بررسی مؤلفه‌های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن در نشریه مدیریت اسلامی
نخستین شماره از دوره بیست و هشتم نشریه مدیریت اسلامی به صاحب امتیازی دانشگاه جامع امام حسین(ع) با مقالاتی از جمله «طراحی الگوی خودرهبری از دیدگاه قرآن کریم» و «شناسایی مؤلفه‌های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه» منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ در این شماره از نشریه مدیریت اسلامی، مقالاتی با عناوین «ارائه الگوی مدیریتی در تراز انقلاب برای مدیران عالی جمهوری اسلامی ایران مبتنی بر سبک مدیریتی شهید سپهبد قاسم سلیمانی»، «بررسی راهبردهای کلان تعامل مسجد و کودک و نوجوان با رویکرد تحلیل اهمیت عملکرد»، «مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی و الزامات شکل‌گیری و ثمرات آن مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)»، «طراحی الگوی خودرهبری از دیدگاه قرآن کریم»، «فراتحلیل محرکها و بازدارنده‌های رفتار منافقانه در سازمان؛ کاوشی در سازمانهای ایرانی» و «شناسایی مؤلفه‌های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه» منتشر شده است.
مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی و الزامات شکل‌گیری و ثمرات آن
در چکیده مقاله «مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی و الزامات شکل‌گیری و ثمرات آن مبتنی بر بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی)» می‌خوانیم: تمدن نوین اسلامی از سوی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای (مدظله العالی) به عنوان چشم‌انداز فرا راهبردی امت اسلامی مطرح گردیده است و طلایه‌دار این سیر را نظام جمهوری اسلامی ایران می‌دانند. با شناخت ابعاد و مؤلفه‌های تمدن نوین اسلامی و الزامات شکل‌گیری آن در بیانات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) است که می‌توان به‌درستی این چشم‌انداز را درک و برنامه‌ریزی و هدفگذاری و بسیج منابع در مدیریت کلان کشور را با آن مطابق کرد. لذا در این پژوهش، که از نوع تحقیقات بنیادی است با بهره‌گیری از روش تحلیل مضمون به تجزیه و تحلیل بیانات معظم له در حوزه تمدن نوین اسلامی پرداختیم. به‌منظور تدوین الگوی تمدن نوین اسلامی از نرم‌افزار پژوهش کیفی MAXQDA برای تحلیل مضمون استفاده شده است. براساس شناسه‌های استخراجی، دو بعد سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و پنج مؤلفه برای تمدن نوین اسلامی مشخص شد. هم‌چنین الزامات شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی نیز تبیین شد که شامل دو بعد ملی (دارای هشت مؤلفه) و فراملی (دارای دو مؤلفه) است.
طراحی الگوی خودرهبری از دیدگاه قرآن کریم
نویسنده مقاله «طراحی الگوی خودرهبری از دیدگاه قرآن کریم» در طلیعه نوشتار خود آورده است: این پژوهش با هدف تبیین ابعاد خودرهبری با استفاده از آموزه‌های قرآن کریم انجام شده است. براین اساس، روش پژوهش از نوع کیفی و روش تحلیل مضمون است. ابتدا متن قرآن کریم از دید مفاهیم مرتبط با خودرهبری (رهبری، خودرهبری، خودمدیریتی، خودکنترلی) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت و 1536 مضمون اولیه استخراج شد؛ سپس با استفاده از تلخیص و مقوله‌بندی به روش شناسه‌گذاری با تأکید بر مفاهیم مشترک، 214 مضمون مشترک اولیه تحت عنوان شاخص شناسایی شد. در ادامه با استفاده از ادغام و تلخیص دوباره این شاخص‌ها، 73 مضمون با عنوان مضمونهای سازمان‌دهنده و پس از آن با افزایش محدوده دسته‌بندی، 19 مضمون با عنوان مضمونهای فراگیر استخراج گردید. سرانجام نیز مضمونهای فراگیر در چهار دسته مفهوم اصلی خودرهبری، پیش‌نیازهای خودرهبری، راهبردها و روش‌های خودرهبری و نتایج خودرهبری طبقه‌بندی شد. در بخش مفهوم اصلی خودرهبری، پنج مضمون عالی ارزیابی خود، انگیزه‌دهی به‌خود، به‌چالش کشیدن خود، بهبود مستمر خود و حفظ و کنترل خود شناسایی شد. در بخش پیش‌نیازهای خودرهبری، هفت مضمون عالی شناخت و ارتباط با خود، شناخت و ارتباط با خدا، شناخت مخالفان و دشمنان، فعالسازی ورودی‌های ادراکی، عوامل درونی مؤثر، عوامل بیرونی مؤثر و درک ضرورت خودرهبری تبیین گردید. در بخش راهبرد و روش خودرهبری، چهار مضمون عالی راهبردهای ذهنی، رفتاری، ذهنی ـ رفتاری و اخلاقی شناسایی، و درنهایت در بخش نتایج خودرهبری، سه مضمون عالی نتایج دنیوی، نتایج اخروی و نتایج دنیوی ـ اخروی شناسایی و تبیین شد.
