پرواز بی‌بازگشت؛ روایت یکی از تلخ‌ترین صحنه‌های دفاع مقدس
سقوط هواپیمای ترابری نیروی هوایی ارتش که حامل پنج تن از برجسته‌ترین فرماندهان نظامی ایران بود، آن هم فقط یک روز پس از شکست حصر آبادان، یکی از غم‌انگیزترین صفحات تاریخ دفاع مقدس است.
پیروزی قهرمانانه در عملیات ثامن‌الائمه(ع) و شکستن حلقه محاصره آبادان در کمتر از ۴۲ ساعت، موجی از شادی و غرور در میان رزمندگان و فرماندهان ایجاد کرده بود؛ اما این شادی دوام نداشت و فقط یک روز پس از آن، فاجعه‌ای رخ داد که کام ملت ایران را برای همیشه تلخ کرد. در هفتم مهرماه ۱۳۶۰، هواپیمای ترابری «هرکولس» نیروی هوایی ارتش که مأموریت داشت فرماندهان ارشد این پیروزی بزرگ را به تهران منتقل کند، دچار حادثه شد و جان ۴۹ تن از سرنشینانی را که از شکست حصر آبادان شادکام بودند، در کام آتش کشید. این فرماندهان که شامل پنج تن از برجسته‌ترین چهره‌های نظامی آن دوران بودند، عازم تهران شده بودند تا گزارش مفصلی از رشادت‌های رزمندگان در جبهه آبادان را به محضر امام خمینی(ره) تقدیم کنند. آنان حتی نقشه‌ها و برنامه‌های آینده برای شکست حصر خرمشهر را نیز همراه خود داشتند؛ اما سرنوشت، نقشه‌های دیگری برای آنان کشیده بود.
هواپیمای C۱۳۰ با ترکیبی از مسافران، مجروحان و پیکرهای مطهر شهدا، از اهواز به سوی تهران به پرواز درآمد. هیچ‌کس، حتی کارکشته‌ترین خلبانان و فرماندهان شجاع حاضر در هواپیما گمان نمی‌بردند که این پرواز، آخرین سفرشان باشد. بر فراز آسمان تهران، ناگهان سکوت الکتریکی بر کابین حکمفرما شد و موتورهای این غول آهنین از کار افتاد. محمود خرم‌دل، کمک‌خلبان نجات‌یافته از این حادثه شرح می‌دهد که همه‌چیز پس از ترک اهواز طبیعی بود تا اینکه نزدیک کوه‌های حسن‌آباد قم، ناگهان سیستم برق به‌طور کامل از کار افتاد. در آن تاریکی مطلق، فقط نور چراغ‌های حرم عبدالعظیم(ع) می‌درخشید. با قطع برق، موتورها خاموش و سیستم هیدرولیک فلج و کنترل هواپیما از دستان خلبان خارج شد.
اما در این آشفتگی مرگبار، یکی از سرداران، جواد فکوری، با چراغ قوه به سمت کابین خلبان شتافت و برای بازکردن دستی چرخ‌ها اقدام کرد. او حس می‌کرد که مشکل، بسیار عمیق‌تر از قطعی ساده برق است. مجموعه تلاش‌ها سبب شد هواپیما در مانوری تقریباً معجزه‌آسا، در دل بیابان فرود آید؛ اما یکی از چرخ‌ها قفل شده بود و این نقص فنی کوچک، آخرین ضربه را به هواپیما وارد کرد؛ هواپیما به یک سو منحرف شد و با بال بر زمین کشیده آتش گرفت. خرم‌دل در آخرین ثانیه‌های ممکن، خود را از پنجره به بیرون پرتاب کرد و نجات یافت و دقایقی بعد، انفجار عظیم ۸۰۰۰ پوند سوخت، بقایای هواپیما و بسیاری از سرنشینانش را در کام آتش فرو برد.
در نهایت، از میان همه سرنشینان، فقط ۱۸ مسافر و چهار نفر از کادر پرواز از این حادثه هولناک جان سالم به در بردند تا روایتگر یکی از غم‌انگیزترین صفحات تاریخ دفاع مقدس باشند. ۴۹ تن نیز جان خود را از دست دادند. اسامی پنج سردار جاودان که در این حادثه به فیض شهادت نائل آمدند، از این قرار بود: تیمسار ولی‌الله فلاحی، جانشین ستاد مشترک ارتش، تیمسار موسی نامجو، نماینده امام در شورای عالی دفاع، تیمسار جواد فکوری، فرمانده نیروی هوایی ارتش، سردار یوسف کلاهدوز، قائم‌مقام وقت سپاه پاسداران و سردار سیدمحمدعلی جهان‌آرا، فرمانده وقت سپاه خرمشهر.
اما چرا این فرود نسبتاً کنترل‌شده، به چنین فاجعه انسانی بزرگی انجامید؟ براساس گفته‌های برخی مسئولان، تابوت‌های شهدای عملیات ثامن‌الائمه(ع) که در بخش عقب هواپیما قرار داشت، در اثر شدت ضربه فرود، با سرعتی باورنکردنی به سمت جلو پرتاب شد. این تابوت‌های سنگین، به اجسامی تبدیل شدند که بر تعداد قربانیان افزود. این حادثه تلخ، باعث شد تا مقررات حمل تابوت در هواپیماهای ترابری برای همیشه تغییر کند.
الهه‌سادات بدیع‌زادگان
انتهای پیام
