آیا فلسفه بورس در ایران صادق است؟

مجتبی برزگر، عضو هیئت علمی رشته اقتصاد دانشگاه پیام نور بجنورد، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان شمالی، با اشاره به اینکه فلسفه بورس در دنیا به معنای سرمایه‌گذاری در شرکت‌های آینده‌دار کشور به امید کسب سود و درآمد است، اظهار کرد: در دنیا مردم برای اینکه سرمایه خود را افزایش دهند و از طرفی بتوانند از شرکت‌ها و اقتصاد کشور حمایت کنند، وارد بورس می‌شوند، اما این مسئله در ایران صادق نیست و در تضاد با فسلفه اصلی بورس قرار دارد.

وی با تأکید بر اینکه بسیاری از شرکت‌هایی که مردم در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند از شرکت‌های ورشکسته در کشور هستند، اظهار کرد: با وضعیت اقتصادی که در کشور وجود دارد و به علت اینکه از ارزش پول کاسته می‌شود، مردم به بورس روی آوردند و از طرفی دولت نیز از این اقدام سود می‌برد، اما باید این اقدام براساس آگاهی باشد.

برزگر با اشاره به اینکه نبود آگاهی در سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی به اقتصاد کشور نیز آسیب وارد می‌کند، تصریح کرد: در بازار اقتصادی افرادی که زودتر وارد می‌شوند، سود بیشتری می‌کنند و از همین جهت افرادی که زودتر وارد بورس شدند، سرمایه بیشتری به دست آوردند. مردم ایران علاقه به راه‌های میانبر دارند و همین مسئله موجب می‌شود تا با شکست مواجه شوند و نیاز است که افراد اگر قصد سرمایه‌گذاری در بورس را دارند با اطلاعات کافی وارد شوند.

آسیب به اقتصاد کشور

وی با بیان اینکه مردم براساس گفته‌های یکدیگر وارد بورس شدند، اظهار کرد: بسیاری از افرادی که وارد بورس شدند با اطلاعات کافی نبوده‌اند و صرفاً با مشاهده سود اطرافیان و حرکت مسیر دوستان و آشنایان به سوی بورس، وارد شدند که این مسئله می‌تواند به سرمایه خود و اقتصاد کشور آسیب وارد کند.

برزگر با بیان اینکه انسان ذاتا طمع‌کار است، تصریح کرد: از این جهت که انسان ذاتاً طمع‌کار است، از سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت استفاده نمی‌کنیم و در بورس نیز بهتر است که از سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت استفاده کنیم تا آسیبی به اصل سرمایه وارد نشود.

وی با تأکید براینکه مردم در بورس با سرمایه مازاد خود وارد شوند، ادامه داد: افرادی برای سرمایه‌گذاری در بورس، تمام دار و ندار خود را به فروش می‌گذارند و با آن پول وارد بورس می‌شوند که این مسئله اشتباه است و اگر آسیبی به سرمایه شخص وارد شود، هیچ‌گونه راه جبرانی وجود ندارد و شخص سودی که در این راه بدست نمی‌آورد بلکه سرمایه قبلی خود را نیز از دست می‌دهد.

برزگر در ادامه با اشاره به اینکه افراد پس از سود کوتاه‌مدت باید بخشی از سرمایه را خارج کنند، اظهار کرد: اگر افراد پس از سود کوتاه مدت سرمایه اصلی خود را خارج کنند و با سود پول خود راه را ادامه دهند، ضرر نمی‌کنند و سرمایه اصلی آنان باقی می‌ماند.

وی با بیان اینکه آسیب در بورس و سرمایه‌های اقتصادی تبعات اجتماعی نیز به همراه دارد، افزود: بسیاری از کانون خانواده‌ها به علت آسیب‌های اقتصادی از هم پاشیده می‌شود و باید در نظر داشته باشیم که در این مسیر اگر آگاهانه حرکت نکنیم، در کنار آسیب‌های مالی، آسیب‌های اجتماعی نیز به همراه دارد.

