هنر خوشنویسی یکی از شاخصترین هنرهای تجسمی در فرهنگ اسلامی است که بهدلیل خلق آثاری با مضامین قرآن و عترت، بهمثابه نمادی از زیبایی، معنویت و ایمان مورد توجه قرار دارد. خوشنویسی اسلامی نیز با استفاده از خطوط متعدد و تکنیکهای پیچیده، تجلیگر روح هنری و معنوی مسلمانان در طول قرون گوناگون بوده است. چند سالی است که جمعی از خوشنویسان قرآن و عترت شهر اصفهان در قالب هیئتی گردهم آمده و فعالیتها و رویدادهای مذهبی متعددی رقم زدهاند. بر این اساس و بهمناسبت هفته گرامیداشت هنر خوشنویسی، خبرنگار ایکنا از اصفهان گفتوگویی با محسن بهارزاده، استاد برجسته خوشنویسی و از مؤسسان این هیئت انجام داده است که متن آن را میخوانیم.
ایکنا ـ جایگاه هنر خوشنویسی را در بین دیگر هنرهای اسلامی تبیین کنید.
سخنگفتن از هنر خوشنویسی، صحبت از میراثی الهی و آسمانی است؛ هنری که با قلمی آفریده میشود که خداوند در کتاب خود به آن سوگند یاد کرده و اهل قلم و علم را به جایگاهی رفیع مژده داده است. در کلام ائمه اطهار(ع) نیز بارها به این هنر و ودیعه الهی اشاره و همگان به فراگیری این هنر فراخوانده شدهاند. هنر خوشنویسی را بیشک میتوان شاخصترین هنر در پهنه سرزمینهای اسلامی دانست و بهمثابه گفتمانی مشترک در بین مسلمانان تصور کرد؛ زیرا بنیاد و اوج رونق و شکوفایی این هنر بر محور تجسم کلام وحی قرار گرفته است.
با ظهور اسلام و اهتمام به زیبانویسی کلام حق، هنرمندان خوشنویس تلاش کردند تا کلام وحی را به زیباترین ساختار ممکن بنویسند و ثبت و ضبط کنند. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که صفای نهان در آثار خوشنویسی، نیازمند صفای وجود هنرمندان است: «داند آن کس که آشنای دل است/ که صفای خط از صفای دل است.»
از منظر مسلمانان، خوشنوسی، هنری مقدس است که با تهذیب نفس و طهارت روح کاتب ارتباطی نزدیک دارد. مولا علی(ع) نیز در این خصوص چنین میفرماید: «خط خوش باعث جلای روح و صفای باطن است.»
ایکنا ـ هدف شما از فراخواندن خوشنویسان و کاتبان قرآن و عترت در کنار یکدیگر و تشکیل هیئت کتابالثقلین چه بوده است؟
زندهنگهداشتن هنر خوشنویسی در مسیر کتابت کلام الهی و سخن حضرات معصومین(ع) برای رسیدن به تعالی انسانها، از جمله مهمترین نیازهای جامعه امروزی محسوب میشود؛ بنابراین چند سالی است که محفل خوشنویسان قرآن و عترت اصفهان با عنوان «هیئت کُتّابالثقلین» با هدف تعالی و ارتقای خوشنویسی اسلامی اقدام به فعالیت کرده است. ایده تأسیس این هیئت با تمسک به حدیث ثقلین و در راستای افزایش مشارکت خوشنویسان در فعالیتهای مذهبی شکل گرفت، چراکه متأسفانه در سالهای اخیر، حضور خوشنویسان در رویدادهای مذهبی کمرنگ شده است.
رسالت اصلی این هیئت، دینمحوری در کنار رسالت هنری است و در سالهای اخیر با تلاش و همدلی قابل توجهی توانسته در سطح شهر و در وقایع و مناسبتهای مذهبی، فرصتهای بسیاری برای نشر فرهنگ اسلامی و معارف اهل بیت(ع) ایجاد کند. این هیئت که متشکل از تعداد بسیاری از استادان و هنرمندان خوشنویس و هنرهای وابسته است، در کنار رسالتهای هنری خود به رسالت دینی و معنوی نیز میپردازد و تا امروز محور فعالیتهای خود را در این راستا تنظیم و ارائه کرده است.
