حجتالاسلام «امامی» عالمی زمان‌شناس بود
گروه انديشه: حجتالاسلام والمسلمين «محمدجعفر امامی» پيش و پس از انقلاب اسلامی در عرصه‌های گوناگون سياسی، اجتماعی و علمی حضور فعال داشته است و اين نشان‌دهنده اين است كه او عالمی زمان‌شناس بود.
به گزارش خبرگزاری ايران (ايكنا)، حجتالاسلام و المسلمين «محمدجعفر امامی» مفسر قرآن، نويسنده و مدرس حوزه علميه قم در سال 1322، در روستای «لايزنگان» (خشم عليا) از توابع شهرستان «داراب» استان فارس، در ميان خانواده‌ای مذهبی چشم به جهان گشود. دوران ابتدايی را در زادگاه خويش، در مكتب خانه و پس از آن در مدرسة ابتدايی آن روز به تحصيل پرداخت. در سال 1337 وارد حوزه علميه داراب كه توسط مرحوم آيتالله نسابه اداره می‌شد شد و تا سال 1341 آن‌جا ماند.
وی در طی اين سال‌ها، دروس دوره مقدمات و بخشی از دروس دوره سطح را آموخت و سپس وارد حوزه علميه قم شد. در قم، نخست به مدرسه رضويه رفت و دروس دوره سطح را پی گرفت و در مدتی كوتاه، آن را به پايان برد. سپس به درس خارج استادان مشهور آن روزگار رفت و از محضر بسياری از آنان بهره‌مند شد، اما استاد اصلی وی در اين بخش آيتالله مكارم شيرازی بود.
وی در سال‌های تحصيل خود به محضر استادان بسياری شرفياب شد. او در حوزه علمية داراب، جامع‌المقدمات را نزد مرحوم شيخ علی‌‌آقا منوچهری(ره)، سيوطی، شرح قطر و بخشی از لمعه، قوانين و مطول را نزد حجج الاسلام مرحوم شيخ محمدعلی عندليبی و مرحوم شيخ محمدحسن عندليبی فرا گرفت و بخش ديگر آن را در قم در محضر آيتالله شيخ علی پناه اشتهاردی آموخت.
حجتالاسلام و المسلمين امامی رسائل را نزد آيتالله شيخ «حسين نوری» و «صديقين» فرا گرفت، در قسمتی از مكاسب و شرح تجريد علامه از مرحوم آيتالله شيخ «غلامحسين شرعی» استفاده كرد و قسمت ديگری از مكاسب و كفايه را در بحث آيتالله مكارم شيرازی حضور يافت و تا پايان كفايتين در اين درس شركت داشت.
با پايان دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات گلپايگانی، ميرزاهاشم آملی، شيخ مرتضی حائری، مكارم شيرازی و شريعتمداری شركت كرد و در فلسفه از استاد آيتالله جوادی آملی، در عرفان از بحث‌های استاد آيتالله حسن‌‌زاده آملی و در تفسير از محضر آيتالله مشكينی بهره‌های بسيار برد.
مهم‌ترين فعاليت حجتالاسلام و المسلمين امامی در اين عرصه، همكاری در تأليف تفسير نمونه، پيام قرآن و اخلاق در قرآن است. امامی و برخی ديگر از استادان و فضلای حوزه در طول سال‌های متمادی به تحقيق در قرآن و آماده‌‌سازی اين تفسير مبادرت كردند. وی ترجمه سه جلدی نهج‌‌البلاغه را با همكاری دوست خود، حجتالاسلام و المسلمين شيخ «محمدرضا آشتيانی» و زير نظر آيتالله مكارم شيرازی انجام داد و نيز در تهيه و تأليف «پيام امام اميرمؤمنان(ع)» شرحی چون «تفسير نمونه» بر «نهج البلاغه» با جمعی از دوستان، تحت نظر مكارم شيرازی شركت داشت.
