ساخت مسجد با پیوست فرهنگی کامل می‌شود

محسن داوری، مدیرعامل مؤسسه خیریه فرهنگی مسجدسازان الزهرا(س) در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان به‌مناسبت روز جهانی مسجد در خصوص فعالیت‌های این مؤسسه اظهار کرد: ما در زمینه ساخت مسجد، حوزه علمیه، خانه بهداشت، خانه عالم، مدرسه و به‌طور کلی امور خیری که خیرین به انجام آنها در مناطق محروم و کلان‌شهرها تمایل داشته باشند، مشغول فعالیت هستیم. صفر تا صد امور نیز به‌صورت مردمی انجام می‌شود و هیچ‌گونه وابستگی حزبی، جناحی، دولتی، خصولتی و... نداریم.

وی افزود: تعداد اعضای هيئت امنای مؤسسه به ریاست آیت‌الله سیدابوالحسن مهدوی، 40 نفر است. 9 نفر عضو هيئت‌مدیره نیز به ریاست آیت‌الله احمد فقیهی مشغول فعالیت هستند که هيئت امنا آنها را انتخاب کرده‌اند. تعداد خیرین این مؤسسه هم حدود 4300 نفر است.

مدیرعامل مؤسسه مسجدسازان الزهرا(س) با اشاره به استقرار این مؤسسه در اصفهان گفت: با اینکه فعالیت‌ ما محدود به استان اصفهان نیست؛ اما شعبه دیگری در سایر شهرها نداریم. البته با توجه به نیاز کشور برای انجام این قبیل امور خیر، درصدد تأسیس شعبه در بعضی از استان‌ها هستیم. خیرین ما نیز محدود به اصفهان نیستند و از سایر مناطق کشور در امور خیر مؤسسه مشارکت دارند.

وی تصریح کرد: آیت‌الله احمد فقیهی حدود 10 سال پیش از انقلاب، به انجام امور خیر در استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان اشتغال داشت تا اینکه در سال 1386 این قبیل امور را به‌ شکل نظام‌مند در قالب «خیریه مسجدسازان الزهرا(س) ویژه مناطق محروم فاقد مسجد» و به‌صورت رسمی به تصویب رساندیم. تا آن زمان فعالیت آیت‌الله فقیهی به‌صورت محدود و با پشتیبانی علمایی چون آیت‌الله شمس‌آبادی، آیت‌الله صافی و... انجام می‌گرفت؛ اما پس از سال 1386 این کار توسعه پیدا کرد و به جز ساخت مسجد، اقدامات دیگر را نیز شامل شد.

انجام بیش از 500 پروژه‌ عمرانی

داوری با بیان تعداد پروژه‌های انجام‌شده از سوی این مؤسسه یادآور شد: از سال 1386 تاکنون نیز 560 پروژه عمرانی شامل 8 مدرسه، یک خانه بهداشت، دو سرویس بهداشتی، 6 حوزه علمیه و ۱۲۵ خانه عالم در 17 استان انجام شده و مابقی پروژه‌ها مربوط به ساخت مسجد است. کرمانشاه، کردستان، خوزستان، کرمان، هرمزگان، خراسان رضوی و جنوبی و...، از جمله این استان‌ها هستند. افزون بر این موارد، 72 پروژه نیز در گذشته از سوی آیت‌الله فقیهی و در شرایط سخت آن زمان که مصالح به‌وسیله چهارپایان منتقل می‌شد، شناسایی شده و به سرانجام رسیده است‌.‬

وی هدف این مجموعه را ایجاد پایگاه‌های حکومت مهدوی برشمرد و ادامه داد: ان‌شاءالله خود حضرت این پایگاه‌ها را تحویل بگیرند و اگر آن زمان بودیم، ما را همچون سربازشان قبول کنند.

مساجد ما کارکرد اصلی خود را ندارند

مدیرعامل مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) گفت: با همفکری دوستان‌مان به این نتیجه رسیدیم که بیشتر معضلات اجتماعی، اخلاقی، سیاسی، اقتصادی و... ناشی از آن است که مساجد ما کارکرد اصلی خود را ندارند؛ در صورتی که اگر مساجد ساخته و فعال شوند و مساجد تراز نیز آن‌طور که مورد نظر مقام معظم رهبری است، احیا شوند، بسیاری از مشکلات برطرف می‌شود.

