شهرهای موشکی؛ نماد بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران
ایران همواره تلاش کرده تا برای تقویت بازدارندگی‌اش، تعداد، سرعت و دقت موشک‌های خود را افزایش دهد و رونمایی از شهرهای موشکی، حاوی این پیام به آمریکا و مهم‌ترین متحد منطقه‌ای‌اش، یعنی اسرائیل است که در صورت اقدامات خصمانه، کشور ما قادر به استفاده از قدرت سخت، یعنی توان موشکی خود برای دفع حملات طرف‌های مقابل است.
بازدارندگی، عنوان نظریه‌ای در روابط بین‌الملل و حوزه امنیت بین‌المللی است و به مجموعه اقداماتی اطلاق می‌شود که دولتی انجام می‌دهد تا تهدیدهای بالقوه یا بالفعل دولت یا دولت‌های مقابل را خنثی و مهار کند؛ به عبارتی، بازدارندگی، راهبردی برای اعمال جنگ نیست، بلکه هدف استفاده از این راهبرد، حفظ وضع موجود، تعدیل و خنثی‌‌سازی اقدام کشور هدف و متقاعد‌کردن طرف مقابل به این است که اقدامات متخاصمانه، عملیات جنگی گسترده و تجاوز، هزینه فراوانی دارد. بازدارندگی شاید نتواند مانع از عملیات خصمانه دشمن شود، اما حداقل می‌تواند از تجاوز گسترده آن جلوگیری کند.
در حال حاضر، موشک‌ها عامل بسیار مهمی برای زیر فشار قرار دادن یک کشور و ابزاری مهم به منظور شلیک به مواضع طرف مقابل است. تغییر و تحولات گسترده در حوزه روابط بین‌الملل، وضعیت پیچیده منطقه خاورمیانه و تهدید ایران در جایگاه بازیگری کلیدی از سوی بازیگران بین‌المللی مانند آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن به دلایل گوناگون، کشورمان را مصمم کرده است که بازدارندگی را نوعی راهبرد در نظر بگیرد.
برنامه موشکی، یکی از این راهبردهای کلیدی به‌شمار می‌رود. با توجه به افزایش تنش‌های لفظی تهران و واشنگتن از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ و از همه مهم‌تر، به بن‌بست رسیدن مذاکره مستقیم میان دو طرف به دلایل گوناگون، از جمله فشار حداکثری ترامپ و تهدیدهای روزافزونش علیه ایران، رونمایی از شهرهای موشکی شاید به معنای بازدارندگی در برابر طرف مقابل تلقی شود.
به گفته مایا کارلین، تحلیلگر اندیشکده نشنال اینترست، ایران از شهرهای موشکی‌ای رونمایی کرده که موشک‌های گوناگون با برد متفاوت در آن‌ها به نمایش گذاشته شده است. موشک‌های عماد، حاج قاسم، قدر اچ، خیبرشکن و پاوه در این شهرها نگهداری می‌شود. البته این نخستین باری نیست که ایران قدرت موشکی خود را به نمایش می‌گذارد، چنانکه در ماه فوریه گذشته، نیروی دریایی سپاه پاسداران یک پایگاه موشکی زیرزمینی را در مناطق ساحلی جنوب کشور و در ژانویه گذشته نیز یک پایگاه موشکی زیرزمینی دیگر را در نزدیکی خلیج فارس، درست چند روز پس از به نمایش گذاشتن یک شهر موشکی مشابه زیرزمینی رونمایی کرد. بدون تردید، ایران از انبارهای زیرزمینی خود به‌مثابه ابزاری برای نشان‌دادن این موضوع استفاده می‌کند که در صورت حمله، همچنان به سلاح دسترسی خواهد داشت.
ذخایر موشکی ایران در طول یک دهه گذشته به شدت افزایش یافته است و براساس گزارش مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن، کل زرادخانه موشک‌های بالستیک ایران به بیش از سه هزار عدد می‌رسد. علاوه بر آن، ایران موشک‌های کروز قابل توجهی دارد که قادر به حمل محموله‌های هسته‌ای هستند. در حمله اول ایران به اسرائیل، حداقل از ۱۲۰ موشک بالستیک استفاده شده است. از سویی، ناوگان موشکی شاهد با برد زیادی که دارد، تهدیدی برای دشمنان ایران بوده است؛ همچنین ایران یک ناوگان موشکی کروز مرگبار دارد که می‌تواند در کمتر از ۱۵ دقیقه به اسرائیل برسد.
علاوه بر اذعان اندیشکده غربی نشنال اینترست به قدرت موشکی ایران، سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در مراسم رونمایی از شهرهای موشکی جدید اعلام کرد که این مشت آهنین، بسیار قوی و سرعت رشد آن در مقایسه با سرعت ترمیم ضعف‌ها در جبهه دشمن بیشتر است.
یکی دیگر از مقامات نظامی نیز در خصوص تعداد شهرها و پایگاه‌های موشکی کشور اعلام کرده بود که شهرهای رونمایی‌شده یکی از صدها شهر موشکی و بخش کوچکی از توان دفاعی موشکی و نظامی ایران به‌شمار می‌رود و به علت بعضی از ملاحظات، فقط درصد کمی از آن‌ها مجوز اعلان عمومی و رسمی دریافت کرده است.
با این اوصاف، ایران همواره تلاش کرده تا برای تقویت بازدارندگی‌اش، تعداد، سرعت و دقت موشک‌های خود را افزایش دهد؛ نکته‌ای که کارشناسان غربی نیز بر آن صحه می‌گذارند و به این ترتیب، موجب توازن تهدید در منطقه شود. ایران با به نمایش گذاشتن شهرهای موشکی خود، حامل این پیام به آمریکا و مهم‌ترین متحد منطقه‌ای‌اش، یعنی اسرائیل است که در صورت اقدامات خصمانه علیه کشور، قادر به استفاده از قدرت سخت، یعنی توان موشکی خود برای دفع حملات طرف‌های مقابل است.
پگاه‌سادات طباطبایی
انتهای پیام
