کاهش اعتماد عمومی ضرورت جهاد تبیین را بیشتر کرده است

به گزارش ایکنا از اصفهان، مهدی فضائلی، عضو دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در همایش «جهاد تبیین و تجلیل از مبلغان اهل قلم» که شب گذشته، ۱۳ بهمن‌ماه به همت معاونت فرهنگ و تبلیغ دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان در خانه معلم این شهر برگزار شد، اظهار کرد: تأکید مقام معظم رهبری بر جهاد تبیین ناشی از اتفاقاتی است که در سال‌های اخیر، شرایط را متفاوت کرده و لذا، جهاد تبیین اهمیت مضاعفی یافته است. از جمله این اتفاقات، تحولاتی است که در حوزه فناوری اطلاعات رخ داده و موجب شده که همه ما سبک جدیدی از زندگی را تجربه کنیم و مسائلی تا اعماق خانه‌های‌مان نفوذ کرده که نمی‌توانیم آنها را کنترل و مدیریت کنیم. شیوع کرونا نیز موجبات بیشتری برای نفوذ این فناوری فراهم کرد.

وی افزود: از طرف دیگر، دشمنان ما که بانی و ایجادکننده این فناوری هستند، دانش‌های متعدد دیگری هم به کار گرفته‌اند تا بتوانند محتوای مورد نظرشان را نافذتر کنند. این دانش‌ها که مشهورترین آنها، علوم شناختی است، در فضای رسانه‌ای و ارتباطات بسیار استفاده می‌شود و یکی از کارویژه‌های این علوم میان‌رشته‌ای این است که سازوکارهای القا و تأثیرگذاری بر مخاطب را به مراتب ارتقا داده‌اند.

عضو دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای اضافه کرد: اتفاق سومی که رخ داده و در کنار عملیات روانی دشمن، بخشی از آن به مجموعه مدیریت و کارگزاران نظام برمی‌گردد، کاهش اعتماد جامعه به دست‌اندرکاران و کارگزاران نظام است. این کاهش اعتماد عمومی که مقام معظم رهبری نیز در اولین دیدار با دولت جدید به آن اشاره کردند، باعث می‌شود زمینه پذیرش بسیاری از مطالب در افکار عمومی فراهم باشد. از یک طرف، مطالب سست و بی‌مبنا امکان و زمینه پذیرش پیدا کرده است و از طرف دیگر، بسیاری از مطالب درست به‌دلیل همین کاهش اعتماد مورد قبول قرار نمی‌گیرد. لذا، این سه اتفاق موجب شده است که امروز اهمیت جهاد تبیین بیش از گذشته باشد.

وی تصریح کرد: نباید انتظار داشته باشیم که وارد جهاد شویم، ولی آسیب نبینیم. اگر در دوره‌ای، جهاد نظامی و جنگ سخت وظیفه عده‌ای بود و آنها وارد این میدان شدند و تلفات دادند، امروز نیز که از جهاد تبیین صحبت می‌کنیم، این امکان وجود دارد که آسیب ببینیم، کمااینکه کسانی مثل دانشمندان هسته‌ای نیز که وارد جهاد علمی شدند، شهید دادند. آسیب جهاد تبیین ممکن است از جنس شهادت یا جانبازی نباشد، ولی کسانی که می‌خواهند وارد این جهاد شوند، باید از آبروی خود مایه بگذارند، چون شرایط امروز به‌گونه‌ای است که فرد باید بسیار مسلط و با اعتماد به نفس باشد تا بتواند وارد این عرصه شود و ممکن است بسیاری از افراد، تبیین‌ها را برنتابند.

فضائلی ادامه داد: همان‌طور که جهاد دفاعی و علمی به آمادگی‌هایی نیاز دارد، جهاد تبیین نیز نیازمند آمادگی‌ها و مقدماتی است که باید آنها را فرا گرفت. بخشی از این مقدمات، استفاده از همان ابزارها و امکاناتی است که دشمن از آنها بهره می‌برد و ما باید آنها را به کار گرفته و در مسیر حق استفاده کنیم. بخش دیگر، همان دانش‌هایی است که برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب استفاده می‌شود و ما نیز باید این دانش‌ها را فرا بگیریم.

وی اظهار کرد: ضمن اینکه این مقدمات را باید فرا گرفت، در عین حال نباید آن‌قدر وسواس به خرج داد که اصل موضوع فراموش شود. در دوران دفاع مقدس نیز دوره‌های آموزشی فشرده برگزار می‌شد و افراد اصول کلی و اولیه را فرا می‌گرفتند و مابقی را به‌صورت تجربی در میدان رزم می‌آموختند. جهاد تبیین نیز همین گونه است، افراد باید دوره‌های فشرده‌ای را بگذرانند و بعد وارد میدان شوند که همین حضور در میدان، آنها را آبدیده می‌کند.