از حجتالاسلام و المسلمين امامی، كتب ديگری نيز منتشر شده است كه برخی از آن‌ها به شرح زير است: رهبری امام علی(ع) كه ترجمه كتاب المراجعات است، اسلام و مسائل زندگی، پای سخنان پدر، اسلام و استعمار، اسلام و مسائل روز، طرحی نو در تدريس عقايد، نظام دفاعی اسلام، روزه روش نوين برای درمان بيماری‌ها، خدمات اجتماعی در اسلام، ترجمه و شرح فشرده‌ای بر صحيفه سجاديه، بيست درس عقائد.
جزوه درس‌های عقيدتی و اخلاقی برای مهمانداران هواپيمايی جمهوری اسلامی ايران، چراغ ايزد، بررسی فشرده و نقدی بر سخنرانی «هاشم آغاجری» در «خانه معلم همدان»، راست‌‌قامتان جاده توحيد، پاسخی به نامه 127 نفر از نمايندگان مجلس ششم به مقام معظم رهبری، ستاره‌ای كه غروب كرد (شرح حال آيتالله نسابه) و ... از ديگر آثار اوست. هم‌چنين، مقالات متعددی از وی در نشرياتی هم‌چون نشريه سالانه «نسل جوان»، «پيام حوزه» و ... به چاپ رسيده است.
وی پيش و پس از انقلاب اسلامی در عرصه‌های گوناگون سياسی حضور فعال داشته است و در سال‌های حكومت پهلوی برای تبليغ به نقاط مختلف كشور سفر می‌كرده و در آن‌جا ماهيت رژيم پهلوی را افشا می‌كرده است، تا آن‌جا كه رژيم پهلوی او را ممنوع‌المنبر كرد و تا پيروزی انقلاب اين ممنوعيت ادامه داشت.
از آغاز ورود او به قم كه مبارزه مرجعيت و روحانيت با تصويب «لايحه انجمن‌های ايالتی و ولايتی» بر ضد رژيم پهلوی شروع شد، همواره در تمام صحنه‌های اين مبارزه شركت داشت. او در جريان رفراندوم و لوايح شش‌گانه، در سخنرانی جلسه مهم مدرسين حوزه كه پس از لغو مصوبه انجمن‌های ايالتی و ولايتی در مسجد اعظم قم كه در آن آيتالله مكارم و مرحوم حجتالاسلام شيخ مرتضی انصاری سخنرانی كردند و موضع مدرسين حوزه را اعلام داشتند و در كليه سخنرانی‌های امام راحل، آيتالله امام خمينی(ره) چه آن‌ها كه در مسجد اعظم ايراد فرمودند و چه سخنرانی معروف مدرسه فيضيه در عصر عاشورا شركت داشت و نيز در صحنه پانزده خرداد در قم كه ملت ايران به خاك و خون كشيده شدند، حضور داشته است.
در شب و روز آزادی امام(ره) از حبس و حصر و حضور مردم قم در بيت ايشان و ورود هيئت‌های ديدار كننده از شهرستان‌های كشور و سخنرانی آن حضرت در مسجد اعظم و در جشن بازگشت حضرت امام كه در فيضيه منعقد شد و نيز در سخنرانی ضد‌كاپيتولاسيون كه در بيت خود حضرت امام(ره) در محله يخچال قاضی قم انجام گرفت در تمامی اين مراحل حضور داشته است.
او پس از انقلاب نيز در صحنه‌های گوناگون، همواره پشتيبان انقلاب و امام(ره) بوده است، در آغاز به نمايندگی از امام در آمادگاه منظريه قم و در ستاد انقلاب، مدتی در سازمان برنامه و بودجه و مدتی در وزارت بازرگانی انجام وظيفه كرد. در طی سال‌های دفاع مقدس نيز با تنظيم كتاب نظام دفاعی اسلام و بحث‌های «عقائد و اطلاعات» رزمندگان اسلام را با مبانی دفاع و ديدگاه اسلام در باره آن آشنا می‌كرده است.
