عصاره اطاعت از امامت، استقرار توحید است

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، حجت‌السلام والمسلمین رحمت‌الله کریم‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی، در نهمین پیش‌نشست ملی اندیشه تمدنی امام رضا(ع) که امروز 10آبان ماه، به صورت مجازی برگزار شد، در خصوص رابطه جامعه توحیدی با عدالت اجتماعی، از منظر امام رضا(ع)، اظهار کرد: اساس و بنیان عدالت حق و موصوف عدالت از فعل است.

وی افزود: عدالت امر انتزاعی است و منشأ آن امری واقعی است، هرچند عدالت در اخلاق و فقه عدالت است، اما در واقع عدالت یک امر انتزاعی است که از افعال انتزاع می‌شود.

کریم‌زاده ادامه داد: در راستای عدالت، سه محور شامل نحوه شکل‌گیری جامعه توحیدی، استقرار عدالت و نگاه عرفی و فلسفی در جامعه مطرح است. با توجه به اینکه احکام و آثار فراوان نازل به اجتماع است، علامه طباطبایی(ره) می‌فرماید: «اجتماع دارای شقاوت، سعادت، بیماری، فقر، سلامت و... است.»

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با اشاره به نحوه شکل‌گیری این جامعه، گفت: انسان دارای نیازهایی است که در جامعه رفع می‌شود، لذا اضطرار فطری جامعه برای رفع نیازها لازم است و بین اضطرار و فطرت رابطه مستقیم وجود دارد و لذا یک‌سری نیازهایی که انسان در این جامعه، دارد، اگر جامعه نباشد بدون حضور آن محقق نمی‌شود.

وی اظهار کرد: حفظ بقا نسل بدون جامعه میسر نیست، چرا که در قالب جامعه حفظ و بقا صورت می‌گیرد، مشاهده می‌کنیم که احکام ناظر به فرد اندک است و بیشتر با احکام جمعی روبرو هستیم، همان احکام فردی نیز در اکثر موارد، به انجام جمعی توصیه می‌کند.

کریم‌زاده بیان کرد: نگاه عرفی می‌گوید، عمده زندگی و بقا بشر مبتنی بر جامعه است و از دیدگاه فلسفی در کل عالم هستی فقر وجودی دارند و نیاز این فقر وجودی باید رفع شود، لذا باید به سراغ ذات غنی برود که این موضوع با ایجاد اسباب  میسر است و اسباب آن مراجعه به دیگران است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی گفت: عالم هستی تجلیات باری تعالی است و محور تعاملات جامعه توحیدی پیروی از حق است، لذا رسیدن به هدف در قالب جامعه مطرح است.

وی با اشاره به آیه 56 سوره «ذاریات» که خداوند می‌فرماید: «وَ مَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ» گفت: خداوند در این آیه، هدف از خلقت را عبادت بیان کرده، اما عبادت برای رسیدن به یقین و قرب الهی است که این موضوع نیز در قالب همیاری با دیگران در بستر جامعه است و لذا رسیدن به قرب الهی در بستر جامعه امکان‌پذیر خواهد بود که این امر ضرورت تشکیل جامعه توحیدی است.

کریم زاده تصریح کرد: مسئولیت در جامعه صرفا فردی نیست، بلکه باید هرکس دست دیگری را بگیرد، چرا که سعادت و شقاوت هر فرد در گرو جامعه و سعادت و شقاوت جامعه در گروه شکل‌گیری جامعه توحیدی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی ادامه داد: راه استقرار عدالت در اجتماع در مرحله تکوین و تشریع مطرح است، فلسفه بعثت پیامبران ایجاد عدالت در اجتماع است و نظام تکوین در جای شایسته خود قرار دارد.

وی گفت: استقرار حق عدالت و خداوند عین عدل است و چون حکیم است خلاف این نباید تصور شود، از طرفی عالم تکوین برای رسیدن به کمال برنامه می‌خواهد که تشریع و نظام حاکم بر امور طبیعی برای همه هستی مبتنی بر عدالت است، لذا اگر عدالت نباشد هدف تکوینی الهی برای بشر به نتیجه نخواهد رسید.

کریم زاده بیان کرد: عدالت لازمه جامعه توحیدی است و جامعه توحیدی لازم است تا که به هدف غایی برسد، لذا براساس حدیث امام رضا(ع) که فرمود: «كَلِمَةُ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ حِصْني فَمَنْ دَخَلَ حِصْني اَمِنَ مِنْ عَذابی»، «حصن» همان توحید است و لذا هرچه  در سایه توحید باشد، محفظ می‌ماند و از دل این عدالت به دست می‌آید که لازمه آن توحید در حاکمیت، تشریع و هدایت است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم اسلامی رضوی با بیان اینکه لازمه توحید در حاکمیت امام معصوم است گفت: اگر موضوع این نباشد، این هدف هم محقق نخواهد شد و شأن امام(ع) یعنی استقرار عدالت در جامعه  که مستلزم حاکم عادل در سایه توحید است، بنابراین قانونی که می‌خواهد این جامعه را مدیریت کند، ناشی از این است که این قانون از کسی تشریع شود که به همه جوانب آن آگاهی داشته باشد.

وی گفت: علاوه بر این نیز باید نسبت به انسان، اصول، اسباب، ابزار و برای تکامل یافت آن جامعه شناخت داشته باشد، ضمن اینکه وارسته از هوا و هوس باشد و منافع شخصی برایش مطرح نباشد.

کریم زاده افزود: دو امر تکوینی و تشریعی در نظام آفرینش حاکم است و توحید در اطاعت مطرح است، لذا اطاعت الهی اولویت و برای رسیدن به اطاعت الهی اطاعت از امامت مدنظراست. بنابراین انسان کامل که مظهر آن امام معصوم است و مظهر اسما و صفات الهی است، در خلافت تکوینی مورد نظر است که همه این موارد در محور توحید بوده و استقرار عدالت در امامت که اطاعت از آن خلاصه می‌شود.