ویژگی‌های زنان نهضت امام حسین(ع)
یک نویسنده و پژوهشگر گفت: مکتب‌شناسی، مدیریت قوی، صبر و بردباری، عفت و پاکدامنی و امام‌شناسی، ویژگی‌های زنانی بود که در نهضت امام حسین(ع) نقش و حضور داشتند.
به گزارش ایکنا از اصفهان، سومین نشست از مراسم «شب‌های عاشوراپژوهی»، شب گذشته، هفتم مردادماه به همت مؤسسه فرهنگی آیه در خانه حکمت اصفهان برگزار شد.
مرضیه محمدزاده، نویسنده کتاب «نقش زنان در نهضت امام حسین(ع)» در این نشست با بیان اینکه در نهضت عاشورا از ۴۰ زن نام برده شده است، اظهار کرد: البته تعداد زنان در این نهضت از این رقم بیشتر است، اما نام ۴۰ نفر در تاریخ آمده که به سه دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول بانوانی بودند که به محض صدور فرمان الرحیل امام، همراه ایشان از مدینه به مکه و از مکه به عراق حرکت کردند. آنها خواهران، دختران، همسران و بعضی از زنان اصحاب بودند. دسته دوم زنانی را دربر می‌گیرد که در بین راه به کاروان امام پیوستند، مثل همسر مسلم بن عوسجه و گروه سوم زنانی بودند که اگرچه همراه کاروان نبودند، اما در نهضت نقش داشتند، مانند ام‌سلمه همسر پیامبر(ص) که حرمت خاصی داشت، ام‌البنین مادر حضرت عباس(ع) که بیمار بود و همسر حضرت عباس(ع) که پرستاری از مادر همسر را به عهده داشت.
وی افزود: اولین ویژگی این زنان، مکتب‌شناسی و آگاهی کامل آنها از مبانی دینی، شناخت قرآن و احتجاج از آیات قرآن بود که نمونه بارز این ویژگی‌ها در حضرت زینب(س) جمع شده بود. ابتدا و انتهای خطبه‌ای که ایشان نزد یزید قرائت کرد، با آیه قرآن بود. ماریه، دختر منقذ عبدی که همسر و پدرش را در جنگ جمل همراه امیرالمؤمنین(ع) از دست داد، خانه خود را در بصره به‌صورت دانشگاهی درآورده بود که معارف در آن تدریس می‌شد. سفیر امام در بصره به این خانه وارد و نامه امام به مردم بصره در آنجا گشوده و قرائت شد. بعد از شهادت فرستاده امام، این زن با تلاش بسیار، چند نفر از نزدیکان خود را به یاری امام فرستاد.
این مدرس تاریخ اسلام ادامه داد: امام‌شناسی ویژگی دیگر این زنان بود. آنها حسین بن علی(ع) را عمود خیمه اسلام می‌دانستند و اطاعتشان از ایشان کورکورانه نبود و نسبت به امام معرفت و شناخت داشتند. نمونه این امام‌شناسی را در سلوک همسر جنادة بن حارث انصاری می‌توان دید. شوهر او صبح عاشورا در حمله اول به شهادت رسید و عصر عاشورا، او فرزند نوجوان خود را آماده جنگ کرد. زنان عاشورایی درواقع زمان‌شناس بودند و نسبت به زمانه خود آگاهی کامل داشتند، نمونه آنها هم همسر زهیر بن قین بود که شوهر خود را به ملاقات با امام متقاعد کرد. زنان نهضت امام حسین(ع) عفیف و پاکدامن بودند، وقتی کاروان اسرا به شام رسید و یکی از سپاهیان از زنان پرسید آیا چیزی نیاز دارید؟ آنها پولی به او می‌دهند تا سرها را جلوتر ببرد و این زنان از نگاه مردم در امان باشند.
وی با بیان اینکه ویژگی دیگر این زنان، مدیریت قوی آنها بود، گفت: یک مدیر ارکان سازمان خود و نقاط قوت و ضعف آن را می‌شناسد و تلاش می‌کند سازمان را طبق اهداف و مسیر معین پیش ببرد، اما مدیریت بحران سخت‌ترین نوع مدیریت است. عصر عاشورا در آن شرایط، حضرت زینب(س) اوضاع را مدیریت و کودکان را از آسیب جدی حفظ کرد.
