت کامل چشم، Face (صورت) یا نامتقارن‌بودن صورت یا ناتوانی در لبخند، Arms (بازوها) یا بررسی ناتوانی در بالا آوردن همزمان دو دست، Speech (تکلم) یا اختلال در صحبت‌کردن، Time (زمان) یا زمان شروع علائم که باید ثبت شود. 

تشنج و اقدامات حیاتی

میرزایی درباره نحوه برخورد با تشنج نیز توضیحاتی داد و تأکید کرد: مراحل مختلف تشنج باید به‌درستی شناخته و مدیریت شود. از جمله مراحل تشنج، خیره‌شدن، لرزش‌های عضلانی، شل‌شدن و بازگشت تدریجی هوشیاری بیمار است؛ همچنین در صورت قفل‌شدن فک، نیازی به باز کردن فک با فشار نیست.

گزش‌ها؛ عقرب و مار

وی درباره اقدامات اولیه در موارد گزش حشرات یا حیوانات سمی مانند مار و عقرب گفت: آرام‌سازی مصدوم، خواباندن و بی‌حرکت‌سازی بیمار و شست‌وشوی محل نیش با آب و صابون، اقداماتی مؤثر، اما بستن بالای زخم و مکیدن محل نیش ممنوع است.

مسئول آموزش اورژانس پیش‌بیمارستانی کاشان  یادآور شد: در کشور ما تمامی پادزهرهای مربوط به مارهای سمی وجود دارد و ساعت‌ها زمان جذب سم در بدن طول می‌کشد که فرصت مناسبی برای رساندن بیمار به مراکز درمانی فراهم می‌کند.

در ادامه، فاطمه زارع‌جوشقانی، کارشناس ارشد روان‌شناسی با اشاره به افزایش آمار سکته‌های قلبی و مغزی، یکی از عوامل مؤثر در بروز این بیماری‌ها را افزایش غلظت خون ناشی از سبک زندگی نادرست دانست و اظهار کرد: بعضی از عادات مانند دیر خوابیدن، تغذیه نامناسب، استرس مزمن و آنچه در طب سنتی با عنوان «امتلاء» یا نبود تعادل بین ورود و خروج مواد در بدن شناخته می‌شود، نقش مهمی در بروز بیماری‌های قلبی و مغزی دارد.

وی افزود: اصلاح سبک زندگی نقش کلیدی در پیشگیری از این بیماری‌ها دارد. مصرف غذاهای سنگین و ترکیبی مانند فست‌فود، خوابیدن بلافاصله پس از صرف غذا و خوابیدن در شرایط استرس‌زا، از جمله عواملی هستند که زمینه‌سازی بروز امتلاء و غلظت خون را فراهم می‌کنند و احتمال سکته را افزایش می‌دهد. 

یادآور می‌شود، این دوره آموزشی که با هدف افزایش سطح آگاهی بانوان درباره کمک‌های اولیه، مهارت‌های امدادی و مقابله با شرایط بحرانی برگزار شد، می‌تواند نقش مهمی در کاهش خسارات ناشی از حوادث ایفا کند.

زهراسادات محمدی