تحریم‌های بی‌پایان اتحادیه اروپا علیه ایران

اخیراً دور جدیدی از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران آغاز شده است. این اتحادیه روز دوشنبه هفته گذشته همراه انگلیس، بار دیگر ایران را به تأمین موشک‌های بالستیک برای روسیه متهم و بیانیه‌ای به این منظور منتشر کرد. طبق این بیانیه، اتحادیه اروپا و انگلیس خطوط کشتی‌رانی جمهوری اسلامی ایران و محمدرضا خیابانی، مدیر این مجموعه را به علت نقش‌داشتن در ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه، در فهرست تحریم‌های خود قرار دادند و اعلام کردند که تحریم‌های جدید، شناورها و بنادر برای انتقال پهپادهای ساخت ایران و حتی قطعات مرتبط را هدف قرار می‌دهد.

روز بعد نیز تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) به‌طور رسمی، قطعنامه ضدایرانی جدیدی به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه دادند که به نظر می‌رسد، صرف حمایت‌های تسلیحاتی ایران از روسیه بهانه‌ای بیش نیست و این اتحادیه اهداف دیگری را از این اقدامات دنبال می‌کند. از جمله دلایل اقدامات خصمانه اتحادیه اروپا علیه ایران به شرح زیر است:

تقابل با ایران در تحولات مرتبط با غزه و لبنان

با وجود تمامی ادعاهای کشورهای غربی مبنی بر تلاش برای متوقف‌کردن اسرائیل در جنگ علیه مردم غزه و لبنان، ارسال سلاح به‌وسیله آن‌ها به این رژیم ادامه یافته است؛ برای نمونه، دیوید لمی، وزیر امور خارجه انگلیس که به بهانه حمایت ایران از روسیه در جنگ اوکراین، کشورمان را به آسیب‌رساندن به امنیت جهانی متهم کرده و با همراهی اعضای اتحادیه اروپا، سه شرکت هواپیمایی ایران را مورد تحریم قرار داده است، براساس تحقیقات مؤسسه کمپین ضد تجارت سلاح، بیش از 15 درصد جنگنده‌های اف 35، از جمله لیزرهای هدف‌گیری، مکانیسم‌های رهاسازی بمب و سیستم‌های الکترونیکی حیاتی را که نقش زیادی در کشتار مردم غزه  دارد، تولید می‌کند که این امر مؤید سیاست دوگانه این کشور و سایر اعضای اتحادیه اروپا در جنگ غزه و لبنان است؛ به‌طوری‌که با اقدام جدید اتحادیه اروپا علیه ایران، گیدئون ساعر، وزیر امور خارجه اسرائیل ضمن استقبال از این اقدام اروپایی‌ها، آن‌ را ضروری توصیف کرد.

همچنین با اقدامات انصارالله یمن در دریای سرخ علیه مواضع کشورهای غربی که در راستای حمایت از مردم فلسطین و لبنان انجام می‌شود، تهدیداتی برای این کشورها به وجود آمده است. با توجه به اینکه انصارالله و سایر گروه‌های محور مقاومت مورد حمایت ایران قرار دارند، کشورهای غربی خواهان فشار هرچه بیشتر بر ایران به‌دلیل این مسئله هستند.

عضویت ایران در بریکس

عضویت ایران در بریکس، علاوه بر اینکه فرصتی برای تقویت روابط کشورمان با قدرت‌های اقتصادی بزرگی همچون چین و هند است و از طرفی نزدیکی هرچه بیشتر ایران و روسیه را به یکدیگر تسهیل می‌کند، با توجه به تشدید تنش‌های اتحادیه اروپا با روسیه در جنگ اوکراین، این کشورها با اعمال تحریم‌ها ضد ایران، خواهان شکاف بین دو کشور به منظور تضعیف و انزوای آن‌ها هستند.

رویکرد متغیر ترامپ

این امر از این نظر حائز اهمیت است که ترامپ بارها اعلام کرده به جنگ اوکراین خاتمه می‌دهد؛ از طرفی رویکرد آمریکامحورانه وی در دوره قبلی ریاست‌جمهوری‌اش که در قبال سیاست جهانی، به‌ویژه اروپا و ناتو در پیش گرفت، این احتمال را تقویت می‌‌کند که وی در همین دوره نیز این سیاست را با قوت بیشتری دنبال کند؛ یعنی با توجه به احتمال تلاش ترامپ برای خاتمه‌دادن به جنگ اوکراین یا محدودکردن کمک‌های تسلیحاتی به این کشور و از طرفی، دوری از ناتو و افزایش هزینه‌های دفاعی و نظامی سایر اعضای ناتو، اروپایی‌ها به دنبال کمک‌های هرچه بیشتر به اوکراین و مقابله با روسیه هستند.

به‌ تازگی، بایدن به اوکراین اجازه استفاده از موشک‌های دوربرد آمریکایی با برد 300 کیلومتر در خاک روسیه را داده است تا علاوه بر همپوشانی سیاست‌های خود با اروپا در مسئله اوکراین، عرصه را برای ترامپ تنگ کند تا نتواند ورق جنگ را به نفع مسکو برگرداند.

همچنین با احتمال به‌کارگیری فشار حداکثری ترامپ علیه ایران، اتحادیه اروپا به‌دنبال استفاده از کارت ایران برای رسیدن به اهداف خود است تا با هرگونه تغییر در معادلات سیاست خارجی آمریکا، ضمن افزایش تنش با  روسیه بر سر اوکراین، عرصه را برای متحدان این کشور از جمله ایران و چین تنگ کند که تحریم‌های پیاپی، بخش مهمی از این استراتژی است.

پگاه‌سادات طباطبایی