بررسی راهبردهای کلان تعامل مسجد و کودک و نوجوان با رویکرد تحلیل اهمیت عملکرد
در طلیعه نوشتار «بررسی راهبردهای کلان تعامل مسجد و کودک و نوجوان با رویکرد تحلیل اهمیت عملکرد» می‌خوانیم: مساجد جایگاهی اصیل در تربیت کودکان و نوجوانان دارند. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی راهبردهای کلان در حوزه «تعامل مسجد و کودک و نوجوان» و ارائه توصیه‌های راهبردی به نهادهای خط‌مشی‌گذار در این حوزه شکل گرفت. با توجه به مسئله پژوهش مبنی بر سنجش اهمیت و عملکرد مؤلفه‌های راهبردی، وضع موجود و مطلوب مؤلفه‌های راهبردی «تعامل مسجد و کودک و نوجوان» با روش تحلیل اهمیت ـ عملکرد از دید سه دسته از خبرگان (پژوهشگران، فعالان فرهنگی ـ مسجدی، مسئولان ستادی) مورد بررسی قرارگرفته است. براساس نتایج پژوهش می‌توان گفت با توجه به شکاف بسیار زیاد وضع موجود و مطلوب، مهمترین عامل در راستای بهبود وضع موجود، پیوند و هم‌افزایی اضلاع تربیتی «مسجد، مدرسه خانواده و محله» است. علاوه بر آن نقش‌آفرینی بیرونی مسجد به همراه ساخت درونی آن به نسبت دیگر راهبردهای کلان بیشترین اثر را بر تعامل مسجد و کودک و نوجوان خواهد گذاشت. از سوی دیگر توجه همزمان به مؤلفه‌های رفتاری و ساختاری حائز اهمیت است. علاوه بر آن رویکرد مقبول در ارتقای وضع موجود بهدلیل مردم نهاد بودن مساجد، رویکرد «پایین به بالا» است؛ با وجود این به دلیل اولویت زیاد «نقش‌آفرینی آموزش‌وپرورش در استفاده از ظرفیت تربیتی مساجد» باید نسبت به تحقق این هدف، اهتمام ویژه‌ای صورت پذیرد.
شناسایی مؤلفه‌های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه
نویسنده مقاله «شناسایی مؤلفه‌های سازمان اخلاقی از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه» در چکیده نوشتار خود آورده است: تحقق سازمانهای اخلاقی نیازمند شناسایی مؤلفه‌هایی است که بتوان براساس آنها بایدها و نبایدهای رفتاری را تعیین کرد. مؤلفه‌های اخلاقی براساس جهان‌بینی افراد معنا پیدا می‌کند و والاترین تعریف نسبت به اخلاق در جهان‌بینی اسلامی قابل مشاهده است؛ از این‌رو شناسایی مؤلفه‌های سازمان اخلاقی نیز براساس مکتب اسلام انجام شده است؛ بدین‌منظور با استفاده از تحلیل مضمون، آیات قرآن کریم و گزاره‌های نهج‌البلاغه مورد مطالعه و تدبر قرار گرفت و 68 مضمون پایه، 16 مضمون سازمان‌دهنده و دو مضمون فراگیر مشخص شد. مضمون فراگیر عوامل سازمانی شامل مضمونهای سازمان‌دهنده شایسته‌سالاری، آموزش اصول اخلاقی، تصمیم‌گیری مشارکتی، استفاده صحیح از منابع سازمانی، رعایت اعتدال، عدالت سازمانی، پیش‌بینیپذیری، ایجاد نظام تشویق و تنبیه براساس عملکرد و ایجاد واحدهای نظارتی را مورد توجه قرار داده است و مؤلفه‌های انسانی، مضمونهای سازمان‌دهنده رفتار شهروندی سازمانی، پرهیز از رفتارهای آمرانه، عملکرد اخلاقی، حفظ احترام افراد، رعایت حریم خصوصی افراد، حفظ عزت‌نفس، سوءاستفاده نکردن از پست و مقام را مدنظر دارد.
انتهای پیام
