۲ دستاورد جهاد دانشگاهی که در قالب آمار نمی‌گنجد/ سال ۷۶ و بهجت‌ معنوی جهاد دانشگاهی

علی منتظری، رئیس اسبق جهاد دانشگاهی به مناسبت سی‌وپنجمین سالگرد تأسیس جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به تشریح روند تأسیس و عملکرد جهاد دانشگاهی طی 35 سال اخیر پرداخت و عنوان کرد: جهاد دانشگاهی مولود حرکت انقلاب فرهنگی بود که به منظور دست‌یابی به استقلال علمی، خودباوری و تکیه بر استعداد و توانایی درونی ایجاد شد.

سرپرست پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی ادامه داد: در ابتدای تأسیس مأموریت‌های مختلفی برای جهاد در نظر گرفته شد و در روزهای آغازین توجه جهاد بیشتر بر بازنگری فرهنگی و عملی در دانشگاه‌ها استوار بود و تمرکز به سمت داخل دانشگاه‌ها، مدیریت دانشگاه‌ها و کمک به ستاد انقلاب فرهنگی و ساماندهی امور دانشگاهی جهت گرفت.

منتظری با اشاره به نقش اساسی جهاد دانشگاهی در بازگشایی دانشگاه‌ها، اظهار کرد: جهاد دانشگاهی تلاش کرد برای استقرار و ساماندهی امور دانشگاه‌ها در مدیریت دانشگاه‌ها مشارکت کند که نقش‌های مهمی را نیز در این زمینه ایفا کرد.

وی گفت: پس از آن جهاد به تدریج فعالیت‌های پژوهشی مستقل خود را آغاز کرد که بخشی از این ایام مصادف با آغاز جنگ تحمیلی بود و جهاد تلاش کرد به ارائه کمک علمی، فنی و پشتیبانی به رزمندگان اسلام بپردازد. در آن مقطع (سال‌های 64 به بعد) پی‌ریزی فعالیت‌های مستقل فرهنگی و عملی جهاد صورت گرفت و به تدریج این فعالیت‌ها آثار خود را نشان داد.

رئیس پیشین جهاد دانشگاهی به تغییر ساختار مدیریتی در جهاد و بازنگری در اساسنامه جهاد دانشگاهی در سال 70 به بعد اشاره و عنوان کرد: در این سال ها جهاد دانشگاهی دوره گذاری را از مأموریت‌های قبلی به مأموریت‌های جدید طی کرد و از سال 75 به بعد نیز به یک بلوغ سازمانی دست پیدا کرده هم در حوزه علم و فناوری و هم در حوزه فرهنگ و مراکز علمی مطابق با نیازها و ضرورت‌ها فعالیت های خود را پی ریزی و تا به امروز ادامه داده است.

توصیفات بی‌سابقه مقام معظم رهبری در خصوص جهاد/ جهاد دانشگاهی ستون انقلاب است

وی در پاسخ به این سؤال که در طول این 35سال، اتفاقی که بیش از همه شما را خوشحال کرده چه اتفاقی بوده است؟ گفت: در سال 76 توفیق دیدار با رهبر معظم انقلاب دست داد؛ در این روز مقام معظم رهبری توصیفات بی‌سابقه‌ای در خصوص جهاد دانشگاهی ارائه و فرمودند: «این انقلاب دارای ستون‌هایی است؛ یکی از این ستون‌ها روحانیت است، یکی از این ستو‌ن‌ها سپاه است، یکی از ستون‌ها در هر زمانی آن نیروهای سطح بالای جامعه و عناصر اصلی دولت هستند، یکی از این ستون‌ها هم شما (اعضای جهاد دانشگاهی) هستید. شما تکان نخورید شما از ارزش‌های انقلابی و اسلامی به همان شکل صحیحش دست بر ندارید».

منتظری عنوان کرد: این تعبیر از جهاد که آن را به عنوان یکی از ستون‌های انقلاب مطرح کردند در مخیله ما هم نمی‌گنجید و این تعابیر باعث شد خود من با اینکه از ابتدا جزو جهاد بوده‌ام، یک نگاه وسیع‌تر و عمیق‌تری به جهاد داشته باشم و این جمله تأثیر زیادی بر من گذاشت.

وی ادامه داد: در کنار این بهجت معنوی همیشه توفیق‌های جهادگران در هر گوشه کشور اتفاق می‌افتد باعث شادکامی ما بوده است و شکر خدا توفیقات هم کم نبوده‌اند.

اهداف فرهنگی جهاد تنها در فعالیت‌های فرهنگی نبوده/ غلبه بعد فرهنگی خودباوری بر بعد پژوهشی اقدامات

رئیس پیشین جهاد دانشگاهی در پاسخ به این سؤال که آیا جهاد به اهداف فرهنگی خود رسیده است به ویژه در سال‌ها اخیر که به نظر می‌رسد، علوم تجربی بیش از علوم انسانی مورد توجه جهاد دانشگاهی بوده است، گفت: اهداف فرهنگی جهاد تنها در فعالیت‌های فرهنگی آن نبوده است بلکه ابعاد فرهنگی خودباوری و ترویج این فرهنگ، دستیابی به استقلال علمی و ... بر ابعاد علمی و پژوهشی این مسئله غالب است؛ لذا اگر از این منظر نگاه کنیم باید گفت که جهاد توفیقات قابل توجهی را به دست آورده است.