حجتالاسلام و المسلمين امامی از اعضای جامعه مدرسين حوزه علميه قم در سوم شعبان المعظم 1429 برابر با پانزدهم مرداد ماه 1387 بعد از نماز صبح اثر عارضه داخلی كه از مدت‌ها پيش به آن مبتلا به آن شده بود در سن 65 سالگی به ديدار حق شتافت.*
*منبع: پايگاه‌ها‌ی اطلاع‌رسانی مركز اسناد انقلاب اسلامی.
وی در طی اين سال‌ها، دروس دوره مقدمات و بخشی از دروس دوره سطح را آموخت و سپس وارد حوزه علميه قم شد. در قم، نخست به مدرسه رضويه رفت و دروس دوره سطح را پی گرفت و در مدتی كوتاه، آن را به پايان برد. سپس به درس خارج استادان مشهور آن روزگار رفت و از محضر بسياری از آنان بهره‌مند شد، اما استاد اصلی وی در اين بخش آيتالله مكارم شيرازی بود.
وی در سال‌های تحصيل خود به محضر استادان بسياری شرفياب شد. او در حوزه علمية داراب، جامع‌المقدمات را نزد مرحوم شيخ علی‌‌آقا منوچهری(ره)، سيوطی، شرح قطر و بخشی از لمعه، قوانين و مطول را نزد حجج الاسلام مرحوم شيخ محمدعلی عندليبی و مرحوم شيخ محمدحسن عندليبی فرا گرفت و بخش ديگر آن را در قم در محضر آيتالله شيخ علی پناه اشتهاردی آموخت.
حجتالاسلام و المسلمين امامی رسائل را نزد آيتالله شيخ «حسين نوری» و «صديقين» فرا گرفت، در قسمتی از مكاسب و شرح تجريد علامه از مرحوم آيتالله شيخ «غلامحسين شرعی» استفاده كرد و قسمت ديگری از مكاسب و كفايه را در بحث آيتالله مكارم شيرازی حضور يافت و تا پايان كفايتين در اين درس شركت داشت.
با پايان دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول حضرات آيات گلپايگانی، ميرزاهاشم آملی، شيخ مرتضی حائری، مكارم شيرازی و شريعتمداری شركت كرد و در فلسفه از استاد آيتالله جوادی آملی، در عرفان از بحث‌های استاد آيتالله حسن‌‌زاده آملی و در تفسير از محضر آيتالله مشكينی بهره‌های بسيار برد.
مهم‌ترين فعاليت حجتالاسلام و المسلمين امامی در اين عرصه، همكاری در تأليف تفسير نمونه، پيام قرآن و اخلاق در قرآن است. امامی و برخی ديگر از استادان و فضلای حوزه در طول سال‌های متمادی به تحقيق در قرآن و آماده‌‌سازی اين تفسير مبادرت كردند. وی ترجمه سه جلدی نهج‌‌البلاغه را با همكاری دوست خود، حجتالاسلام و المسلمين شيخ «محمدرضا آشتيانی» و زير نظر آيتالله مكارم شيرازی انجام داد و نيز در تهيه و تأليف «پيام امام اميرمؤمنان(ع)» شرحی چون «تفسير نمونه» بر «نهج البلاغه» با جمعی از دوستان، تحت نظر مكارم شيرازی شركت داشت.
از حجتالاسلام و المسلمين امامی، كتب ديگری نيز منتشر شده است كه برخی از آن‌ها به شرح زير است: رهبری امام علی(ع) كه ترجمه كتاب المراجعات است، اسلام و مسائل زندگی، پای سخنان پدر، اسلام و استعمار، اسلام و مسائل روز، طرحی نو در تدريس عقايد، نظام دفاعی اسلام، روزه روش نوين برای درمان بيماری‌ها، خدمات اجتماعی در اسلام، ترجمه و شرح فشرده‌ای بر صحيفه سجاديه، بيست درس عقائد.