وی با مقایسه کارکرد مساجد در گذشته و حال توضیح داد: اوایل انقلاب نوجوان بودم و یادم می‌آید آن زمان، یک پایه انجام هر کاری اعم از ورزش، تفریح، مشکلات خانوادگی، تعاونی‌های محلی، مسافرت‌های خانوادگی، کلاس‌های تقویتی و...، مسجد بود. با مقایسه مشکلاتی که اوایل انقلاب وجود داشت، اعم از جنگ تحمیلی و موانع اقتصادی و مشکلات کنونی جامعه، آیا آن زمان مساجد فعال‌تر بودند یا اکنون؟ مشکلات جامعه در کدام برهه بیشتر بوده است؟

ضرورت توجه به پویایی مساجد

داوری تأکید کرد: متولیان مساجد در کلان‌شهرها باید به این سمت بروند که مساجد را فعال کنند و محیط آن را از خانه سالمندان تغییر دهند. البته از جانب همین سالمندان در بعضی از مساجد، برنامه‌ریزی‌های زیبایی برای جذب جوانان انجام شده است. چندی پیش، مراجعه‌‌ای به یکی از مساجد اصفهان در خیابان شهید باهنر داشتم. از آنجا که حدود یک ساعت زودتر به مسجد رفته بودم، مشاهده کردم روحانی آنجا در حال بازی فوتبال با پسران در طیف سنی 7 تا 18 سال بود که به‌نوبه خود یکی از راه‌های جذب است.

وی ادامه داد: در دهه 60 برنامه‌های مساجد به قدری زیاد و پربار بود که ما را به زور از آنجا بیرون می‌آوردند، به این صورت که ساعت 8 تا 10 شب به خانه برمی‌گشتیم و طبق قراری که داشتیم، برای نماز صبح دوباره به مسجد می‌رفتیم. اگر می‌خواهیم جوانان‌مان به سمتی بروند که ایده‌آل مذهب تشیع باشد، باید به سمت فعال شدن مساجد حرکت کنیم.

مدیرعامل مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) افزود: از سال 1392 و با بروز بعضی از مسائل و مشکلات پس از ساخت مسجد، با آسيب‌شناسی شرایط متوجه شدیم که ساخت‌وساز فقط 50 درصد کار است و اگر بنا باشد مسجد تکمیل شود، پیوست فرهنگی نیاز داریم؛ برای نمونه چندی پس از ساخت يکی از مساجد در استان چهارمحال و بختیاری، هنگامی که به آن مراجعه کردیم، متوجه شدیم هیچ‌کس نمی‌داند کلیدش کجاست. بعضی از احشام روستائیان نیز آنجا بود. در بعضی از مکان‌ها هم مشاهده می‌کردیم که مسجد به انبار علوفه تبدیل شده است.

توجه به مساجد پس از ساخت آنها 

وی در ادامه گفت: با دیدن چنين وضعیتی با آیت‌الله فقیهی تماس گرفتم و ایشان در پاسخ به ابراز نگرانی من گفت که شما کار خود را انجام دهید، خداوند نیز مشکلات را حل می‌کند. سرانجام پس از برگزاری جلسه با هيئت‌مدیره، به این نتیجه رسیدیم که پس از ساخت مسجد نباید آن را رها کنیم. برخی از خیرین نیز این سؤال را مطرح می‌کردند که پس از ساخت مسجد، چه برنامه‌ای برایش دارید؟ و این سؤال هم موجب ایجاد جرقه‌ای در ذهن ما شد.

داوری بیان کرد: تا سال 1392، 67 مسجد از سوی مؤسسه ما ساخته شده بود و برای فعال بودن آنها باید اقدام می‌کردیم. نتیجه بررسی‌ها چنین شد که حداقل در ایام مناسبتی مانند ماه مبارک رمضان، محرم و صفر، دهه فاطمیه، ولادت‌ها، ایام عید نوروز و... با اعزام مبلغ، آن مساجد را فعال کنیم.

توصیه‌های حجت‌الاسلام قرائتی درباره مساجد

وی توضیح داد: در جلسه‌ای با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی در این‌باره صحبت کردیم و ایشان نیز توصیه‌‌هایی بیان کرد، از جمله اینکه ساخت مساجد را متوقف نکنید؛ همان‌طور که خداوند عده‌ای را مأمور به ساخت مسجد کرده است، پس حتماً عده‌ای دیگر را هم مأمور به تبلیغ می‌کند. کسانی که مأمور به تبلیغ می‌شوند، به پایگاه نیاز دارند و پایگاه آنان مسجد است.

