حضرت علی(ع) شخصیتی بزرگ و کمنظیر است که در طول تاریخ همواره مورد ستایش بزرگان قرار گرفته است حتی کسانی که به امامت علی(ع) اعتقادی ندارند، وی را فردی بینظیر میدانند.
حضرت علی(ع) تنها امیر تاریخ است که طی دوران امامت خویش آسیاب میچرخاند و کفش خود را وصله میزد. وی یگانه عادلی است که همیشه بر پایه حق عمل میکرد حتی اگر تمامی جهانیان علیه آن بزرگوار هم پیمان میشدند، هیچ گاه هراسی به دل راه نمیداد. علمای مسلمان و غیرمسلمان ویژگیهای زیادی از حضرت علی (ع) برشمردند که در این مطلب برخی از این ویژگیها از دیدگاه علمای غیرمسلمان اشاره شده است.
مادام ژان دیولافوآ، باستانشناس فرانسوی میگوید: شیعیان برای امام علی (ع) احترام زیادی قائل هستند و البته باید همینطور باشد زیرا این مرد بزرگ علاوه بر جنگها و فداکاریهایی که در راه پیشرفت اسلام انجام داده است در علم و فضایلی مانند عدالت و صفات نیک بیمثال بود و نسلی پاک و مقدس بر جای گذاشت. اولاد او نیز در راه پیشرفت اسلام مظلوم واقع شدند و به شهادت رسیدند. امام علی(ع) کسی است که تمام بتهایی را که عربها شریک خدا میدانستند شکست و توحید و یکتاپرستی را ترویج کرد. علی(ع) بزرگواری بود که اعمال و رفتارش در برابر همه مسلمانان عادلانه بود.
ژنرال سر پرسی سایکس، نظامی مشهور انگلیسی، میگوید: امام علی(ع) در میان خلفا به عزت و جلال شهرت داشت و نسبت به فرودستها بسیار مراقب بود. ادعای فرستادگان و کارگزاران بر او اثری نداشت و هدایای آنان نیز موثر نبود. او هرگز قابل قیاس با معاویه نبود. معاویه برای رسیدن به اهدافش، سختترین جنایات را انجام میداد و شرورترین ابزارها را برای پیشرفت خود ایجاد میکرد. اهتمام و مراعات شدید او در امانت و ایمان موجب نارضایتی اعراب حریصی شد که کل بیتالمال را غارت کردند اما صداقت، راستگویی، دوستی، سبکزندگی خاص، عبادت واقعی، پاکی و معنویت، رستگاری و دیگر صفات و ویژگیهای بارز او عاملی برای تحسین بود.
جانين، شاعر آلمانی میگويد: ما چارهای جز دوست داشتن و طالب امام بودن را نداريم، زيرا او جوانی نجيب و بزرگوار بود و وجدانی پاک و سرشار از مهربانی و احسان داشت و دلش سرشار از یاری و فداکاری بود. او شجاعتر از یک شیر خشمگین بود، اما شجاعت وی آمیخته با مهربانی، لطف، شفقت، عشق و محبت بود.
استانسیلاس گوریارد خاورشناس فرانسوی میگوید: معاویه در بسیاری جهات برخلاف احکام اسلام رفتار کرد زیرا با علیبنابیطالب(ع) که بزرگترین، عادلترین، داناترین مرد و شجاعترین و بهترین خطیب عرب بعد از حضرت محمد(ص) دشمنی کرد.
جرجی زیدان، نویسنده و محقق مسیحی عرب میگوید: معاویه و دوستانش برای رسیدن به مقاصد شخصی خود مرتکب هر جنایتی شدند امام علی(ع) و یارانش هرگز راه حق و دفاع از حق و کرامت را زیر پا نمیگذارند.
وی عنوان میکند: اگر بگویم عیسی مسیح از علی(ع) برتر است، هوش و عقلم اجازه نمیدهد و اگر بگویم علی برتر از عیسی مسیح است، دینم به من اجازه نمیدهد.
بارون کاردایفو، محقق فرانسوی میگوید: علی(ع) با حوادث آفریده نشده است، بلکه حوادث را خلق کرده است. اعمال او حاصل افکار، خلاقیت و محبت خودش بود. او قهرمانی شجاع بود، اما فردی مهربان و دلسوز، دلاوری که در بحبوحه مبارزه پارسا بود. امام علی(ع) نسبت به مال و مقام در این دنیا احساس حقارت و در واقع زندگی خود را وقف میکرد. او روح بسیار عمیقی داشت که منشاء آن ناشناخته بود و همیشه در همه جا از خدا میترسید.
ایلیا پائولوویچ پتروشفسکی، مورخ و خاورشناس روسی میگوید: علی(ع) در مسئله اسلام به پیامبر اکرم (ص) وفادار بود. علی(ع) با عشق و رغبت به دین وفادار، درستکار و امانتدار بود، اما در مورد مسائل اخلاقی خیلی سختگیر بود. او هم رزمنده بود هم شاعر و مجموعهای از همه صفات منسوب به دوستان بزرگ خدا در او تجلّی کرده است.»
بارون کاردایفو، محقق و مورخ فرانسوی میگوید: علی(ع) قهرمان بینظیر و شجاعی بود که دوش به دوش پیامبر اکرم(ص) میجنگید و با اقداماتی برجسته و معجزهآسا قیام کرد.
جرج جرداق، نویسنده مسیحی عرب میگوید: علی بن ابیطالب(ع) بر منبر میایستاد و با آرامش و اعتماد به نفس کامل و اعتماد به سخنان عادلانه خود، سخن میگفت و بسیار باهوش بود و درک سریعی داشت. جرج جرداک در جای دیگری از کتاب خود می نویسد: حضرت علی(ع) برای عزت خود به شهادت رسید.
