به گزارش ایکنا، اقدام اخیر دولت بایدن در مورد یمن باعث شده که بسیاری از کارشناسان این کار را آغازی بر پایان جنگ یمن و تهاجم عربستان به این کشور بدانند.
اولین اخبار در مورد یمن، اولین بار روز جمعه به رسانههای جهان رسید که بر اساس آن وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا بازنگری در تصمیم دولت ترامپ در مورد قرار دادن جنبش انصارالله یمن در فهرست سازمانهای تروریستی خارجی را آغاز کرده است. تصمیم دولت ترامپ که دو هفته قبل از تحلیف و آغاز به کار رسمی دولت جو بایدن صورت گرفت، انتقادات بسیاری را به همراه داشت. از جمله بسیاری از سازمانهای فعال در امور بشردوستانه هشدار دادند که این کار گفتوگوهای صلح یمن با میانجیگری سازمان ملل را متوقف و بحران انسانی این کشور را تشدید میکند.
اما این تنها اقدام دولت بایدن در ارتباط با یمن نبود. وزارت خزانهداری آمریکا هم شامگاه دوشنبه معافیت تحریمی موقت برای جنبش انصارالله یمن صادر کرد و طبق تصمیم این وزارتخانه، مجوز مبادلات با جنبش انصارالله یمن تا ۲۶ فوریه (۸ اسفند) صادر شده است.
این تصمیم دولت بایدن در کنار مجموعه اقدامات دیگر مانند افشای تلاش دولت بایدن برای گفتوگو با ایران بیش از هر چیز دیگری این موضوع را مشخص و عیان میکند: «تغییر سیاستهای آمریکا در خاورمیانه».
جنگ داخلی یمن که از سال 2015 و میان نیروهای دولت مستعفی و فراری عبدربه منصور هادی به مرکزیت عدن با عملیات و تجاوزات نظامی ائتلاف 10 کشور به رهبری عربستان سعودی علیه انصارالله و نیروهای طرفدار علی عبدالله صالح، رئیسجمهور پیشین و بسیج مردمی حوثیها رخ داده، تاکنون علاوه بر خسارات وحشتناکی که در زیرساختها و اقتصاد این کشور فقیر به وجود آورده است، یمن را به یکی از کانونهای نقض حقوق بشر و فجایع انسانی در جهان تبدیل کرده است. از سوی دیگر تجاوز نظامی عربستان به بهانه حمایت از منصور هادی، نه تنها موفقیتی برای سران حکومت سعودی نداشته، بلکه به دلیل به وجود آوردن وضعیت ناگوار برای مردم یمن، به وجهه سعودی در جهان از نظر اخلاقی و سیاسی ضربه بدی وارد کرده است. اما اقدام اخیر دولت بایدن در دادن معافیت تحریمی موقت را میتوان از چند منظر بررسی کرد.
نخست: دادن پیامی به ایران به عنوان بزرگترین حامی انصارالله یمن برای تغییر در مورد سیاستهای واشنگتن در قبال تهران. تنش در روابط ایران و آمریکا با خروج دولت دونالد ترامپ از توافقنامه هستهای (برجام) و سپس اعمال تحریمهای یکجانبه به بهانههای مختلفی از جمله حقوق بشر و برنامه موشکی، اوج گرفت. تا جایی که این تنشها به مرز رویارویی نظامی مستقیم واشنگتن و تهران هم رسید. این اقدام دولت بایدن را در واقع چراغ سبزی برای تهران در مورد بازگشت به برجام میتوان توصیف کرد. موضوعی که همواره مورد تأکید رئیس جمهور آمریکا قرار داشته و به نظر میرسد که کاهش تنش در منطقه خاورمیانه از طریق جلب حمایت ایران از مسائلی باشد که در روزهای آینده شاهد آن خواهیم بود.
اما پیام دیگر اقدام اخیر دولت جو بایدن در مورد انصارالله را سعودیها دریافت کردند. بایدن بارها در تبلیغات انتخاباتی خود از نوع سیاست دولت ترامپ در مورد عربستان و به خصوص قراردادهای فروش سلاح به ریاض انتقاد کرده بود. هر چند که بعید است که در دولت بایدن شاهد سردی روابط واشنگتن و ریاض به مانند دوره ریاست جمهوری باراک اوباما باشیم، اما این اقدام دولت بایدن برای سران سعودی به این معنا است که نباید انتظار حمایت همه جانبهای را که در دولت ترامپ از آن برخوردار بودند، داشته باشند. به عبارت دیگر، مسائل حقوق بشری به مانند آنچه که به دست سعودیها در یمن رخ داده بار دیگر در روابط عربستان و آمریکا تأثیرگذار خواهد بود. در واقع دولت بایدن میخواهد ایالات متحده را به عنوان نماد دموکراسی در جهان بازگرداند و حداقل در ظاهر نشان دهد دولتی است که به جای کنارآمدن با دیکتاتورها و چشم بستن بر روی شهروندانی که خواستار اصلاحات دموکراتیک و حقوق اساسی هستند، دولتهای خودکامه را محکوم و برای حقوق بشر ایستادگی کند. چیزی که در دولت ترامپ کمتر شاهد آن بودیم.
اما سومین پیام دولت بایدن برای طرفین درگیر در یمن است. 5 سال کشمکش بین گروههای مدعی در یمن، باعث شده که تنها مردم عادی و شهروندانی که کمترین دخالت را در این کشمکش دارند، بیشترین ضربه را ببیند. معافیت موقت تحریم میتواند کمکهای بینالمللی بیشتری برای مردم یمن جذب کند. از سوی دیگر این اقدام میتواند زمینهساز مذاکره بین طرفین درگیر و حامیان آنها برای توقف درگیریها و یافتن راهی برای رسیدن به صلح در یمن باشد. ارسال پیامهایی مبنی بر آمادگی ایران و عربستان برای مذاکره بر سر موضوعات مورد اختلاف در روزهای اخیر هم میتواند شاهدی بر این مدعا باشد.
مداخله خارجی در یمن هزینههای سنگینی برای مردم این کشور داشته است. پس از سالها جنگ، 20 میلیون نفر از یمنیها فاقد امنیت غذایی هستند. بیش از 10 میلیون نفر از مردم یمن در معرض خطر قحطی هستند، در حالی که 80 درصد آنها زیر خط فقر هستند. چیزی که عیان شده این است که این جنگ با بمبهای بیشتر پایان نخواهد یافت. عربستان سعودی در حال حاضر بزرگترین واردکننده سلاح در جهان به شمار میرود که از این تسلیحات برای جنگ در یمن استفاده شده است. جنگی که کوچکترین دستاوردی برای حکام ساکن در ریاض نداشته و این درحالی است که یمن برای حل این مسائل، توسط یمنیها به حاکمیت و استقلال نیاز دارد. این درصورتی برای یمن امکانپذیر است که ایالات متحده به همراه جامعه جهانی از ادامه فروش تسلیحات به عربستان برای این جنگ خطرناک دست برداشته و فشار برای رسیدن به یک توافق را بیشتر کند.
به قلم محمدحسن گودرزی
انتهای پیام