مدیرعامل مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) با بیان توصیه‌های دیگری از زبان حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی اظهار کرد: ایشان با تأکید بر مشارکت مالی اهالی هر منطقه در ساخت‌وسازها، این مسئله‌ را در کل دنیا همه‌گیر دانست و گفت دل‌مشغولی مردم آنجاست که پولی برایش داده باشند. آقای قرائتی همچنين توصیه کرد که اگر از اهالی هر منطقه برای ساخت مسجدشان کمک ریالی بگیرید، بخش بزرگی از مشکلاتتان حل خواهد شد.

وی یادآور شد: ما این نکات را مدنظر قرار دادیم و اجرا کردیم. در خصوص مشارکت مردم نیز قرار بر این شد که میزان کمک خیرین و مردم، هر یک 50 درصد باشد. البته جذب مشارکت اهالی سخت بود و حتی بسیاری از اهالی مناطق محروم در معیشتشان نیز دچار مشکل بودند.

داوری گفت: آقای قرائتی در خصوص شناسایی محل برای ساخت مسجد می‌گفت که اجازه دهید خود مردم برای ساخت مسجد درخواست دهند و چندین بار آن را مطرح و پیگیری کنند تا شما متوجه شوید برای این کار انگیزه دارند. این مسئله در جذب کمک اهالی نیز مؤثر است. البته به‌طور کلی با تحقیقات و برآوردی که از وضعیت مناطق گوناگون داریم، تشخیص می‌دهیم که میزان مشارکت اهالی چگونه باشد. بعضی از نقاط نیاز چندانی به حمایت ما ندارند و بعضی دیگر نیازمندند؛ پس این میزان بنا به ضرورت و تشخیص ما متغیر است.

تشکیل کمیته فرهنگی در خیریه مسجدسازان الزهرا(س) 

وی با اشاره به تشکيل کمیته فرهنگی در مؤسسه بیان کرد: از سال 1392 حجت‌الاسلام سیدمحمدمهدی واعظ، از استادان حوزه علمیه اصفهان، مسئولیت کمیته فرهنگی خیریه مسجدسازان الزهرا(س) را پذیرفت و مقرر شد که در ایام تبلیغی، هیچ‌یک از مساجد ما از مبلغ خالی نباشند. از همان سال نیز اعزام مبلغ را آغاز کردیم که تأثیر بسیاری در فعال کردن مساجد داشت.

مدیرعامل مؤسسه خیریه مسجدسازان الزهرا(س) ادامه داد: آیت‌الله فقیهی بر این باور است که حتی راه رفتن روحانی با لباس روحانیت در محل نیز اثر خود را بر اهالی آنجا خواهد گذاشت و ما به‌عینه آن را مشاهده کردیم. حجت‌الاسلام والمسلمین قرائتی هم به فیزیک مسجد و تأثیرگذاری آن توجه دا‌شت.

نقش مساجد در کاهش مشکلات اجتماعی

وی تصریح کرد: در جلسه شورای اداری یکی از شهرستان‌های استان چهارمحال و بختیاری، فرمانده نیروی انتظامی آن شهرستان با ارائه آماری اعلام کرد در روستاهایی که مسجد وجود دارد و روحانی در آن مستقر است، مشکلات اجتماعی تا 95 درصد کمتر است. آمار این قبیل مشکلات در روستاهایی که مسجد وجود دارد، اما حضور روحانی در آن به‌صورت مناسبتی و گذری است، 55 درصد کمتر مشاهده می‌شود. مساجدی هم که فاقد روحانی هستند، مشکلات اجتماعی آنجا تا 25 درصد کمتر است. نکته جالب توجه این بود که این آمار را بر اساس مستندات به دست آورده بودند.

داوری در پایان گفت: فرمانده نیروی انتظامی آن شهرستان به خانواده مقتولی اشاره کرد که قاتل فرزندشان در شرف اعدام بود و تمام آمدوشدها و تلاش برای جلب رضایتشان بی‌فایده بود تا اینکه در نهایت به حرمت مسجد و واسطه‌گری امام جمعه از خون فرزندشان گذشتند؛ بنابراین وجود مسجد در تلنگر زدن به افراد مؤثر است.

زهرا مظفری‌فرد