مدل‌های ترویج کتاب مقدس؛ زنگ خطری برای تبیین قرآن

سیدجعفر هاتف‌الحسینی، پژوهشگر میسیولوژی و طلبه درس خارج حوزه علمیه اصفهان است. وی هشت جلد کتاب در زمینه میسیولوژی تألیف کرده که در جشنواره علامه حلی کشوری، کتاب سطح چهار حوزه برگزیده شده و علاوه بر این، پژوهشگر حوزه تاریخ تبشیر، روانشناسی میسیولوژی و مدل‌های میسیولوژی تبلیغی است. وی در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه در تبلیغ و ترویج قرآن برای نسل نوجوان و جوان ضعیف هستیم، اظهار کرد: نبود مدل‌های علمی قوی باعث شده تا در تبلیغ محتوای قرآنی نسبتاً ضعیف عمل کنیم، حال آنکه در مسیحیت تلاش شده کتاب مقدس با مدل‌های علمی جدید تبیین شود تا برای نسل جوان جذاب باشد.

وی افزود: مدل تبشیری مسیحیت برای مسلمانان موسوم به DMM، مخفف عبارت DISCIPLE MAKING MOVEMENTS به معنای جنبش شاگردسازی است. در این مدل، سیر تشکیل جلسات مربوط به خوانش محتوای کتاب مقدس آموزش داده می‌شود و هدف این است که بعد از چند ماه آموزش، شاگردان این جلسات خود به مربی تبدیل شوند.

این نویسنده و پژوهشگر میسیولوژی تصریح کرد: این مدل تبشیری در بین مسلمانان به کار گرفته می‌شود و تلاش می‌کند جلسات تبشیری خوانش کتاب مقدس از درون جامعه اسلامی به صورت شبکه‌ای رواج پیدا کند. برای مطالعه بیشتر در این زمینه می‌توان به کتاب Great Commission Disciple Making: Growing Disciples Rooted in God's Word مراجعه کرد.

وی به مدل دیگری با نام C2C اشاره کرد و گفت: در این مدل تلاش می‌شود تا مشکلات روانی فرد طبق مدل روانشناسی حکایت‌درمانی شناسایی شود؛ ولی در درمان از داستان‌های کتاب مقدس الهام می‌گیرند. در این مدل، فرد از مشکلات روانی رها می‌شود و در عین حال، موعظه‌ها از متون دینی مسیحیت استفاده شده است. مدل حکایت‌درمانی کتاب مقدس از ابتکارات بسیار عالی در مراقبت روانی معنوی به‌شمار می‌رود. 

هاتف‌الحسینی با بیان اینکه مدل‌نویسی کمک می‌کند تا از قالب‌های علمی برای رساندن پیام خدا استفاده کنیم، ادامه داد: در این زمینه به همکاری و مشارکت متخصصان علوم اجتماعی نیاز است تا مدل‌های علمی طراحی شود. نبود مدل‌نویسی باعث می‌شود تا از فرم‌های علمی در علوم جدید عقب بیفتیم. از طرف دیگر، ورود مدل‌نویسی مسیحیت برای مسلمانان خطرات بیشتری دارد؛ چرا که ما در ترویج اسلام با چالش مواجهیم و حال، تبشیر مسیحیت نیز به آن افزوده می‌شود. 

وی با بیان اینکه اولویت اصلی باید تدوین تجربه‌ها و استفاده از مباحث جدید علمی در تبلیغ و ترویج قرآن برای نسل جوان باشد، اضافه کرد: باید اولین مدل تبلیغ و ترویج قرآن نوشته شود، هرچند ضعیف و کوتاه‌مدت؛ ولی با همان مدل ضعیف، گام اول برداشته می‌شود، در پی آن مدل‌نویسی با حضور متخصصان علوم جدید اتفاق می‌افتد و امید به مدل‌نویسی تخصصی قوت می‌گیرد.

این نویسنده و پژوهشگر میسیولوژی در پایان تأکید کرد: سال 98 در کتاب «میسیولوژی اجتهاد تبشیری کلیسا» تعدادی از مدل‌های تبشیر مسیحیت را توضیح دادم؛ ولی هیچ‌گاه اقدامی برای مدل‌نویسی قرآنی اسلامی صورت نگرفت. گاهی مهم است که از درون جامعه اسلامی افرادی وارد حوزه تبلیغ دین شوند. در مدل‌نویسی برای جلسات قرآن به جامعه‌شناس متخصص نیاز است و همین‌طور اگر بخواهیم مدل حکایت‌درمانی قرآنی نوشته شود، به روانشناس متخصص در حکایت‌درمانی نیاز داریم. متخصصان علوم قرآن نیز باید محتوا را ساده‌سازی کنند تا قالب ارائه به خود بگیرد. به امید روزی که این گروه از متخصصان تشکیل شود.