مسابقات سراسری قرآن مانند یک جشنواره برگزار شود

فرخنده کریم‌زاده، ناظر مسابقات بخش بانوان در مرحله استانی چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم که در دانشگاه علوم قرآنی استان اصفهان در حال برگزاری‌ست، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان اظهار کرد: جای شکر‌گزاری دارد که از نظر کمی، نه‌تنها تعداد شرکت‌کنندگان کاهش نیافته است، بلکه هر سال شاهد روندی صعودی نیز در این زمینه هستیم؛ زیرا گروه نوجوانان برای چند دوره از جریان این مسابقات حذف شده بودند؛ ولی از سال گذشته این گروه سنی نیز به مسابقات اضافه شدند.

وی افزود: ورود دوباره نوجوانان به مسابقات سراسری، باعث پربارشدن جنبه کمی این مسابقات می‌شود. در بعد کیفی هم با توجه به شناختی که در طول ۳۳ سال فعالیت خود در برگزاری مسابقات کشوری حاصل کردم، می‌توان گفت اصفهان یکی از فعال‌ترین و قوی‌ترین استان‌های کشور در زمینه حفظ قرآن و قرائت ترتیل در بخش بانوان است، به‌طوری که شاهد کسب رتبه‌های متعدد بانوان اصفهانی در مسابقات دانشجویی، دانشگاهی، اوقاف و... هستیم.

ناظر چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن اوقاف بیان کرد: اسامی بانوان اصفهانی همواره در فهرست رتبه‌های برتر مسابقات کشوری به چشم می‌خورد که نشان‌دهنده سطح بالای توانمندی آن‌هاست. در رشته‌های دعاخوانی، قرائت ترتیل، قرائت تحقیق و حفظ قرآن در دو گروه کمتر و بالای ۱۸ سال نیز با استقبال خوبی از سوی جامعه قرآنی رو‌به‌رو شدیم.

بهره‌مندی اصفهان از داوران بومی

وی گفت: اصفهان از معدود استان‌هایی‌ست که از داوران بومی در مسابقات قرآنی بهره می‌برد؛ به عبارت دیگر داوران مسابقات استان اصفهان، از اهالی خود این استان هستند و فقط یک داور از استان یزد برای داوری در این مسابقات به ما کمک می‌کند، در حالی که تعداد قابل توجهی از استان‌های کشور در مسابقات قرآنی خود از داوران غیربومی دیگر استان‌ها بهره‌ می‌برند.

کریم‌زاده تصریح کرد: در بیشتر استان‌ها، شاید فقط یک داور از اهالی خود آن استان در برگزاری مسابقه مشارکت داشته باشد. این مورد نیز نشان‌دهنده توانمندی‌های بانوان استان اصفهان است. می‌توان گفت که همه داوران اصفهانی مرحله استانی این مسابقات، چهره‌های کشوری هستند که نشان‌ از سطح بالای کیفیت مسابقات دارد.

وی ادامه داد: منظور از متولیان مسابقات قرآن فقط اوقاف نیست؛ زیرا سازمان اوقاف فقط یکی از متصدیان برگزارکننده مسابقات قرآنی‌ست. اگر فقط قصد بررسی مسابقات قرآن کریم اوقاف را داشته باشیم، بانوان اصفهانی هر سال در این مسابقات رتبه‌های برتر را کسب می‌کنند.

رشد سطح کیفی مسابقات

ناظر چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن اوقاف تأکید کرد: اگر بخواهیم از ورود بانوان اصفهانی به عرصه قرآن تصویری ارائه دهیم، باید توضیح گسترده‌تری بیان کنیم؛ زیرا بانوان اصفهانی دائماً در مسابقات متعدد شرکت و رتبه کسب می‌کنند.

وی در خصوص تفاوت این دوره از مسابقات با دوره‌های پیشین اظهار کرد: از زمانی که مسابقات کشوری قرآن کریم اوقاف در بخش بانوان آغاز شده است، توفیق خدمتگزاری در داوری یا نظارت بر داوران را داشته‌ام. نکته جالبی که در این چند سال مشاهده کرده‌ام، رشد فزاینده و ارتقایافته سطح کیفی اجراست.