تورم انتظاری در ایران

برزگر با اشاره به اینکه سرمایه‌گذاری در بورس در کاهش تورم نیز مؤثر است، ادامه داد: اگر سرمایه‌گذاری همراه با آگاهی باشد و مسیر درستی را طی کند، در کاهش تورم مؤثر است و نقدینگی در دست افراد کاهش پیدا می‌کند. تورم در ایران انتظاری است و تورم انتظاری به این معنا است که اگر جنسی در کشور افزایش قیمت دارد با تقاضای بیشتر  مردم مواجه می‌شویم و همین مسئله به افزایش تورم دامن می‌زند.

برزگر با اشاره به اینکه افزایش تقاضا کمبودها را ایجاد می‌کند، تأکید کرد: سال گذشته در استان با کمبود مرغ مواجه شدیم و این مسئله به علت وجود مشکلات نبود بلکه اگر نیاز استان هفت تن مرغ بوده در گذشته، این تقاضا ناگهان به 13 تن رسیده و باز هم کمبود وجود داشته است و این نشان از نبود آگاهی اقتصادی در بین مردم دارد.

وی ادامه داد: عدم اطمینان به آینده و عدم اطمینان به سیاست‌های دولت نیز یکی از دلایل دیگر در ایجاد کمبود اجناس و افزایش تورم در کشور است. کاهش نقدینگی در دست مردم و سرمایه‌گذاری در بورس نیز یکی از راه‌های کاهش تورم است که باید آگاهانه انجام شود.

برزگر با تأکید براینکه بسیاری از افرادی که در بورس سرمایه‌گذاری کرده‌اند، افرادی عادی هستند، تصریح کرد: بسیاری از افرادی که به صورت جدی بورس را دنبال می‌کنند، افرد عادی هستند و کم پیش میاد که چهره‌های اقتصادی وارد اینگونه سرمایه‌گذاری‌ها شود.

علت‌های اصلی عدم توسعه یافتگی

وی در رابطه با سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین، اظهار کرد: جای تأسف دارد که ما ایرانی‌ها علاقه‌ای به کار کردن نداریم و به دنبال این هستیم که راه یک ساله را در یک شب طی کنیم و به طور قطع یکی از علت‌های اصلی عدم توسعه یافتگی کشور نیز همین مسئله است. بسیاری از شرکت‌هایی که برای سرمایه‌گذاری در بیت‌کوین و... مردم را تشویق می‌کنند دفاتری در ترکیه و دبی دارند و این مسئله نیز آسیب به اقتصاد کشور و به نوعی سرمایه کشور را به کشورهای دیگر منتقل می‌کنیم. اگر مردم قصد سرمایه‌گذاری دارند بهترین سرمایه‌گذاری بورس است و حداقل‌ترین حالت این است که سرمایه از کشور خارج نمی‌شود و تولیدات داخلی کشور افزایش پیدا می‌کند.

برزگر با تأکید بر اینکه دنیا با تولید، توسعه یافته است، ادامه داد: کارگاه‌های تولیدی برای پیدا کردن کارگر با مشکل مواجه هستند و از طرفی برخی از افراد به همین مقدار ناچیز یارانه قانع هستند و به دنبال کار نمی‌روند که همین مسئله آسیب بسیاری به سیاست و اقتصاد وارد می‌کند.

وی با اشاره به اینکه در تولید و صنعت در دنیا حرفی برای گفتن نداریم، اظهار کرد: یکی از علت‌هایی که کشورهای دیگر به راحتی ما را تحریم می‌کنند همین مسئله است و دنیا به ما احتیاجی ندارد و حذف کردن ما در عرصه‌های مختلف به راحتی انجام می‌شود.

برزگر در پایان تأکید کرد: تولیدهای مناسبی در کشور شکل نگرفته است و دولت نیز برای رفع نیازهای مردم نیز مجبور است که در مقابل کشورهای دیگر کوتاه بیاید و این نشان می‌دهد که یکی از عامل‌های بسیار مهم در توسعه یافتگی، مردم و نخبگان هستند.