کمال انسان، نقطه پیوند هنر و قرآن است

رضا بدرالسماء، هنرمند نگارگر اصفهانی، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره رابطه و نسبت میان قرآن و هنر، اظهار کرد: دغدغه من به عنوان یک هنرمند این بوده که در آثار خودم پیوند میان قرآن و هنر را نشان دهم، هر چند ممکن است مخاطب، این پیوند را به‌صورت مستقیم در این آثار مشاهده نکند، ولی تفکر موجود در آثار برگرفته از آیات و مفاهیم قرآن است و بهترین راهنما و الگو در این زمینه نیز قرآن کریم محسوب می‌شود.

وی افزود: هنرمندان به خصوص قدما تلاش زیادی برای پیوند میان قرآن و هنر انجام داده‌اند و دغدغه شخصی خود من این بوده که در راستای آموزه‌های قرآن و انبیای الهی آثاری را خلق کنم، به خصوص در روزگار کنونی که زمان ظهور نزدیک است و همه شیاطین به آموزه‌ها و ارزش‌های ادیان و انبیای الهی هجوم آورده‌اند و به نقطه ثقل آنها یعنی پیامبر اکرم(ص) اهانت می‌کنند.

هنر به معنای کمال یافتن انسان است

این هنرمند نگارگر اصفهانی تصریح کرد: هنر به معنای کمال یافتن انسان است و قرآن نیز همین هدف را دنبال می‌کند. انسانی که به آموزه‌های قرآن پا‌یبند است، در نهایت به کمال می‌رسد و هنر نردبامی است که می‌تواند انسان را به بالاترین حد کمالی که خداوند برایش مقدر کرده است برساند، در صورتی که این نردبام به دیوار ایمان تکیه داشته باشد.

بدرالسماء اضافه کرد: نظام جمهوری اسلامی برخاسته از آموزه‌های قرآن است و دشمن تلاش می‌کند تا این ارزش‌ها و آموزه‌ها را از آن سلب کند، ولی ما باید با زبان هنر از این ارزش‌ها دفاع کنیم. اگر درباره شهدا آثاری خلق می‌کنیم، به‌خصوص شهدای برجسته‌ای نظیر سردار سلیمانی، شهید فخری‌زاده و شهید حججی که دشمن آنها را هدف قرار داده است، در همان راستای آموزه‌های قرآن قدم برداشته‌ایم. البته معتقدم اگر این کار به‌صورت غیرمستقیم در آثار هنری نشان داده شود، بازخورد بهتری از مخاطب دریافت کرده و در نظر او زیباتر جلوه می‌کند.

وی ادامه داد: یکی از بزرگترین آرزوهای من این است که موزه‌های مخصوص قرآن و عترت در کشور داشته باشیم، چون توجه به قرآن و عترت سفارش اکید پیامبر(ص) است و جای خالی این موزه‌ها واقعاً احساس می‌شود. شخصاً در این زمینه آثار زیادی کار کرده‌ام که در منزل مسکونی محبوس هستند و جایی وجود ندارد تا این آثار در معرض دید مخاطب قرار گیرد. اینکه فراخوانی منتشر شود و آثار مربوط به قرآن و عترت چند روزی در یک نمایشگاه به نمایش درآید، نمی‌تواند چاره کار باشد و بهترین کاری که می‌توان انجام داد، این است که آثار هنری این حوزه را به دل اجتماع ببریم. ممکن است برخی با این کار مخالف باشند و بگویند این‌گونه از شأن قرآن کاسته می‌شود، در صورتی که هر چه قرآن بیشتر در معرض دید عموم قرار گیرد، بهتر است و واقعاً جای خالی آثار تجسمی در خصوص قرآن خیلی احساس می‌شود.

این هنرمند نگارگر افزود: بهترین ایده‌ای که به ذهن من می‌رسد، این است که موزه باشکوهی مخصوص قرآن و عترت در شهرهای مختلف از جمله اصفهان برپا شود و آثاری که در منازل و گالری‌های هنرمندان محبوس است، در این موزه‌ها به نمایش درآید تا انگیزه هنرمندان برای خلق آثار دیگر بیشتر شود. هنرمندان دلسوز آثار قرآنی هستند و علاقه‌مند هستند که در این زمینه کار کنند، به‌خصوص کسانی که در رشته‌های نگارگری و تذهیب فعالیت می‌کنند.

نگارگری؛ هنری برای تبیین آموزه‌های قرآنی 

وی بیان کرد: هنرمندان نباید منتظر بمانند تا در خصوص ارزش‌های قرآنی کاری به آنها سفارش شود یا جشنواره‌ای برگزار شده و فراخوانی منتشر شود، بلکه خودشان باید عاشقانه و دلسوزانه وارد این میدان شوند و دغدغه خلق آثار در رابطه با آموزه‌های قرآنی داشته باشند. مردم نیز به این‌گونه آثار علاقه‌‎مند هستند و تمایل دارند که آنها را برای خود داشته باشند و با این آثار مأنوس شوند. هنرمند می‌تواند سفارشی کار کند، ولی چه بهتر که دغدغه داشته باشد و رسالتی برای خود قائل شود، ضمن اینکه چنین هنرمندانی باید شناسایی و مورد حمایت واقع شوند.

بدرالسماء اظهار کرد: بهترین زبانی که می‌توان از طریق آن پیام قرآن را تبیین کرد، هنر نگارگری است که ظرفیت فوق‌العاده‌ای در این زمینه دارد، ولی متأسفانه در طول تاریخ بی‌مهری‌های زیادی نسبت به این هنر صورت گرفته و باعث شده تا نگارگری مغفول و مظلوم واقع شود. اگر این هنر حمایت شود، هنرمندان این رشته می‌توانند بهترین آثار را در خصوص قرآن خلق کنند و رسالت این هنر بیشتر تصویرسازی آیات و قصص قرآن بوده است. هنرمند نگارگر با تخیل خود و با استفاده از نقوش نگارگری می‌تواند پیامی را که از آیات قرآن برداشت می‌کند، به بهترین وجه به مخاطب نشان دهد و انسان را به‌سوی کمال خود هدایت کند. نگارگری هنری کمال‌گراست و می‌خواهد انسان را به کمال خود برساند و به همین منظور طراحی شده است. اگر نگارگری در جایگاه خودش که همان تصویرسازی آیات قرآن است قرار گیرد، مخاطب را به آرامش می‌رساند و او احساس می‌کند که گمشده خود را یافته است.