چرایی کاهش عرضه‌های اولیه و تأثیر آن بر معیشت مردم + صوت
کارشناس بورس با اشاره به نقش عرضه‌های اولیه در جذابیت بورس و کمک به معیشت طبقات متوسط گفت: بر کسی پوشیده نیست که ورود عرضه‌های اولیه می‌تواند معیشت طبقات متوسط را بهبود و ارتقا دهد ولی بنا به دلایلی عرضه‌های اولیه کمرنگ شده و می‌تواند به جذابیت بورس ضربه وارد کند.
به باور کارشناسان بورس نقش مهمی در تقویت عدالت اقتصادی و اجتماعی داشته و ابزاری کارآمد برای تأمین مالی محسوب می‌شود و از سوی دیگر از طریق بورس می‌توان فقرزدایی و سبد اقتصادی خانوارها را پررنگ کرد، ولی در ایران به دلیل نبود برنامه‌های مدون و رویکرد پویا و شفاف، بورس به محلی برای کسب سود سوداگران و سفته‌بازان تبدیل شده و به همین دلیل طی چند سال اخیر اعتماد به آن کاهش پیدا کرده است و بازار سرمایه از رسالت اصلی خود که بهبود وضعیت اقتصادی جامعه بوده فاصله گرفته است.
احمدرضا جبل‌عاملی، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه بورس یکی از ابزارهای تحقق عدالت اجتماعی است، گفت: کشورهای موفق و پیشرفته برای اینکه صنایع و اقتصاد پیشرویی داشته باشند، در حوزه بورس و بازار سرمایه تمرکز بسیار جدی دارند و دهه‌هاست به عنوان چنین ابزاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وی افزود: در ایران بورس قدمت طولانی دارد و همواره مدنظر جامعه و دولت قرار داشته، طوری‌که طی سال‌های گذشته اتفاقی در ایران رخ داد که در کمتر کشوری می‌توان آن را یافت و آن هم استقبال کم‌نظیر مردم برای دریافت کد بورسی بود، ولی متأسفانه این حمایت صرفاً کلامی بود و در سطح مدیریتی و فرهنگ‌سازی، حمایت خیلی جدی انجام نشد.
ضرورت تقویت فرهنگ و دانش استفاده از بورس
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: چندین دهه هست که بورس در ایران وجود داشته و برخی هم در آن فعال بودند، ولی هیچگاه سابقه نداشته مانند دو سه سال گذشته به یک‌باره تعداد بسیار زیادی از مردم وارد بورس شوند بدون اینکه فرهنگ و دانش استفاده از آن را بدانند، درصورتی‌که باید فرهنگ و دانش فعالیت در بورس در جامعه توسعه داده میشد و سپس از مردم برای حضور در بازار سرمایه دعوت به عمل می‌آمد. بورس ابزار خوبی برای رفع فقر و کاهش فاصله طبقاتی است ولی به شرط ترویج فرهنگ و دانش آن در جامعه، در غیر این‌صورت به مهره سوخته‌ای تبدیل خواهد شد که دیگر در جامعه استفاده‌کننده‌ای نخواهد داشت.
بیشتر بخوانید:
جبل‌عاملی با بیان اینکه یک سری از عوامل سبب شده تا بورس در ایران منشأ عدالت نباشد، گفت: مردم ایران تشنه این هستند که از بورس کسب درآمد داشته باشند و بتوانند از فقر و بیکاری و نبود رفاه بگریزند ولی به دلیل سوءمدیریت، بورس نتوانست انتظارات مردم و رضایت عمومی را جلب کند. وجود سوءمدیریت‌ها سبب شده تا اعتماد مردم نسبت به بورس از بین برود ولی همواره مردم تشنه سرمایه‌گذاری در بورس بودند و هستند.
وی بیان کرد: هرگز به بورس و بازار سرمایه نگاه علمی و جدی وجود نداشته و تلاش نکرده‌ایم تا مهمترین ابزار تأمین مالی کشور را به صورت علمی و اصولی اداره کنیم و فقط ابزارهای کلان اقتصادی مانند نفت و فروش نفت و مناطق آزاد برایمان اهمیت داشته است.