2 دست‌آورد بزرگ جهاد که در آمار، ارقام و گزارش‌ها نمی‌گنجد / جهاد الگوساز است

وی به دو دست‌آورد بزرگ جهاد که در آمار، ارقام و گزارش‌ها نمی‌گنجد اشاره کرد و گفت: یکی از دست‌آوردهای بزرگ جهاد به لحاظ فرهنگی «الگوسازی» است. ما توانسته‌ایم در بسیاری از زمینه‌ها الگوسازی کنیم چه در زمینه انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی و چه در زمینه فعالیت‌های فرهنگی دانشجویی و دانشگاهی. پژوهش‌های جهادگران به صورت ایده در جهاد متولد شد، رشد پیدا کرد و به نتیجه رسید و این الگو توسط سایر سازمان‌ها الگوبرداری شد و ما از این جهت بسیار خرسند هستیم؛ الگوسازی دست‌آورد کمی نیست.

این پژوهشگر ارشد کشورمان در ادامه اظهار کرد: این مسائل در چارچوب آمار قابل گزارش نیست و در طول فعالیت جهاد، بسیاری از فعالیت‌ها علمی و فرهنگی ریشه در جهاد دانشگاهی داشته است.

وی یکی دیگر از دست‌آوردهای فرهنگی بزرگ جهاد را «تربیت جهادگرانی» دانست که امروز در سراسر کشور در نهادهای مختلف علمی، فرهنگی و اجرایی در حال خدمت هستند و گفت: این افراد با همان روحیه جهادی فعالیت می کنند چرا که در زمان دانشجویی به نحوی با جهاد در ارتباط بوده‌اند.

همانند گذشته جهاد دانشگاهی را یک نهاد فرهنگی، اخلاقی و معنوی می‌دانیم

منتظری با تأکید بر اینکه ما همانند گذشته جهاد دانشگاهی را یک نهاد فرهنگی، اخلاقی و معنوی می‌دانیم تأکید کرد: مانند همیشه سایه اخلاق و معنویت در همه کارهای ما باید گسترده باشد و تنها نگرانی که من دارم این است که خدایی ناکرده اینها کم‌رنگ شود. باید همه ما هر کجا که هستیم تلاش کنیم این مجموعه را با همین جوهر و ریشه حفظ کنیم، اگر کوتاهی کنیم همه فعالیت‌های دیگر نیز از رونق خواهد افتاد و تنها امتیازی که باید به آن ببالیم همین روحیه جهادی و معنوی و ایمانی است.

درخت تنومند جهاد دانشگاهی نیازمند مراقبت دائمی است

وی با اشاره به فرارسیدن 16 مرداد، به عنوان سالروز تأسیس جهاد دانشگاهی، گفت: این روزی است که بذر این نهال نهاده شده و امروز به تعبیر رهبر انقلاب به یک درخت تنومند تبدیل شده است اما همین درخت تنومند نیز امروز نیازمند مراقبت دائمی است و همه باید تلاش کنیم جهاد دانشگاهی دچار دیوا‌نسالاری نشود؛ ما یک نهاد انقلابی و ارزشی هستیم و باید این نگاه را حفظ کنیم.

سرپرست پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی همچنین گفت: باید تلاش کنیم به جوانان دانشجو فرصت بیشتری بدهیم که در این نهاد وارد شده و ایده‌های خود را مطرح و سازمان‌ها و مراکز نو در قالب و چارچوب فرهنگ جهادی ایجاد کنند.

فرصتی که انقلاب در اختیار ما قرار داد را اکنون ما در اختیار جوانان بگذاریم

وی با ابراز تأسف از اینکه گاهی برای ورود جوانان کمی با احتیاط عمل می‌شود و با روحیه جهادی عمل نمی‌شود، گفت: از سپردن امور به جوان‌ها کمی هراس داریم اما این هراس بجایی نیست و باید آن را کنار گذاشت و کار را به جوان‌ترها سپرد و البته در کنار آنها ماند و به آنها کمک کرد. تا همان فرصتی را که انقلاب در اختیار ما قرار داده است، را ما اکنون در اختیار جوانانمان قرار دهیم.

جهاد دانشگاهی فاصله فکر و عمل را بسیار نزدیک کرده است

منتظری با تأکید بر اینکه کارها را باید اکنون به جوان‌ها سپرد، گفت: یکی از خاصیت‌های جهاد دانشگاهی این است که فاصله فکر و عمل را بسیار نزدیک کرده است و اگر اینطور نباشد نمی‌توان میان‌برها را طی کرد. یکی از کارهای جهاد طی کردن میان‌برها است اگر قرار است همان راهی که همه می‌روند را ما هم طی کنیم، چه ضرورتی برای وجود جهاد است و برای یافتن و طی کردن میان‌برها نیاز به انرژی جوانی هست.