کریم‌زاده در ادامه گفت: می‌توان این مسابقات را در مکان ضعیف‌تری برگزار کرد؛ زیرا داوران و شرکت‌کنندگان تفاوت عمده‌ای با سالیان قبل ندارند؛ ولی هنگامی که سطح کیفی از نظر اجرا، محیط و امکانات در وضعیت ضعیفی قرار داشته باشد، برخی از چهره‌ها یا بعضی از فرصت‌ها را از دست می‌دهیم.

برگزاری مسابقات به‌مثابه محفل یا جشنواره

وی تصریح کرد: اگر خدای ناکرده تعدادی از شرکت‌کنندگان اذیت شوند، بی‌انگیزه می‌شوند و در دوره بعدی مسابقات شرکت نمی‌کنند؛ ولی هر سال چشم‌انداز جدید و زیبایی در برگزاری مسابقات مشاهده می‌کنم که نه‌تنها اشتیاق شرکت‌کننده برای شرکت در مسابقات افزایش می‌یابد، بلکه فکر می‌کند ای کاش می‌توانست اطرافیان را نیز با خود همراه کند.

ناظر چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن اوقاف افزود: این مورد پیشنهادی را سال گذشته در جمع مسئولانی گفتم که برای بازدید از مسابقات آمده و متشکل از نمایندگان اصفهان در مجلس و مسئولان شهرستان دولت‌آباد بودند، مبنی بر اینکه امیدوارم از نظر بودجه‌ای به موقعیتی برسیم که بتوان مسابقات قرآن کریم را به دوران محفل قرآنی بازگرداند.

وی با بیان اینکه مسابقات بانوان در دو روز برگزار می‌شود، ادامه داد: اگر این دو روز را به محفل قرآنی تبدیل می‌کردیم، بسیار بهتر بود؛ به‌صورتی که کلاس‌هایی که اکنون خالی هستند، مملو از گروه‌های همخوانی، قاریان، مردم بیننده مسابقات و... می‌شد، همه مردم مورد پذیرایی قرار می‌گرفتند و فضای مسابقات به فضایی همچون جشنواره تبدیل می‌شد.

نظم و سامان در برگزاری مسابقات

کریم‌زاده بیان کرد: مسابقات باید حالت جشنواره به خود بگیرد تا مردم برای حضور در آن ذوق و شوق داشته باشند. امیدوارم برکت قرآن به ما کمک کند تا به چنین فضایی برسیم؛ ولی هم‌اکنون نیز شرکت‌کنندگان در بدو ورود به دانشگاه با تصویری نمایشگاهی روبه‌رو می‌شوند.

وی گفت: در ورودی دانشگاه میزهای متعدد چیده شده است و پذیرایی متنوع وجود دارد؛ سپس شرکت‌کنندگان بلافاصله با پذیرش مواجه می‌شوند. کل مسابقات فقط در دو طبقه برگزار می‌شود، به‌طوری که شرکت‌کنندگان رشته‌های حفظ کل و قرائت تحقیق و ترتیل باید در طبقه سوم و رشته‌های حفظ ۱۰ جزء، حفظ ۲۰ جزء و دعاخوانی باید در طبقه منفی یک حضور یابند. دو آسانسور برای جابه‌جایی میان طبقات در اختیار همگان قرار دارد.

ناظر چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن اوقاف تأکید کرد: سالن‌های برگزاری مسابقات بسیار زیبا و میزهای داوری یا وسایل نشستن شرکت‌کنندگان نیز مجهز بود؛ همچنین سالن‌ها به دوربین، مسئول تصویر و صدابرداری و هماهنگ‌کننده سالن مجهز بود. ظرف کمتر از ۲۰ دقیقه بعد از اتمام اجرای شرکت‌کننده، کارنامه او آماده می‌شود و در اختیارش قرار می‌گیرد. یک نفر مسئول تحویل کارنامه رشته‌های ترتیل، قرائت تحقیق و حفظ کل است و شخص دیگری برای تحویل کارنامه رشته‌های دیگر حضور دارد.

مغز و پوسته مسابقات

به گفته وی، به این ترتیب با هیچ تجمع، بی‌نظمی و شلوغی در هیچ بخشی از دانشگاه روبه‌رو نشدیم و کسی در یافتن جای خاصی گم نشد. علاوه بر همه این‌ها، در هر طبقه یک نفر مسئول راهنمایی‌ست؛ به‌طوری که خادمی یک چوب پوشیده از پر را که در دست خادمان حرم‌های مطهر دیده‌ایم، در دست داشت و در هر طبقه برای خدمت به قرآن حاضر بود.

