«فرنگیس»؛ روایتی از حماسه‌آفرینی بانوان ایرانی در دفاع مقدس

«فرنگیس» نام اثری نمایشی ساخته امین پورمند، درباره فرنگیس حیدرپور، قهرمانی از خطه غرب کشور است. او که در گیلانغرب زاده شد، فرزندش را در طول هشت سال جنگ تحمیلی عراق علیه ایران از دست داد و در مقابله با دو سرباز عراقی، موفق شد یکی را با تبر بکشد و دیگری را در حالی‌که خلع سلاح و تسلیم این بانوی غیور شده بود، تسلیم نیروهای نظامی کشور کند.

امین پورمند، کارگردان نمایش «فرنگیس» در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان اظهار کرد: این نمایش به‌مناسبت فرارسیدن هفته دفاع مقدس با همکاری خانه تئاتر حوزه هنری اصفهان تولید شده است. پیش از این، مستندهای «فرنگیس» و «تبر» و کتاب «فرنگیس» نیز برای روایت زندگی فرنگیس حیدرپور ساخته و منتشر شده‌اند. ما هم در این نمایش به زندگی این ابربانوی قهرمان کشور و هویت ملی او پرداخته‌ایم.

وی با بیان اینکه تندیس فرنگیس در کرمانشاه ساخته شده و مجسمه او نیز موجود است، افزود: عراق در سال 1359 در حمله به غرب کشور، شهر گیلانغرب را مورد هدف قرار دارد که زادگاه و محل زندگی فرنگیس حیدرپور بود؛ بنابراین زندگی این شخصیت در طول جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، دچار تغییر و تحولات فراوانی شد، به‌طوری که از محل زندگی خود به شهری دیگر مهاجرت کرد و بعد از مدتی به شهر خود بازگشت. فرزند او نیز در این سال‌ها به شهادت رسید. فرنگیس حیدرپور اکنون در قید حیات است.

این کارگردان تئاتر تصریح کرد: این بانوی قهرمان در یکی از روزهای جنگ، در حال حرکت به ‌سوی خانه خود بود تا اینکه در نزدیکی چشمه‌ای با دو سرباز عراقی روبه‌رو شد؛ یکی از آن‌ها را با تبر به هلاکت رساند و دیگری را خلع سلاح کرد و به دست نیروهای نظامی کشور سپرد. نقطه عطفی که داستان زندگی فرنگیس حیدرپور را به اوج می‌رساند، این رویداد است.

ادای دین به قهرمانان کمتر شناخته‌شده

وی درباره انگیزه خود از ساخت نمایش «فرنگیس» گفت: در نمایش پیشین خود، «ماهیار» نیز داستان مدافعان وطن را که در آب‌های نیلگون خلیج فارس به شهادت رسیدند، روایت کردم؛ به این ترتیب تلاشم این بوده است که در آثار خود، داستان قهرمانان کمتر شناخته‌شده کشورمان را روایت کنم و براساس تأکید رهبر معظم انقلاب، مبنی بر اینکه شخصیت قهرمان فرنگیس باید در کشور بیشتر شناخته شود، برای اولین‌بار نمایشی با موضوع زندگی این بانوی قهرمان کردزبان تولید کردیم.

پورمند با تأکید بر اینکه جامعه امروز ایران در حال فراموشی قهرمانان، فرهنگ و تاریخ خود است، بیان کرد: دفاع مقدس هشت ساله بخشی از تاریخ معاصر ایران محسوب می‌شود که در هویت ملی ما نقش دارد؛ ولی با گذشت زمان، لابه‌لای وقایع جدید و تولد نسل‌ها، کم‌کم به فراموشی سپرده می‌شود. دینی به عهده دارم و در هنر عهده‌دار رسالتی هستم تا وقایع و شخصیت‌های مهم تاریخ کشور، به‌ویژه آنان را که کمتر شناخته شده‌اند، به نسل‌های ناآشنا با این امور معرفی کنم.

وی ادامه داد: با ساخت نمایش «فرنگیس»، از قهرمانی کردزبان، از اهالی مناطق غربی کشور در شهر اصفهان که مرکز کشور است، سخن می‌گوییم. قصد داریم نشان دهیم که با وجود قومیت‌های گوناگون، ملیت واحدی داریم که می‌خواهیم از آن برای آینده کودکان‌، بانوان و همه افراد جامعه خود محافظت و نگهداری کنیم. نمایش «فرنگیس» مستقیماً به بانوان ایرانی و قهرمانانی همچون فرنگیس اشاره دارد.

نوآوری نمایش فرنگیس

کارگردان نمایش «فرنگیس» اظهار کرد: با توجه به اینکه داستان این نمایش کاملاً واقعی یا رئال است، برای افزایش جذابیت، برقراری ارتباط بهتر با مخاطب و افزایش بار دراماتیک و نمایشی آن از شیوه‌ اجرای سوررئال بهره برد‌ه و تلاش کرده‌ایم با به‌کارگیری قاب‌ها، تصاویر، رنگ‌بندی‌ها، نور و صحنه‌های مینیمال متنوع و متعدد، از خستگی مخاطب پیشگیری کنیم که نوآوری ما در ساخت این نمایش است.

وی افزود: در نمایش «فرنگیس»، سه دوره کودکی، نوجوانی و بزرگسالی از زندگی فرنگیس حیدرپور روایت می‌شود. در انتهای نمایش، دختربچه‌ای که اصلاً در نمایش حضور نداشته است، به صحنه می‌آید و تبری را که در دست مجسمه فرنگیس قرار دارد، برمی‌دارد. این حرکت نمادین به این معناست که می‌توان نسل‌های بعدی و قهرمانان را به‌وجود آورد؛ چرا که قهرمانان زاده می‌شوند و فرنگیس‌ها در کشور ما همچنان متولد خواهند شد؛ این پیام نهایی نمایش است.

پورمند در معرفی عوامل نمایش «فرنگیس» بیان کرد: بازیگران این نمایش رزا ماندنی، سمیه جعفری‌منش، مریم ابوطالبی و بازیگر خردسال رونیکا خدایی؛ نویسنده محسن عظیمی؛ دستیار کارگردان امیر رحیمی؛ طراح صحنه و نور امین پورمند؛ آهنگساز و نوازنده محمد نادری؛ طراحان لباس پریناز تهمتن و فهیمه حیدری؛ طراح گریم شکوفه توانگر؛ مدیر روابط عمومی مجید بدیع‌زاده؛ مجری نور متین عبداللهی؛ منشی صحنه آیدا بنائی؛ طراح پوستر و بروشور امید پورمند؛ عکاس بنیامین لچینانی؛ تبلیغات امیر رحیمی و بنیامین لچینانی (استودیو نکسورا)؛ مسئول سالن نگار حیدری و مسئول گیشه مهسا فاطمی‌نیا و حوریا رمضانی هستند.

وی گفت: نمایش «فرنگیس» از 27 شهریور تا 9 مهرماه، هر شب ساعت 19 در تماشاخانه ماه حوزه هنری اصفهان، واقع در گذر سعدی به روی صحنه می‌رود. علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به سایت گیشه هشت برای تهیه بلیط اقدام کنند.

زهراسادات مرتضوی