گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس از عملکرد دستگاه‌های متولی امور فعالیتهای قرآنی + متن کامل
مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی عملکرد نهادها و دستگاه‌های متولی امور فعالیتهای قرآنی را بررسی و ارزیابی کرد.
به گزارش ایکنا، دفتر مطالعات آموزش و فرهنگ مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در گزارشی به ارزیابی عملکرد نهادها و دستگاه‌های متولی امور فعالیتهای قرآنی پرداخته است که خلاصه آن به شرح ذیل است:
با گسترش فعالیتهای قرآنی طی چهار دهه گذشته، به منظور هماهنگی نهادهای مرتبط، تقویت آموزه‌های قرآنی در فرهنگ عمومی و سبک زندگی و تسری مبانی و فرهنگ قرآنی در نظام‌های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی کشور، اسناد راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی در حوزه‌های مختلف به تصویب نهادهای سیاستگذار کشور رسیده است. لکن در اجرا همچنان با نقطه مطلوب فاصله وجود دارد لذا مقتضی است قرآن در سبک زندگی (مصرح در بیانیه گام دوم انقلاب)، فرهنگ عمومی جامعه و نظام‌های مدیریتی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
چالش‌های حوزه امور قرآنی
با توجه به مطالعات وضع موجود، اهم چالش‌های راهبردی و آسیب‌های حوزه امور قرآنی کشور عبارتند از:
1. ضعف دانشی و مهارتی دست اندرکاران آموزش رسمی قرآن،
2. موازی کاری و تداخل وظایف و مأموریتهای قرآنی،
3. محدود بودن گستره فعالیتهای قرآنی در نگرش مدیران دستگاهها،
4. ضمانت اجرای اندک اسناد راهبردی قرآنی.
لذا به منظور رفع این موانع، اولویت‌های ذیل پیشنهاد می‌شوند:
1. توانمندسازی مربیان مهد و پیش‌دبستانی، آموزگاران ابتدایی و دبیران قرآن، دینی و عربی متوسطه
2. حمایت از فعالیتهای خودجوش مردمیِ فعال در زمینه تربیت حافظان کل قرآنِ آشنا با مفاهیم و معارف قرآن
3. افزایش میزان تطبیق ردیف‌های مصرح قرآنی دستگاهها در قانون بودجه عمومی کشور با محتوای اسناد راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی
4. تبدیل و هدایت مساجد به پایگاه قرآنی محلات
5. استقرار سامانه جامع آموزش و سنجش سواد آموزش عمومی قرآن
6. تقویت سازوکارها و زیرساخت‌های شفافیت فرایندهای مالی امور قرآنی
7. تقسیم وظایف و مأموریتهای ملی و حاکمیتی قرآنیِ دستگاهها در راستای بازسازی انقلابی ساختارهای فرهنگی کشور.
در این گزارش با تشریح افق مطلوب توسعه فرهنگ قرآنی ذیل اسناد بالادستی و قوانین موجود به بررسی وضع فعالیتهای قرآنی و آسیب‌شناسی آن پرداخته و در انتها یک بسته سیاستی پیشنهادی قرآنی ارائه کرده است.
در این گزارش با اشاره به اهم اسناد راهبردی قرآنی در کشور، بندهای قرآنی برنامه‌های پنجساله توسعه از برنامه دوم تا ششم، بیان شده است. در ادامه این گزارش این گزارش اهم قوانین و مصوبات قرآنی مجلس شورای اسلامی ارائه شده است.
شاخص‌های ملی توسعه فرهنگ قرآنی
بخش دیگر و مهم این گزارش اختصاص به نتایج پیمایش ملی 1400 پیرامون شاخص‌های ملی توسعه فرهنگ قرآنی دارد که شامل شاخص‌های ذیل است:
ـ میزان باور، اعتقاد و علاقه به قرآن.
ـ درصد افراد با سواد قرآنی پایه.
ـ میزان انس افراد با قرآن.
ـ میزان استفاده روزانه افراد از محتوای قرآنی رسانه‌ها و فضای مجازی.
ـ میزان انس و ارتباط خانواده‌ها با قرآن.
ـ میزان پایبندی اقشار جامعه به آموزه‌های قرآنی در گفتار و کردار.
ـ میزان منابع مالی حاصل وق و امور خیریه در فعالیتهای قرآنی.
در شاخص میزان استفاده روزانه افراد از محتوای قرآنی رسانه‌ها و فضای مجازی، 9.2 درصد پاسخگویان اعلام کردند که تقریبا هر روز از برنامه‌های قرآنی رادیویی، تلویزیونی یا ماهواره‌ای استفاده می‌کنند، 18.6 درصد یک یا چند بار در هفته، 18.6 درصد یک یا چند بار در ماه و 53 درصد نیز به ندرت از این برنامه‌ها استفاده می‌کنند. همچنین میانگین استفاده از محتوای قرآنی کانا‌ل‌ها و شبکه‌های اجتماعی 23.7 دقیقه در هفته است.
در ادامه این گزارش به آمار کمی فرآیندها و فعالیتهای قرانی پرداخته که منبع آن کتاب سال قرآن جمهوری اسلامی است که از سال 1398 تاکنون توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی جمع‌آوری و تدوین شده است.
دستگاه‌های متولی امور قرآنی
قسمت بعدی این گزارش مربوط به عملکرد دستگاهها و سازمان‌های مختلف متولی امور و فعالیتهای قرآنی است؛ شورای توسعه فرهنگ قرآنی، نهادهای قرآنی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری، حوزه‌های علمیه، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان اوقاف و امور خیریه، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان جهاد دانشگاهی و سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور به عنوان زیرمجموعه آن، سازمان صدا و سیما، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و اتحادیه کشوری مؤسسات و تشکل‌های مردمی قرآن و عترت.
در بخشی از این گزارش پیرامون سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) آمده است: «از مهمترین نقاط قوت این سازمان تدوین سند راهبردی (میان‌مدت) فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان کشور و اقدامات فراگیر و بین‌المللی در حوزه اطلاع‌رسانی و استفاده بهینه از فضای مجازی است. همچنین ظرفیت‌های رسانه‌ای و امکانات مجازی این سازمان می‌تواند در تجزیه و تحلیل محتواهای قرآنی و برجسته‌سازی آسیب‌ها و دستاوردهای قرآنی دستگاهها و ساختارها نقش مؤثری ایفا نماید.»
گزارش در ادامه جدول اعتبارات اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی در قوانین بودجه سنواتی کل کشور را از سال 1390 تا 1401 ارائه داده که شامل ردیف قانون بودجه، مبلغ مندرج در قانون، ابلاغ نهایی، تخصیص، دریافتی و درصد مبلغ دریافتی نسبت به ابلاغی است که به طور میانگین در ده سال گذشته مبلغ دریافتی به ابلاغی 36 درصد بوده است.
بخش پایانی گزارش اختصاص به بسته سیاستی پیشنهادی قرآنی دارد شامل بخش‌های اصول، اولویت‌های حطیه نگرشی، اولویت‌های حیطه فرآیندی و الزامات اجرایی‌سازی است.
متن کامل گزارش را اینجا ببینید.
انتهای پیام
