کتاب‌شناسی امام حسین(ع)
بخش عظیمی از کتاب‌ها به گزارشی از زندگانی حضرت امام حسین(ع) اختصاص دارد که به طور عمومی به صورت واقعه نگاری به توصیف زندگانی آن حضرت، و از جمله، واقعه خونین کربلا پرداخته‌اند. بیشتر پیشینیان به این نوع نوشته‌ها علاقه نشان داده‌اند، گرچه نمونه‌هایی از این‌دست در عصر حاضر نیز نوشته شده‌است.
حسین روحانی صدر، کارشناس تاریخ اسلام، در یادداشتی که در اختیار ایکنا قرار داده به بررسی کتاب‌شناسی امام حسین(ع) پرداخته است که متن این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:
باید فرصت‌های شناخت درست محتوای حرکت امام حسین(ع) را ارج نهاد و حضور دانشوران و نخبگان فرهنگی کشور و دیگر ملت‌های مسلمان و دانشوران غیر مسلمان را برای شناخت و تحلیل این محتوا و تأمل و تدبر در آن، پاس داشت. نشست‌های علمی در این مقوله‌ها می‌تواند آموزش، تحقیق و تبلیغ را در زمینه تبیین اندیشه‌های بلند اسلام و امام حسین توسعه و تکامل بخشد.
بخش عظیمی از کتاب‌ها به گزارشی از زندگانی حضرت امام حسین(ع) اختصاص دارد که به طور عمومی به صورت واقعه نگاری به توصیف زندگانی آن حضرت، و از جمله، واقعه خونین کربلا پرداخته‌اند. بیشتر پیشینیان به این نوع نوشته‌ها علاقه نشان داده‌اند، گرچه نمونه‌هایی از این‌دست در عصر حاضر نیز نوشته شده‌است. این قبیل کتاب‌ها را مقتل می‌نامند و مقتل نویسی سابقه طولانی دارد.
عده‌ای به‌منظور هرچه بیشتر نشان‌دادن مظلومیت آن حضرت و برجسته‌تر کردن مصائب وارده و تحریک بیشتر و قوی‌تر عواطف دوستداران او و ترویج مجالس عزاداری و تشویق مردم به شرکت در آن‌ها با بیان مصائب دردناک و ثواب و اجر عظیم گریه بر آن حضرت و تحلیل خاص به منظور ثواب، به‌تدریج مطالبی را با عنوان زبان حال و یا به‌عنوان واقعیت تاریخی به واقعه پیرامونی امام، عاشورا افزوده‌اند و جمعی در رد و عده‌ای در اثبات آنان کوشیده‌اند و این تقابل و تعامل، در گذر زمان خود سبب پدید آمدن آثار فراوانی شده‌است.
برگزاری همایش‌ها و نشست‌های تخصصی پیرامون این موضوع در چهار دهه گذشته با قالب علمی و پژوهشی جای خود را در محافل آکادمیک پیدا نموده اما شاید بسیاری از دستاوردهای آن همچنان بر زمین مانده باشد و توفیق عرضه عمومی پیدا ننموده باشد. یکی از این کنگره‌ها، کنگره بین المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا در دهه دوم پس از پیروزی انقلاب 1357 است. از جمله کارهای منتشر شده پیرامون این کنگره اولین کتاب‌شناسی امام حسین(ع) بود.
دکتر نجفقلی حبیبی با استفاده از بانک‌های محدود اطلاع‌رسانی سه دهه قبل، موجود در کتابخانه ملی موفق به ارائه این مجموعه شد. بنای اصلی این کتاب معرفی 900 اثر از نظم و نثر و به زبان‌های فارسی و عربی و کمتر از 10 مورد ترکی رایج در ایران که به‌صورت مستقل در یکی از موضوعات مربوط به امام حسین(ع) نوشته شده است، می‌باشد. با وجود این برخی از کتاب‌های مشترک را که بخش عمده‌ای از آن در باب آن حضرت و حداکثر کتاب‌هایی که در باب پنج‌تن آل‌عبا است در حد امکان آورده‌است.
ترتیب ذکر اطلاعات به این شرح است:
الف: نام مؤلف
ب: نام کتاب
ج: نام مترجم
د: محل نشر: ناشر، تاریخ نشر
ه: صفحه
در پایان کتاب فهرست اعلام مشتمل بر نام مؤلفان و مترجمان و مصححان، و نیز فهرست کتاب‌ها به‌ترتیب الفبایی آمده است. در واقع اوضاع و احوال روزگار و مسائل و نیازها و یا اشکال و ایرادها و یا آداب و رسوم اجتماعی و یا حوادث سیاسی و تحولات اجتماعی در پیدایش آثار و تحولات آن‌ها مؤثر بوده است. و به‌اختصار اهم موضوعاتی را که نوشته‌های موجود درباره آن‌ها تنظیم و تدوین شده‌است ذکر شده و این کتاب لااقل براساس بخش‌هایی از این عناوین تنظیم شده‌است.
از آن زمان تاکنون خوشبختانه منبع‌شناسی‌های متعددی همراه با نقل و تحلیل آثار در حال انتشار می‌باشد که خود ظرفیت‌های توسعه علوم اسلامی و انسانی را در خود دارند. البته خطر تکرار و عدم نوآوری نیز یکی از آفت‌های این عرصه است که باید صاحب‌نظران و دست‌اندرکاران فرهنگی به طور فردی و جمعی از آن با ارائه یافته‌های جدید خود حفاظت نمایند. این اثر گامی ابتدائی در روزگار خود بوده ولی می‌توان از آن به عنوان یک نمونه موفق در تنظیم کتاب‌شناسی‌های موضوعی یاد کرد و آن را دست‌مایه مناسبی قرار داد.
انتهای پیام