محمدزاده اضافه کرد: صبر و بردباری نیز ویژگی دیگر این زنان بود. صبر زمانی اهمیت می‌یابد که در کنار عزم و درایت قرار گیرد و زینب(س) این‌گونه بود. متأسفانه امروز وقتی از ایشان سخن می‌گوییم، فقط به زجر و آسیب و مصیبت دیدن او اشاره می‌کنیم، حال آنکه عرب از حضرت زینب(س) با عنوان «امرأة العاقله» یاد می‌کند. ایشان عصر عاشورا با نهیب‌ها و فریادهای به‌موقع مانع آسیب به کودکان شد و در کاخ عبیدالله وقتی او قصد کشتن امام سجاد(ع) را داشت، مانعش شد. در نهضت امام حسین(ع)، زنان گزارشگر نیز حضور داشتند، مانند فاطمه دختر امیرالمؤمنین(ع) و فاطمه دختر امام حسین(ع) که در تواریخ از آنها نام برده شده است.
وی تأکید کرد: زنان عاشورایی تربیت‌کننده بودند و همه مردان این نهضت در دامان زنان پاک و عفیف تربیت شدند. زمانی که حر به زمین افتاد، امام بر بالین او آمد و فرمود مادرت نام خوبی بر تو گذاشت، زهیر، بریر، نافع و زنان بنی‌هاشم فرزندان خود را برای یاری امام به میدان فرستادند. اولین مرثیه‌سرایی نهضت امام با حضرت زینب(س) و دیگر زنان عاشورایی آغاز شد. حضرت زینب(س) در گودی قتلگاه برای جسم امام حسین(ع)، رباب در کاخ یزید و مقابل سر امام و حضرت ام‌البنین(س) در مدینه مرثیه‌سرایی کردند و این‌چنین در آن فضا وقایع عاشورا را انتقال دادند و زنده نگه داشتند. اولین عزادار بر امام حسین(ع) نیز ام‌سلمه بود که در روز عاشورا بر ایشان گریه کرد.
نویسنده کتاب «نقش زنان در نهضت امام حسین(ع)» با اشاره به ویژگی جهادگر بودن این زنان گفت: جهاد انواع دارد، اما مهم‌ترین و بزرگترین نوع آن، بیان سخن حق در مقابل حاکم ظالم است. نمونه‌اش را در حضرت زینب(س) شاهد هستیم که نه تنها هیچ نشانی از ضعف و سستی در سخنان ایشان نبود، بلکه آن حضرت سرشار از صلابت و قدرت بود. در نهضت عاشورا زنان در میان زندانیان سیاسی هم دیده می‌شوند. عبدالله بن عفیف چشمان خود را در جنگ جمل از دست داده بود و زمانی که عبیدالله در مسجد کوفه نسبت ناروا به امام حسین(ع) داد و او از ایشان دفاع کرد، قصد دستگیری‌اش را داشتند که گریخت، شب به خانه‌اش ريختند و دخترش از پدر دفاع کرد و اسیر شد.
وی بیان کرد: زنان قبیله بنی‌اسد نیز در دفن شهدای کربلا نقش داشتند و مردان قبیله را که از عبیدالله می‌ترسیدند، تهییج و تحریک کردند و باعث شدند افتخار دفن شهدای کربلا تا امروز به نام این قبیله ثبت شود. از طرف دیگر، طبق نقل تاریخ، امام وصایای امامت را به دست یک زن، یعنی ام‌سلمه سپردند. زنان عاشورایی زاهد و پارسا بودند و حضرت زینب(س) نمونه بارز این زهد بود.
محمدزاده با بیان اینکه در میان لشکر عمرسعد، زنی نبود که نقش داشته باشد، گفت: در کشتار مختار از عمله و قتله کربلا حتی یک زن هم نبود و برعکس، زنان بسیاری از همسران این افراد، شوهران خود را برای قتل پسر پیامبر(ص) سرزنش کردند، مثل همسر و دختر یزید، همسر خولی، همسر مالک بن نسیر، همسر هانی بن عروه و حتی مرجانه، مادر عبیدالله، پسر خود را لعن و نفرین کرد.
وی اظهار کرد: اسامی دیگری از زنان در روز عاشورا برده می‌شود که صحت ندارد. بعضاً از لیلا مادر حضرت علی‌اکبر سخن گفته می‌شود، در حالی که ایشان همسر اول امام حسین(ع) و سال‌ها پیش از واقعه عاشورا از دنیا رفته بود. همچنین شهربانو مادر امام سجاد(ع) نیز بعد از به دنیا آمدن ایشان از دنیا رفت. لذا، آنچه از این بانوان در روز عاشورا روایت می‌شود، صحت تاریخی ندارد و دو تن از همسران امام حسین(ع) در کربلا بودند؛ رباب مادر حضرت علی‌اصغر و سکینه و ام‌اسحاق مادر فاطمه. متأسفانه تحریفاتی در خصوص وقایع عاشورا وجود دارد که باید بیان شوند.
انتهای پیام
