عکس‌هایی نادیده از دوران انقلاب اسلامی + فیلم

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نمایشگاه آثار هنری «مهدی سحابی» مترجم نام‌آشنا، در موزه هنر‌های معاصر تهران از 11 آبان شروع و تا 28 آذر ادامه خواهد داشت.

در این نمایشگاه آثار هنری‌ که سحابی در طول عمر خود خلق کرده؛ اعم از نقاشی، حجم و عکس را مشاهده می‌کنیم.

به مناسبت برگزاری نمایشگاه گفت‌وگویی با مژده طباطبایی راهنمای این نمایشگاه انجام دادیم. وی در رابطه با این نمایشگاه بیان کرد: این نمایشگاه با عنوان «پس از 10 سال» شکل گرفت و آثار دیده نشده آقای سحابی در گالری مژده به نمایش درآمد.

وی ادامه داد: پژوهش‌ها ادامه پیدا کرد و بعد از آن طرح اولیه را با موزه هنرهای معاصر مطرح کردیم. برای تهیه یک کتاب جامع از آثار تجسمی آقای سحابی، یازده تن از منتقدین و پژوهشگران هنرهای تجسمی در کنار ما آثار را بررسی کردند و همچنین یک کتاب ضمیمه با عنوان «تکاپوی واژه» که به بحث‌ ترجمه و ترجمه‌شناسی پرداخته است. این کتاب مروری بر آثار و زندگینامه آقای سحابی و  بخش هنرهای تجسمی اوست. مجموعه‌های مختلف وی را در این مجموعه تفکیک کردیم و هر مجموعه جداگانه توضیحات خود را دارد. بنابراین مبحث ترجمه را از بخش تجسمی جدا کردیم.

طباطبایی اظهار کرد: این نمایشگاه هم چکیده‌ای از کتاب است. هدف اصلی در کتاب و برگزاری این نمایشگاه این بود که دنیای ادبی مهدی سحابی را به دنیای تجسمی او متصل کنیم و تأثیر و نقش این دو فضا بر هم را بررسی کنیم. در موزه هم که وارد شوید ابتدا از کنار کتاب‌های ادبی عبور می‌کنید و بعد وارد فضای تجسمی می‌شوید و هریک مجموعه‌ها به‌صورت جداگانه به نمایش گذاشته شده است. زیر هر مجموعه یک توضیحاتی نوشته شده که یک جمله از کتاب «در جست‌وجوی زمان از دست رفته» است که با توجه به مجموعه انتخاب شده و به این ترتیب اتصال دنیای ادبی و تجسمی استاد سحابی را به این شکل معرفی کردیم.

وی با بیان اینکه برای اطلاع بیشتر مخاطبین QR کدهایی در کنار هر مجموعه به دیوار نصب شده است؛ ادامه داد: در مجموع 126 اثر از آثار آقای مهدی سحابی در موزه هنرهای معاصر به نمایش درآمده است که 16 اثر از آنها از عکس‌های دوران انقلاب آقای سحابی است که این مجموعه جزو خاص‌ترین‌ها است زیرا تا به حال هرگز دیده نشده است.

طباطبایی افزود:‌ با توجه به پژوهش‌هایی که کردیم در میان نگاتیوهای موجود این تعداد انتخاب شدند  و به نمایش درآمد. اگر بررسی کنیم در همان مجموعه یک تعدادی از ماشین‌هایی که در دوران انقلاب به آتش کشیده شده یا دیوارهایی که روی آن شعارهایی نوشته شده است در واقع شکل‌گیری ابتدایی مجموعه‌های بعدی آثار استاد است.

وی در رابطه با اینکه در زمان حیات آقای سحابی هم نمایشگاهی از آثار وی برگزار شده بود یا خیر بیان کرد: بله استاد چندین نمایشگاه انفرادی و گروهی داشتند. اولین نمایشگاه انفرادی خود را در سال 68 در گالری گلستان با مجموعه ماشین قراضه‌ها شروع کردند.

طباطبایی خاطرنشان کرد: این نکته لازم به ذکر است که تعدادی از این آثار موجود در موزه هنرهای معاصر متعلق به مجموعه‌داران و تعدادی از آثار متعلق به بنیاد سحابی است.

مریم ناجی؛ کارشناس نقاشی که یکی از بازدیدکنندگان نمایشگاه بود گفت:‌ در قسمتی که نوشته است «فیگورها در روشنای تند حافظه‌ عادت آمیز تصویرهای گذشته رفته رفته رنگ می‌بازد و محو می‌شود.» دقیقاً نقاشی آقای سحابی متن کاری است که نوشته شده و این توضیح را در آثار این بخش می‌بینیم. فیگورهایی که در جلو هستند جزئیات آنها بیشتر است و داستانشان واضح‌تر است و آنها که در پشت هستند محو می‌شوند و دقیقاً همین موضوع را بیان می‌کند که افرادی که در گذشته هستند ناخودآگاه رنگ می‌بازند و از آنها چیزی نمی‌ماند و دیگر نمی‌توان بازشان یافت.

وی افزود: آثار حجم‌ نیز چون تحلیل‌ها را قبلاً خوانده بوده بودم بسیار جالب بود. اینکه به گونه‌ای به آنها بُعد داده بود که گویی آنها را زنده کرده و لایه‌های اتفاقاتی که افتاده مشخص بود و برای من حالت آنالیز کار را داشت؛ انگار که نقاشی را آنالیز کرده باشد و در سه بعد کنار هم گذاشته باشد که یکی فیگور باشد دیگری معماری و اتفاقاتی که پیرامون آن معماری افتاده بود. در بعضی آثار نیز با تطابق زمانی آثار گذشته با زمان معاصر مواجهیم که بسیار جالب است.

رزی جردن از ایرلند نیز که در به دیدن نمایشگاه آمده بود گفت: آثار بسیار زیبا و هیجان‌انگیز هستند. اینکه از نقاشی، حجم و کولاژ و عکس استفاده شده است بسیار خوب بود و می‌توانم حس نقاش را از آثار او دریافت کنم. درجه اول برداشتی که از این آثار می‌کنم یک اثر هنری از خود هنرمند است و درجه دوم یک حس از ایرانی بودن اثر می‌گیرم.

گزارش از سجاد محمدیان