سیمای بین‌المللی مولوی متفاوت از مولانای حقیقی است
رئیس کرسی مولوی‌پژوهی گفت: سیمایی که از مولوی در خارج از کشور در نهادهای گوناگون و میان مخاطبان ارائه شده، متفاوت از مولانای حقیقی است.
به گزارش ایکنا از اصفهان، سیدعلی‌اصغر میرباقری‌فرد، رئیس کرسی مولوی‌پژوهی در آیین گشایش چهارمین همایش بین‌المللی مولوی‌پژوهی که امروز، ۲۳ مهرماه در سالن پیامبر اعظم(ص) دانشگاه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: تعداد شخصیت‌های بزرگ علمی، ادبی و فرهنگی در تاریخ و فرهنگ ایران بسیار پرشمار است و صدها چهره شاخص داریم که می‌توانند مورد توجه قرار گیرند؛ ولی امروز به سبب موضوع این همایش از مولانا جلال‌الدین محمد بلخی تجلیل می‌کنیم.
وی درباره چرایی پرداختن به اعلام و شخصیت‌های شاخص و بزرگ علمی کشور گفت: ما ایرانیان میراث فرهنگی و تمدنی بزرگی داریم و اصالت آن را با معرفی چهره‌های برجسته، بیشتر و بهتر نشان می‌دهیم. یکی از مهم‌ترین دلایل توجه به گذشتگان، مسئله هویت‌یابی و هویت‌بخشی و ایجاد اعتماد به نفس در شرایط کنونی است و با توجه به اینکه جریان‌های فکری بیگانه و نامعلوم نگاه فرهنگی جامعه ما را به‌ویژه در میان نسل جوان تحت‌الشعاع قرار داده، انجام چنین فعالیت‌هایی ضرورت دارد؛ بنابراین اگر قرار است مولانا را مورد توجه قرار دهیم، دستاوردهای آن بسیار زیاد است.
رئیس کرسی مولوی‌پژوهی ادامه داد: یکی از دستاوردهای این کار، تدوین مسیری برای ایجاد احساس اعتماد به نفس در جامعه و جوانان از داشتن چنین فرهنگ و تمدنی در تاریخ جهان است که همیشه اثرگذار بوده است. علت غنای فرهنگی و تمدنی ما پیوستگی با منابع فرهنگ اسلامی و قرار گرفتن در بستر تاریخی ایران محسوب می‌شود که سرشار از استعدادهای بزرگ بود و درهم آمیختن این ظرفیت‌ها سبب تولد یکی از درخشان‌ترین تمدن‌های عالم هستی شد.
وی تصریح کرد: اگر بخواهیم در عرصه علمی کشور به چنین شخصیت‌های بزرگی بپردازیم، آنها را تکریم کنیم و تصویری روشن و شفاف از جایگاه و نقش آنها در شکل‌گیری تمدن اسلامی ایرانی داشته باشیم، اولین اقدام باید شناخت و معرفی این شخصیت‌ها باشد؛ ابتدا باید خودمان آنها را بشناسیم و بعد به دیگران بشناسانیم. چنین هدفی با انجام کارهای پراکنده، سلیقه‌ای و ذوقی به‌طور کامل حاصل نمی‌شود؛ شناخت و معرفی آنها باید بر اساس ساختارهای علمی و دقیق انجام شود تا بتوان به این مهم دست یافت؛ در این راستا ما شخصیت مولانا را کامل شناختیم و به دیگران معرفی کردیم و در حال ورود به مرحله بعد هستیم تا وضعیت موجود خود با مولانا را بررسی و در این‌باره گفت‌وگو کنیم.
به گفته میرباقری‌فرد، ضرورت دارد که علاوه بر شناخت و معرفی مولوی، او را از بطن تاریخ، عصر و دوره زندگی‌اش و منطقه جغرافیایی که در آن زندگی می‌کرده، خارج کنیم؛ زیرا همان‌طور که خود گفته، مولانا متعلق به همه نسل‌های انسان است؛ بنابراین باید بررسی کنیم که چگونه می‌توان از مولوی برای دنیای امروز بهره گرفت. در عصر کنونی باید مولوی را در بطن جامعه به‌صورت پویا و زنده، اثرگذار و اثربخش معرفی و از وجود و ظرفیت فکری‌اش برای جامعه استفاده کنیم.
