عدل و صدق رکن پایداری جامعه در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت

به گزارش ایکنا، به نقل از دفتر ارتباطات مركز الگوی اسلامی ایران پیشرفت، محمدحسین رامشت گفت: بر اساس بررسی‌ها به‌ویژه در متن آیات الهی در قرآن، عدل و صدق، دو مفهوم ارزشی است که ضمن شناور بودن مفهوم آن در حوزه‌های مختلف، دارای سه ویژگی بنیادی‌ست؛ تغییر مفهومی زمانی و مکانی، ساختار زایشی هرمی و تحقق آن دارای پسخوراندی منفی است و سبب پایداری سیستم اجتماعی می‌شود. وی سپس به تبیین نظریه «سدره طوبی» و تاثیر آن بر نظریه پیشرفت در حوزه آمایش بنیادین سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت پرداخت.

استاد دانشگاه اصفهان گفت: برای همه محققان دانش اجتماعی و علوم مربوط به آمایش سرزمین، مسجل است که داشتن نظریه‌ای برای تدوین الگویی در پیشرفت، ضروری‌ترین امر لازم برای تدوین و طراحی آرمان‌شهر یا ترسیم آینده هر سرزمینی است چرا که بدون داشتن چهارچوبی نظری مبتنی بر بنیان‌های معرفتی برگزیده یک جامعه نمی‌توان انتظار داشت که آن جامعه بتواند به پیشرفت دلخواه خود نائل شود.

وی ادامه داد: این اصل حتی در جوامعی که کمتر به آرمان‌گرایی معتقدند نیز دیده می‌شود. «سدره طوبی» را باید نظریه‌ای در حوزه پیشرفت و زمینه تحققِ آرمانِ آمایش بنیادین در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت تلقی کرد. سدره طوبی که خود از واژه‌های قرآنی اقتباس شده معطوف به دو مفهوم بنیادی در سند الگو و آیه 115 سوره شریف انعام است زیرا در این کتاب آسمانی، بیش از 21 آیه به چشم اندازی از آینده با متنی تصویری از مکان آرمانی می‌پردازد. این بدان معنی است که آرمان‌شهرها در قرآن حتی با تصویری از مکان بیان شده و در آیه 115 سوره انعام به صراحت، استعلاجویی را در دو اصل پیشرانِ عدالت و راستی، خلاصه و کمال یافتن را بر اساس این دو مفهوم، قانون لایتغیر الهی معرفی می کند. به تعبیر دیگر، کمال و یا پیشرفت در گرو تحقق دو ارزش لایتغیر عدل و صدق است.

عضو اندیشکده آمایش بنیادین مرکز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت سپس به تشریح ویژگی‌های این نظریه پرداخت و افزود: از ویژگی‌های نظریه «سدره طوبی» القای فضایی آرمانی است که از ترکیب دو عنصر حیاتمند و حیاتبخش گیاهی به وجود آمده است. دومین ویژگی سدره طوبی، تأویل‌پذیری آن است به‌طوری‌که چه در متون دینی و چه در متون اجتماعیِ عصر جدید و چه در اساطیر تاریخی و هنر دارای مفاهیم متفاوت ولی عمیق و استعلایی است. ویژگی سوم سدره طوبی در پشتیبانی مفهومی از واژه پیشرفت است.

رامشت با تبیین معنای پیشرفت در سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به تشریح ویژگی‌های این واژه پرداخت و گفت: قرار گرفتن واژه پیشرفت در تركیب نام مرکز الگو دارای بار معنایی خاصی است و دقیقا در برابر واژه «توسعه» به کار رفته است. این واژه، تباین فکری خاصی با ادبیات متداول در غرب دارد که بیشتر متکی به گسترش صوری و کالبدی جامعه با اهدافی خاص و در دکترینی اقتصادی طراحی شده است.