جزوه درس‌های عقيدتی و اخلاقی برای مهمانداران هواپيمايی جمهوری اسلامی ايران، چراغ ايزد، بررسی فشرده و نقدی بر سخنرانی «هاشم آغاجری» در «خانه معلم همدان»، راست‌‌قامتان جاده توحيد، پاسخی به نامه 127 نفر از نمايندگان مجلس ششم به مقام معظم رهبری، ستاره‌ای كه غروب كرد (شرح حال آيتالله نسابه) و ... از ديگر آثار اوست. هم‌چنين، مقالات متعددی از وی در نشرياتی هم‌چون نشريه سالانه «نسل جوان»، «پيام حوزه» و ... به چاپ رسيده است.
وی پيش و پس از انقلاب اسلامی در عرصه‌های گوناگون سياسی حضور فعال داشته است و در سال‌های حكومت پهلوی برای تبليغ به نقاط مختلف كشور سفر می‌كرده و در آن‌جا ماهيت رژيم پهلوی را افشا می‌كرده است، تا آن‌جا كه رژيم پهلوی او را ممنوع‌المنبر كرد و تا پيروزی انقلاب اين ممنوعيت ادامه داشت.
از آغاز ورود او به قم كه مبارزه مرجعيت و روحانيت با تصويب «لايحه انجمن‌های ايالتی و ولايتی» بر ضد رژيم پهلوی شروع شد، همواره در تمام صحنه‌های اين مبارزه شركت داشت. او در جريان رفراندوم و لوايح شش‌گانه، در سخنرانی جلسه مهم مدرسين حوزه كه پس از لغو مصوبه انجمن‌های ايالتی و ولايتی در مسجد اعظم قم كه در آن آيتالله مكارم و مرحوم حجتالاسلام شيخ مرتضی انصاری سخنرانی كردند و موضع مدرسين حوزه را اعلام داشتند و در كليه سخنرانی‌های امام راحل، آيتالله امام خمينی(ره) چه آن‌ها كه در مسجد اعظم ايراد فرمودند و چه سخنرانی معروف مدرسه فيضيه در عصر عاشورا شركت داشت و نيز در صحنه پانزده خرداد در قم كه ملت ايران به خاك و خون كشيده شدند، حضور داشته است.
در شب و روز آزادی امام(ره) از حبس و حصر و حضور مردم قم در بيت ايشان و ورود هيئت‌های ديدار كننده از شهرستان‌های كشور و سخنرانی آن حضرت در مسجد اعظم و در جشن بازگشت حضرت امام كه در فيضيه منعقد شد و نيز در سخنرانی ضد‌كاپيتولاسيون كه در بيت خود حضرت امام(ره) در محله يخچال قاضی قم انجام گرفت در تمامی اين مراحل حضور داشته است.
او پس از انقلاب نيز در صحنه‌های گوناگون، همواره پشتيبان انقلاب و امام(ره) بوده است، در آغاز به نمايندگی از امام در آمادگاه منظريه قم و در ستاد انقلاب، مدتی در سازمان برنامه و بودجه و مدتی در وزارت بازرگانی انجام وظيفه كرد. در طی سال‌های دفاع مقدس نيز با تنظيم كتاب نظام دفاعی اسلام و بحث‌های «عقائد و اطلاعات» رزمندگان اسلام را با مبانی دفاع و ديدگاه اسلام در باره آن آشنا می‌كرده است.
حجتالاسلام و المسلمين امامی از اعضای جامعه مدرسين حوزه علميه قم در سوم شعبان المعظم 1429 برابر با پانزدهم مرداد ماه 1387 بعد از نماز صبح اثر عارضه داخلی كه از مدت‌ها پيش به آن مبتلا به آن شده بود در سن 65 سالگی به ديدار حق شتافت.*
*منبع: پايگاه‌ها‌ی اطلاع‌رسانی مركز اسناد انقلاب اسلامی.
