تأثیر منفی سفر بایدن بر مذاکرات احیای برجام
یک استاد روابط بین‌الملل گفت: سفر بایدن به خاورمیانه تأثیر منفی بر برجام خواهد گذاشت و گره آن را محکم‌تر خواهد کرد.
جو بایدن در نخستین سفر خود به خاورمیانه در مقام ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، در تاریخ 13 ژوئیه(22 تیرماه) وارد اسرائیل شد و پس از توقفی دو روزه در این کشور و دیدار با رهبران فلسطینی، با پروازی مستقیم از تل‌آویو، به جده در عربستان سعودی رفت و با پادشاه و ولیعهد این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد. ماحصل دیدار و گفت‌وگوی رئیس‌جمهور آمریکا با مقامات اسرائیل و عربستان و رهبران کشورهای عربی حاضر در نشست جده، بیانیه‌های مشترکی بود که بر جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تأکید می‌کرد. این بیانیه‌ها و نیز سخنان جو بایدن در نشست جده، با واکنش مقامات کشورمان مواجه شد. سخنگوی وزارت امور خارجه با تأکید بر سیاست راهبردی ایران در بهره‌برداری از فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای، از دولت‌های منطقه خواست تا به دعوت و ابتکارهای کشورمان برای همکاری‌های منطقه‌ای و تأمین امنیت دسته‌جمعی پاسخ دهند.
سیده‌صدیقه حسینی، استاد روابط بین‌الملل مؤسسه دارالحکمه در مونترال کانادا در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، یکی از اهداف سفر رئیس‌جمهور آمریکا به خاورمیانه را گسترش و تحکیم پیوندهای امنیتی و اقتصادی اسرائیل با کشورهای این منطقه، به‌خصوص عربستان و امارات متحده عربی برشمرد و اظهار کرد: میان آمریکا و اسرائیل پیوندی ناگسستنی وجود دارد و به تعبیر جان مرشایمر، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه شیکاگو، این لابی آیپک است که سیاست خارجی آمریکا را مشخص می‌کند.
وی افزود: آمریکا از پیمان صلح ابراهیم که در دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ میان اسرائیل، امارات متحده عربی و بحرین برای عادی‌سازی روابط امضا شده بود، کاملاً حمایت می‌کند و معتقد است روابط میان آنها باید کاملاً عادی‌سازی شود، چنانکه شاهد افزایش عادی‌سازی‌ها در روابط میان اسرائیل و عربستان سعودی هستیم.
این استاد روابط بین‌الملل تصریح کرد: معتقدم مهم‌ترین هدف بایدن از سفر به خاورمیانه، عادی‌سازی روابط میان عربستان و اسرائیل بود که توانست به این هدف خود دست پیدا کند، به‌خصوص اینکه چند وقت پیش نیز مذاکراتی میان ایران و عربستان انجام شد و آمریکا از این می‌ترسد که اگر قرار باشد ایران و عربستان به توافق برسند، ممکن است کشورهای غربی در حوزه انرژی با مشکل مواجه شوند، به‌خصوص اینکه روسیه نیز به‌دلیل جنگ اوکراین، محدودیت‌های زیادی در حوزه نفت و گاز و انرژی خود برای غرب ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: اگر از دیدگاه واقع‌گرایی به موضوع نگاه کنیم، چنانکه سیاست خارجی آمریکا نیز سیاستی واقع‌گرایانه است، می‌توان گفت آمریکا به اهدافش از این سفر دست پیدا کرده است. در همین دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، یکی از اعتراضاتی که نسبت به عربستان وجود داشته، این بوده که بن سلمان دستور قتل خاشقچی را صادر کرده و بر این اساس، این کشور به‌عنوان حامی تروریسم شناخته می‌شد، ولی وقتی در آمریکا صف‌های طولانی برای بنزین تشکیل می‌شود، دولت‌های غربی با چالش‌هایی در حوزه انرژی و نفت مواجهند و چالش‌هایی نیز میان ایران و اسرائیل در خصوص مسئله هسته‌ای ایران وجود دارد، رئیس‌جمهور آمریکا به خاورمیانه سفر کرد تا هم جایگاه و روابط اسرائیل با کشورهای عربی را تقویت کند، چنانکه اولین پرواز مستقیم میان اسرائیل و عربستان برقرار شد و هم مشکل نفت خود را حل کند. قبل از سفر بایدن نیز بیانیه‌هایی صادر شد، مبنی بر اینکه با توجه به چالش‌های مرتبط با اقتصاد جهانی، مشارکت آمریکا و کشورهای عربی برای ارتقای صلح، رفاه و ثبات در سراسر جهان کاملاً حیاتی است.
حسینی اضافه کرد: مسئله دیگری که بایدن در دیدار با ولیعهد عربستان مطرح کرد، تمدید آتش‌بس در یمن بود که آن را اقدامی شجاعانه خواند و معتقد بود محمد بن سلمان نقشی تعیین‌کننده در میانجی‌گری برای تمدید آتش‌بس میان عربستان و یمن ایفا می‌کند.
وی به بیانیه نشست جده اشاره و بیان کرد: بایدن در نشست شورای همکاری خلیج فارس شرکت و اعلام کرد حتی اگر خارج نکردن نام سپاه از فهرست گروه‌های تروریستی باعث شکست مذاکرات برجام شود، این کار را انجام نمی‌دهد و حاضر است برجام شکست بخورد. مواضع وی در واقع دوگانه بود، از یک طرف می‌گفت در مقابل برنامه هسته‌ای ایران مقاومت می‌کند و از طرف دیگر، خروج از برجام را اشتباه می‌دانست. آمریکا همواره می‌گوید خواهان رفع مشکلات برجام هستیم، ولی در عمل کاری انجام نمی‌دهد.
این استاد روابط بین‌الملل با بیان اینکه سفر بایدن به خاورمیانه تأثیر منفی بر برجام خواهد گذاشت و گره آن را محکم‌تر خواهد کرد، گفت: اسرائیل به شدت مخالف به نتیجه رسیدن برجام است و دشمنی ایران و اسرائیل در خاورمیانه نیز با توجه به چالش‌های جدی که در چند وقت اخیر شاهد آن بوده‌ایم، مثل شهادت شهید صیاد خدایی و هک کردن سامانه‌های مختلف از سوی هکرهای دو کشور کاملاً مشخص است. روسیه، چین و کشورهای عربی به شدت از به نتیجه نرسیدن برجام سود خواهند برد. بنابراین، اگر واقعیت‌های نظام بین‌الملل را بشناسیم، باید در خصوص برجام میان ایران و آمریکا مذاکره مستقیم انجام شود.
انتهای پیام