عضو دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بیان کرد: مقام معظم رهبری در فرمایشات خود، از اقشار، دستگاه‌ها و نهادهایی نام برده و جهاد تبیین را متوجه آنها دانسته‌اند. صدا و سیما، حوزه‌های علمیه، نهادهای انقلابی مثل سپاه و بسیج و بعضی از اقشار مانند علما، مبلغان، وعاظ، مداحان، ائمه جمعه و جماعات، اساتید دانشگاه، دانشجویان و هنرمندان، مسئولیت جدی در جهاد تبیین دارند.

وی در خصوص موضوعات جهاد تبیین، گفت: فهرست بلندبالایی در برابر ما قرار دارد که می‌توانند موضوعات تبیین باشند. البته وقتی با افراد مختلف مواجه می‌شویم و با آنها صحبت می‌کنیم، متوجه می‌شویم گره ذهنی هر کدام از آنها چیست که باید درباره آن تبیین انجام شود. این سؤالات و گره‌های ذهنی، حوزه‌های متعدد و متنوعی را شامل می‌شود. ممکن است همه ما از عهده همه این مسائل برنیاییم و هر کس در هر حوزه‌ای تسلط و مهارت بیشتری دارد، باید همان حوزه را برای تبیین انتخاب کند.

فضائلی تصریح کرد: امروز بدون تردید، یکی از مسائل مهمی که در جامعه مطرح است و بسیاری از پرسش‌ها و ابهامات به آن برمی‌گردد، اصول اعتقادات است. اوایل پیروزی انقلاب، جوانان جلسات و مطالعات متعدد راجع به اصول اعتقادات داشتند، ولی امروز دیگر خبری از این نوع جلسات نیست و دایره‌اش محدود شده است. بسیاری از سؤالات حوزه‌های دیگر نیز ناشی از این است که ریشه‌های اعتقادی و بنیان‌های فکری استحکام لازم را ندارد و چون زیربنا سست است، با کوچکترین نسیمی تکان می‌خورد و سؤال و ابهام ایجاد می‌شود. بنابراین، لازم است با تشکیل جلسات اصول اعتقادات در خانواده‌ها و مجموعه‌های مختلف، مسائل معرفتی را برای  جوانان و آحاد جامعه تبیین کنیم. همچنین باید بحث نظام سیاسی و حکومت در اسلام تبیین شود، چراکه امروز حتی شاهد نفوذ سکولاریسم در حوزه‌های علمیه هستیم و هیئت‌های مذهبی سکولار شکل گرفته و ترویج می‌شود.

وی درباره الزامات جهاد تبیین، گفت: یکی از این لوازم، به حوزه مسائل اخلاقی و حسن خلق مربوط می‌شود. برای اینکه جهادگر حوزه تبیین کلام نافذی داشته باشد و بتواند با افراد گفت‌وگو و مباحثه کند، لازم است یک‌سری ویژگی‌های اخلاقی داشته باشد، مثل صبوری در شنیدن مطالب، مدارا با افرادی که پرسش و ابهام دارند و محکوم نکردن آنها و قول لین داشتن. در صدر اسلام، بسیاری از افراد ابتدا شیفته اخلاق پیامبر(ص) می‌شدند و سپس اسلام می‌آوردند. اگر افراد اخلاق ما را دوست نداشته باشند، سخن‌مان هم که درست باشد، به دل آنها نمی‌نشیند و آن را نمی‌پذیرند.

عضو دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله خامنه‌ای بیان کرد: درست است که امروز دغدغه معیشت و مسائل اقتصادی یکی از مباحث بسیار جدی در جامعه ما به شمار می‌رود و اذهان را به خود مشغول کرده، ولی با این سخن موافق نیستم که تا مسائل اقتصادی حل نشود، نمی‌توان به جهاد تبیین پرداخت، چون همین افرادی که مسائل اقتصادی و معیشتی را مطرح می‌کنند، در کنار آن مسائل دیگری هم دارند. همین موضوع وضعیت و شرایط اقتصادی کشور خودش نیاز به تبیین دارد. اگر این موضوع را درست تبیین نکنیم، اشکالات و گره‌های دیگری نیز وجود خواهد داشت. طبق فرمایشات مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب، هر جا که بر اساس ارزش‌های انقلابی عمل کرده‌ایم، دستاوردهای زیادی داشته‌ایم و هر جا که از این ارزش‌ها فاصله گرفته‌ایم، ناموفق بوده‌ایم. این یک قاعده و اصل است که باید به تبیین آن پرداخت.

یادآور می‌شود، در پایان این همایش، از ۷۰ مبلغ صاحب تألیف در دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان تجلیل به عمل آمد.