جرج جرداق مسیحی در مسئله برده، دیدگاه امام علی(ع) را با عمر بن خطاب مقایسه کرد و گفت: علی بن ابیطالب(ع) بندگان را بیدار میکرد و به آنها میگفت که بنده دیگران نباشید، چون خداوند شما را آزاد آفریده است.
جرج جرداق در مورد عدالت امام علی(ع) جملهای را با صراحت بیان کرده است: او برای عدالتش در محرابش شهید شد. علیبنابیطالب(ع) در حکمت بینظیر بود، قطب جهان اسلام و منبع دانش و علوم عربی بود. هیچ علمی در میان عرب نیست، مگر اینکه پایههای آن را ایجاد کرده یا در پایهگذاری آن سهمی داشته باشد.
شبلی شومیل از پیشگامان ماتریالیسم میگوید: امام علی(ع) بزرگترین بزرگواران، نسخهای منحصربهفرد است که نه شرق و نه غرب مانند آن را نه در گذشته و نه امروز دیده است. کارلایل فیلسوف بزرگ انگلیسی میگوید: تنها کاری که میتوانیم انجام دهیم این است که امام علی(ع) را دوست داشته باشیم، زیرا او جوانمردی است که احسان از سرچشمه وجدانش فوران کرد و شعلههای آتش و حماسه از دلش فوران کرد. او شجاعتر از شیری درنده بود اما شجاعتش آمیخته با دوستی، لطف، عواطف پاک و مهربانی بود.
واشینگتن اروینگ، محقق و نویسنده آمریکایی میگوید: علی(ع) از خانوادههای برجسته عرب و قریش بود. او سه ویژگی بزرگ شجاعت، روان و سخاوت داشت و به خاطر روحیه شجاع مستحق لقب شیر خدا شد که پیامبر اکرم(ص) به او اعطاء کرد.
دکتر بولس سلامه، محقق و فقیه بزرگ مسیحی میگوید: علی(ع) به مقامی دست یافته است که دانشمندی او را ستاره درخشان علم و نجابت میداند، نویسندهای برجسته از شیوه نگارش او پیروی میکند. علی(ع) در قضاوت خود استثناء قائل نشد او بهطور مساوی قضاوت میکرد و بین ارباب و خادم فرقی نمیگذاشت. على(ع) هميشه از وضع هولناک فقرا و يتيمان غمگين مىشد.
دانشمند برجسته اسلام رودلف زیگر محقق و نویسنده آلمانی میگوید: علی(ع) در آغاز اسلام از دانشمندان برجسته اسلام بود و در کشورهای دیگر، به ویژه در ایران، با وجود اینکه جوان بود، شهرت داشت و کمتر دانشمند جوانی در خارج از زادگاهش شهرت و احترام پیدا میکرد.
ویل دورانت، شرقشناس مشهور انگلیسی میگوید: علی(ع) در جوانی نمونه کامل حیاء، تقوا، شادی و اخلاص در راه دین بود. او ظاهری آراسته داشت، خوشاخلاق، پر از ایده و وفادار بود.
لامنس، خاورشناس معروف بلژیکی میگوید: این درست است که میگویند همه اخبار و مطالعات اسلامی از وی سرچشمه میگیرد و همین برای اثبات دانش گسترده علی(ع) کافی است، زیرا او حافظه و قدرت بسیار خوبی داشت و همه علماء و دانشمندان اخبار و احادیث خود را برای اطمینان و اعتبار به او ارجاع میدهند.
رینولد الین نیکلسون، محقق و خاورشناس مشهور انگلیسی ابراز کرد: علی (ع) ویژگیها و فضایل بارز بسیاری داشت. او هوشیار، آیندهنگر، شجاع، متفکر، صبور، وفادار و بزرگوار بود.
ابوالفرج اهرون، ملقب به ابن عبری، مورخ و دانشمند مسیحی میگوید: علی(ع) بود که خلاء ناشی از غیبت پیامبر را جبران کرد و فیلیپ هیتی در کتاب «تاریخ العرب»، شخصیت حضرت علی(ع) را در جنگ، دلیر، عاقل در سخن گفتن، راستگو با دوستان، بزرگوار با دشمنان و مظهر اشراف و جوانمردی ارزیابی کرده است.
سر ویلیام مویر در کتاب خلافت، ظهور، انحطاط و سقوط، ادای احترام خود به حضرت علی(ع) را این گونه بیان کرد: در شخصیت علی، چیزهای زیادی برای ستایش وجود دارد و جان جی پول در کتاب خود مطالعاتی در مورد محمدگرایی انجام داده و میگوید: حقیقت این است که علی(ع) نسبت به دوران پر هیجانی که در آن زندگی میکرد، مردی بسیار ملایم بود.
توماس کارلایل در کتاب خود در مورد امام علی(ع) گفت که سرشار از محبت و جسارت است و دکتر هنری استاب در کتاب خود «شرحی از ظهور و پیشرفت اسلام محمدی» میگوید: امام علی(ع) از خدا بسیار میترسید، به دیگران کمکهای فراوان میکرد، در همه اعمالش عادل، متواضع و مهربان بود. همچنین ساندرز در کتاب «تاریخ اسلام قرون وسطی» گفت: ویژگیهای اخلاقی او به ترتیب شناخته شده بود زیرا او مبارزی شجاع و سخنوری فصیح و دوستی وفادار بود.
منابع:
duas.org
ijtihadnet.com