ایکنا ـ برنامهها و فعالیتهای مذهبی این هیئت را شرح دهید.
مهمترین فعالیتهای هیئت «کتابالثقلین» در سالهای گذشته، برگزاری بیش از یکصد برنامه زندهنویسی خوشنویسی در مناسبتهای مذهبی گوناگون در راستای نشر و ترویج شعائر الهی و همچنین برپایی نمایشگاههای خوشنویسی با مضامین قرآن و عترت بوده است. علاوه بر این، برگزاری رویدادها و تورهای خوشنویسی در مکانهای مذهبی و تاریخی به منظور آشنایی خوشنویسان با جایگاه رفیع این هنر شریف نیز در دستور کار اقدامات هیئت قرار داشته است. بازدید از موزههای سطح اول کشور در راستای ارتقای سطح کیفی آثار هنرمندان خوشنویس، خلق آثار ارزشمند برای برگزاری نمایشگاه، همکاری با مؤسسات تولیدکننده آثار و کتب مذهبی، برگزاری جلسات هفتگی با قدمتی بیش از دو دهه برای زندهنویسی و بررسی و ارزیابی آثار و تشکیل جلسات مذهبی در مناسبتهای گوناگون ویژه خوشنویسان، از دیگر اقدامات هیئت ما محسوب میشود.
ایکنا ـ یکی از شاخصترین برنامههای فرهنگی مذهبی هیئت خود را معرفی کنید.
از جمله مهمترین برنامههای این مجموعه در سالهای اخیر، عرض ارادت هنرمندان خوشنویس این هیئت به آستان حضرت علی بن موسی الرضا(ع) در دهه کرامت در صحن و سرای امام رئوف بوده که امسال نیز با همین هدف در قالب رویداد بزرگ خوشنویسی «شمسالشموس» به همت بیش از 130 نفر از خوشنویسان و عوامل اجرایی در مشهد مقدس به مدت یک هفته برگزار شد.
علاوه بر این در رویداد امسال، شاهد برگزاری نمایشگاه بزرگ خوشنویسی «گلبانگ سربلندی» با همکاری موزه آستان قدس رضوی در نگارخانه این موزه بودیم که با مشارکت بیش از 80 نفر از استادان خوشنویس اصفهان صورت پذیرفت. در مدت برگزاری این رویداد، در بیش از 80 کرسی کتابت در صحن و سرای امام رضا(ع)، تعداد 15 هزار دلنوشته به زائران امام رئوف تقدیم شد.
ایکنا ـ رویدادها و برنامههای آینده این هیئت چیست؟
از جمله برنامههای در دست اقدام این هیئت میتوان به این موارد اشاره کرد: تداوم کتابت خطبه غدیر در قالبی جدید و نمایشگاهی با همکاری بیش از 50 نفر از هنرمندان خوشنویس و استادان تذهیب اصفهان، ویژهبرنامه هفته خوشنویسی، ویژهبرنامه نکوداشت استاد فقید، حبیبالله فضائلی در سالگرد ارتحال این استاد فرزانه در آبانماه، برپایی نمایشگاه «مادر گلهای عالم» در نگارخانه موزه آستان قدس رضوی در مشهد مقدس همزمان با ایام خجسته میلاد حضرت زهرا(س) با همکاری بیش از 30 نفر از بانوان خوشنویس اصفهان و نیز برگزاری نمایشگاه «بانوی بهشت» با رونمایی از کتاب و آثار استاد فضائلی در شأن و منقبت حضرت صدیقه کبری، فاطمه زهرا(س) در نگارخانه موزه آستان قدس رضوی در دیماه سال جاری.
علاوه بر این، هیئت کتابالثقلین قصد دارد که در رویداد فرهنگی هنری «مادرانه»، ویژه تکریم از مادر امام رضا(ع)، حضرت نجمه خاتون در بهمنماه شرکت کند. شرکت در نمایشگاه قرآن و عترت اصفهان در اسفندماه، آخرین برنامه تنظیمشده برای این هیئت در سال جاری است.
الههسادات بدیعزادگان
انتهای پیام