وی تأکید کرد: ما مولانا را در نمایشگاهی به نمایش می‌گذاریم و ویژگی‌های خاص و وضعیت اجتماعی دوره زندگی او را هم بیان می‌کنیم، در حالی که چنین کاری لازم است، ولی کافی نیست. ما باید مولانا را از پشت صحنه‌های نمایشی به بطن جامعه وارد کنیم. امروز می‌توان متناسب با نیازهای روز جامعه از مولوی بهره برد؛ پس دو عمل شناخت و معرفی و استفاده از مجموعه متعالی تعالیم او برای جامعه ضرورت دارد.
رئیس کرسی مولوی‌پژوهی یادآور شد: ما در شناخت مولانا موفق نبودیم و هنوز هم مبانی عرفانی، سنت و مکتب و منظومه فکری او را در ساختاری نظام‌مند و برنامه‌محور تبیین نکرده‌ایم. هنوز هم نیاز داریم بعضی از آثار او را بازنگری و انتشار درست و علمی و تصحیح منقحی از آنها عرضه کنیم. هنوز هم دیوان غزلیات مولانا چندان معتبر نیست که بتوانیم به همه سروده‌هایش استناد کنیم و مشکل ما تا این حد است؛ هنوز بعضی از آثار منثور مولوی به کار جدی نیاز دارد. درباره مثنوی می‌توان گفت که کارهای خوبی انجام شده است و در این اثر کاستی محسوسی وجود ندارد؛ نتیجه آنکه در شناخت مولانا چندان نظام‌مند عمل نکرده‌ایم.
وی اظهار کرد: وقتی همه کارهای انجام‌شده در این زمینه را در کنار یکدیگر قرار می‌دهیم، می‌بینیم زوایای بسیاری هنوز خالی و مبهم هستند، در اینجا باید وظیفه خود را کامل کنیم. در معرفی مولانا به جامعه خودمان و کشورهای دیگر به‌‌مثابه میراث گرانبهای بشری کار درخوری انجام نداده‌ایم. بیش از ۸۰ درصد از جوانان و نوجوانان ما مولوی را به‌واسطه رمان «ملت عشق» می‌شناسند؛ یعنی اگر از این نسل بپرسیم که آیا مولوی را می‌شناسند و پاسخ مثبت بدهند و ما مسیر شناخت را جویا شویم، به کتاب «ملت عشق» می‌رسیم، در حالی که مؤلف در این داستان چهره‌ای بسیار نازل، سخیف، نامناسب و غیرواقعی از مولوی ارائه می‌کند که به‌طور کلی مخالف شخصیت اصلی مولاناست.
میرباقری‌فرد در خصوص چرایی این اتفاق گفت: افتخار ما این است که مولانا از جمله نافذترین شخصیت‌های علمی ادبی ایران در سطح بین‌المللی به شمار می‌رود؛ ولی اگر واقع‌بینانه نگاه کنیم، می‌بینیم سیمایی که از مولوی در خارج از کشور در نهادهای گوناگون و میان مخاطبان ارائه شده، واقعاً متفاوت از مولانای حقیقی است. در کرسی‌های مولوی‌پژوهی این مطالعات انجام شده و شاید نزدیک به 50 نوع مولوی وجود داشته باشد. مرجع علمی موثقی برای معرفی مولانا به جهان تهیه نکرده‌ایم. پیش‌بینی کرده‌ایم تا دانشنامه جامع جهانی مولوی طراحی شود؛ برای انجام این کار زمان بسیاری لازم است و از جمله حلقه‌های گمشده این مسئله به شمار می‌رود.
وی درباره وضعیت امروز ما نسبت به مولانا اظهار کرد: کمیت و کیفیت کارهایی که در این بخش انجام شده است، قابل مقایسه با اقدامات بخش اول نیست. در بخش اول از نظر کمی کارهای بسیار خوبی انجام شده است و نیاز به تکمیل دارد. مولوی می‌تواند در سبد فرهنگی و زندگی همه نقش مؤثری داشته باشد. در شهرهای بزرگ، کوچک و گاهی روستاها هر هفته صدها نشست مثنوی‌خوانی برگزار می‌شود که خود مردم پایه‌گذار آنها هستند.
زهراسادات مرتضوی
انتهای پیام