کریم‌زاده تصریح کرد: همه این اقدامات جای تقدیر دارد. به گوشم رسید که همکاران ما در سازمان اوقاف، تا ساعت چهار صبح روز قبل از آغاز مسابقات در این مکان حضور داشتند تا دانشگاه را به امکانات لازم تجهیز کنند؛ باید به همه آنان دست‌‌مریزاد گفت. ان‌شاءالله به برکت قرآن، این سفره با کرامت از آنچه هست، گسترده‌تر شود.

وی در خصوص توصیه به راه‌یافتگان مرحله بعدی مسابقات یا شرکت‌کنندگان سال‌های آینده اظهار کرد: اگر کل این مسابقات را پوسته‌ای در نظر بگیریم، مغز شیرین آن رشد شرکت‌کننده است. او باید از خود بپرسد که با شرکت در این مسابقات به چه چیزی دست یافته است؟

جای خالی مفاهیم قرآنی در مسابقات امسال

ناظر چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن اوقاف افزود: یکی از توصیه‌هایی که همیشه به شرکت‌کنندگان در کلاس‌هایم دارم، این است که هیچ‌وقت مسابقه را هدفی برای حرکت به سوی قرآن در نظر نگیرید؛ زیرا مسابقه وسیله‌ای برای انس با قرآن است؛ بنابراین اگر شرکت‌کننده‌ای در هر رشته‌ای در مسابقات شرکت و با مشاهده نکات مثبت فعالیت قرآنی رقیبان، به خودش مراجعه کرد تا ایرادات فعالیتش را برطرف کند و رشد یابد، هدف اصلی برگزاری مسابقات محقق شده است.

وی بیان کرد: مسابقات قرآن برای این است که ما را به سوی تغییر، تحول و پیشرفت سوق دهد. مفهوم انس با قرآن، فقط قرائت و حفظ آن نیست، بلکه باید به عرصه ترجمه و معارف نیز وارد شویم و چنان انسی با قرآن در خود ایجاد کنیم که تک‌تک آموزه‌های آن را در زندگی شخصی خود اجرا کنیم و آسیب‌های وجودی‌مان را کاهش دهیم.

کریم‌زاده با بیان نکته‌ای انتقادی گفت: سال‌های گذشته در کارنامه شرکت‌کنندگان، بخشی به نمره‌های اختصاصی آزمون مفاهیم قرآنی اختصاص داشت؛ ولی متأسفانه باخبر شدم که امسال آزمون مفاهیم برگزار نمی‌شود و جای آن واقعاً خالی‌ست؛ زیرا نیازمند آشنایی دقیق، عمیق و خاص‌تر با مفاهیم قرآنی هستیم و امیدوارم که در دوره‌های بعدی، این جای خالی را مشاهده نکنیم.

تمهیدی برای حضور عموم در مسابقات اندیشیده نشده است

وی ادامه داد: امیدوارم حذف این بخش به دلیل بردن آن به اتاق فکر باشد تا به لطف خدا در دوره‌های بعدی با برنامه‌ریزی دقیق‌تری به عرصه بازگردد؛ زیرا حذف چنین بخشی واقعاً آسیب بزرگی برای جامعه قرآنی و متسابقین به دنبال خواهد داشت.

ناظر چهل‌وهشتمین دوره مسابقات سراسری قرآن اوقاف در خصوص بروز شگفتی در این دوره از مسابقات بیان کرد: مسابقه رویدادی در لحظه است؛ گاهی اشتباه یا خطایی بسیار کوچک از سوی شرکت‌کننده، رتبه او را در معرض خطر قرار می‌دهد؛ برعکس این قضیه نیز صادق است، به‌طوری که شاید کسی به مطلوب‌بودن سطح خود باور نداشته باشد؛ ولی با توکل بر خدا و بدون روبه‌رو شدن با هیچ‌گونه مشکلی، اجرای مطلوبی داشته باشد و رتبه خوبی کسب کند.

وی در خصوص حضور مردم عادی در جریان مسابقات گفت: این امکان برای مسابقات آقایان وجود دارد؛ ولی برای رقابت‌های بانوان چنین تمهیدی اندیشیده نشده است. به‌طور کلی، در طول چند سال گذشته، پیشنهادم همان برگزاری مسابقات قرآن به‌صورت محفل قرآنی بوده است.

زهراسادات مرتضوی