نقش بورس در تأمین مالی
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: بسیاری از کشورهای فاقد منابع طبیعی توانسته‌اند از طریق ترویج فرهنگ فعالیت در بورس، حقوق مستمری‌بگیران را از طریق سهام پرداخت کنند و بخش قابل توجهی از منابع مورد نیاز برای احداث و پیشبرد پروژه‌هایشان را از این مسیر تأمین کنند، ولی ما هیچگاه چنین کاری را انجام نداده‌ایم، زیرا نگاه جدی به اقتصاد نداشته‌ایم و همیشه اقتصادمان به درآمدهای نفتی وابسته بوده است.
جبل‌عاملی با بیان اینکه دولت برای تقویت سبد خانوار و توسعه عدالت می‌تواند از بورس استفاده کند، گفت: البته هرچند جلب دوباره اعتماد مردم و تقویت بورس نسبت به دو سه سال گذشته کار سخت و دشواری است، اما با بهبود یافتن وضعیت بازار سهام می‌توان دوباره اعتماد از دست رفته را جلب کرد. در گذشته حمایت‌های روانی وجود داشته و به خاطر وجود حمایت‌های روانی، مردم برای ورود به بورس تشویق شدند و لذا دوباره باید چنین حمایت روانی از مردم صورت پذیرد.
وی با تأکید بر اینکه قوانین بورس کمی عقب‌تر از شرایط موجود و واقعیت‌های اجتماعی است، گفت: ضروری است که قوانین بورس متناسب با نیازهای اقتصادی و اجتماعی بروزرسانی شوند. بهتر بود کمیته فقهی سازمان بورس و دولت، سیاست‌های بهتری را برای بازار سهام اتخاذ می‌کردند تا شرایط بورس جذاب‌تر شود. هرچند آن محدودیت‌هایی که در بورس ایران وجود دارد در بسیاری از بورس‌های موفق جهان هم دیده می‌شود ولی به دلیل شفافیت و جذابیتی که بر بورس بین‌الملل حاکم است، سبب شده تا مردم این کشورها به سمت بورس گرایش پیدا کنند.
کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: متأسفانه بسیاری از شرکت‌های بورسی به جای اینکه منشأ خیر برای سهامداران خود باشند و شفافیت را دستورکار خود قرار دهند، با دست زدن به فساد و دستکاری صورت‌های مالی و گزارشات مالی، سهامدارانشان را فریب می‌دهند و آنها را متضرر می‌سازند که قطعاً این رویه سبب خواهد شد تا بورس نتواند کارکردی به مثابه توسعه عدالت داشته باشد.
عرضه‌های اولیه و تقویت معیشت مردم
جبل‌عاملی با اشاره به نقش عرضه‌های اولیه در جذابیت بورس و کمک به معیشت طبقات متوسط گفت: بر کسی پوشیده نیست که ورود عرضه‌های اولیه می‌تواند معیشت طبقات متوسط را بهبود و ارتقا دهد ولی بنا به دلایلی در حال حاضر ورود عرضه‌های اولیه به سیستم کمرنگ شده و می‌تواند به جذابیت بورس ضربه وارد کند.
وی افزود: افزایش عرضه‌های اولیه فقط در اختیار سازمان بورس نیست و اگر امروز مشاهده می‌کنید که عرضه‌های اولیه متوقف شده به خاطر این است که تولیدکننده جرئت خرید مواد خام مورد نیاز تولید و جرئت فروش محصولاتش را ندارد. آینده مبهم اقتصادی بسیاری از شرکت‌ها را مردد کرده و از اینکه وارد بورس شوند و سهامشان را در بورس عرضه کنند واهمه دارند.
این کارشناس بازار سرمایه تأکید کرد: نبود امنیت و ثبات اقتصادی علاوه بر اینکه از نقش بورس در توسعه عدالت و کاهش فاصله طبقاتی می‌کاهد، می‌تواند منجر به فرار سرمایه از بورس ایران و ورود آن به بورس‌های خارجی شود. اگر می‌خواهیم شرایط را بهبود ببخشیم باید امنیت و امید به تولید را برای صنعت‌گر و کارآفرین ایجاد کنیم و سپس به خودی خود عرضه‌های اولیه رونق دوباره خواهند گرفت و همه مردم از منافع شرکت‌ها منتفع خواهند شد.
جبل‌عاملی در پایان گفت: تقویت بورس و نقشآفرینی آن در لایه‌های پایین و متوسط جامعه به عوامل متعددی گره خورده که اگر این عوامل مدنظر قرار گیرد و تحقق پیدا کند می‌توان انتظار داشت که بورس ابزاری کارآمد برای توسعه عدالت اقتصادی و اجتماعی باشد.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
