«رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» پیامبر(ص) برای چه کسانی است

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد استوارمیمندی، مدیر حوزه‌‎های علمیه فارس در گفت‌وگو با ایکنا از فارس، ضمن تبریک فرا رسیدن سالروز میلاد پیامبر اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) با اشاره به شخصیت پیامبر(ص) گفت: حضرت محمد(ص) شخصیتی است که از ابتدای خلقت تا انتهای آن، کائنات چنین مخلوقی را به لحاظ عظمت و اوج مقام الهی که خدای متعال به این شخصیت عظیم عنایت کرده، به خود ندیده است.

وی افزود: پیامبر(ص) با رسالتی که خدای متعال به او داد و او را به عنوان خاتم انبیا قرارداد یک مأموریت جهانی و جاودانه پیدا کرد؛ مأموریت جهانی  برای اینکه جهانیان را به سمت هدایت، توحید، اخلاق و معنویت هدایت کند و جاودانگی به این معنا که تا دامنه قیامت تنها دین حاکم بر بشریت دین اسلام است که با آمدنش همه ادیان قبل منسوخ شدند؛ دینی که به تمام ابعاد وجود بشر و نیاز‌های انسان چه بعد فردی و چه اجتماعی او توجه کرده است و جز هدایت و سعادت انسان ها رایت دیگری برای این دین متصور نیست.

مدیر حوزه‌های علمیه فارس با یادآوری اینکه خدای متعال در قرآن کریم پیامبر(ص) را به عنوان «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» معرفی می‌کند، اظهار کرد: این «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» بودن پیامبر دو جنبه دارد؛ يک مورد «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» بودن برای مؤمنان و امت خود که این بعد رحیمیت رحمت پیامبر(ص) می‌شود؛ وقتی تاریخ را مشاهده می‌کنیم پیامبر(ص) در اوج محبت، مهربانی و عدالت‌ورزی با امت خود بودند و به عیادت آن‌ها می‌رفتند و سراغشان را می‌گرفتند بنابراین مودت و عاطفه‌ای که پیامبر(ص) نسبت به اصحابشان داشتند، رحیمیت رحمت پیامبر است.

وی ادامه داد: بعد دیگر «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» بودن پیامبر(ص)، رحمت رحمانیه پیامبر(ص) است یعنی رحمتی که شامل حال همه انسان‌ها و نه تنها انسان‌ها بلکه همه مخلوقات و موجودات می‌شود و فقط اختصاص به مؤمنان ندارد.

استوارمیمندی با طرح این سؤال که «رَحْمَةً لِلْعَالَمِينَ» پیامبر(ص) حتی برای گناهکاران و کفار به چه معناست، اضافه کرد: از امام صادق(ع) سئوال کردند که این آیه به چه معناست؟ حضرت فرمودند که یعنی پیامبر(ص) نسبت به اهل کفر هم مهرورزی دارد منتها نه به این معنا که در مقابل کفر و معصیت آن‌ها مماشات می‌کند بلکه به این معنا که دلسوز آن‌ها و به دنبال هدایت آن‌هاست و ناراحت این است که چرا آن‌ها هدایت پیدا نمی‌کنند؛ به همین دلیل در وجود پیامبر(ص) شفقت نسبت به کفار نیز است؛ امام صادق(ع) می‌فرمایند این باعث شده است که خداوند به برکت پیامبر(ص)، عذاب استیصال را از انسان‌ها و گناهکاران بردارد، عذاب استیصال یعنی عذابی که قطعی و فراگیر نازل می‌شود. این عذاب به برکت پیامبر(ص) برداشته شده است تا انسان‌ها فرصت بیشتری برای پیدا کردن مسیر هدایت پیدا کنند تا مهلت داشته باشند که توبه کنند و به دین خدا و آغوش حضرت حق برگردند.

شخصیتی منحصر به‌فرد در طول تاریخ

وی تصریح کرد: این‌گونه شخصیتی که از پیامبر اکرم(ص) سراغ داریم در وجود هیچ انسان دیگری نمی‌بینیم، بنابراین کسی که حضرت را بشناسد عاشق، شیدا و دلداده ایشان می‌شود و با تمام وجود به پیامبری عشق می‌ورزد که هم رحمت رحیمیه و هم مودت و محبت نسبت به امت خود دارد به گونه‌ای که برای شفاعت آن‌ها از خدا تقاضا کرده است که خدایا اجازه بده امت من را خودم در روز قیامت شفاعت کنم، تا این اندازه دلسوز آن‌ها بوده است.

مدیر حوزه‌های علمیه فارس یادآور شد: رحمت رحمانیه پیامبر(ص) شامل حال گناهکاران، کافران و مشرکان هم می‌شود اگرچه که نه به این معنا که آن‌ها اهل سعادت هستند بلکه به آن‌ها مهلت داده شده است تا مسیر هدایت را پیدا کنند، اگر به برکت دعای پیامبر(ص) و مهلتی که خداوند به آن‌ها داده است در مسیر هدایت قرار گرفتند، اهل سعادت هستند وگرنه خیر.

استوار میمندی در پاسخ به اینکه مهم‌ترین ویژگی اخلاقی پیامبر(ص) در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که اکنون جامعه ما نیاز دارد به آن توجه شود، چیست، گفت: اولین ویژگی عبودیت نسبت به پروردگار است، پیامبر اکرم(ص) بنده محض خداوند بود که به بالاترین مراتب بندگی رسید پس اولین درسی که از پیامبر(ص) می‌آموزیم این است که او بالاترین بنده صالح خداوند است.

وی ادامه داد: دغدغه‌مندی نسبت به دیگران دومین درسی است که می‌توان از ایشان آموخت، ایشان دلسوز و دغدغه‎‌مند هدایت مردم بود، همچنین ایشان اخلاق حسنه‌ای داشتند؛ حضرت محمد(ص) از دور به همه سلام می‌کردند، در سیره ایشان نقل شده است که کسی نمی‌توانست در سلام کردن به پیامبر(ص) پیشقدم شود چون ایشان پیشقدم می‌شدند، همچنین ایشان صله رحم، عیادت و احوال‌پرسی می‌کردند و بشاش بودند.

عضو جامعه روحانیت شیراز با اشاره به آیه ۲۹ سوره فتح «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ...؛محمد [ص] پيامبر خداست و كسانى كه با اويند بر كافران سختگير [و] با همديگر مهربانند»، گفت: حضرت محمد(ص) نسبت به کفار شدت می‌ورزیدند یعنی بر کفر آن‌ها لبخند نمی‌زدند و با کفار مرزبندی داشت، کسی که می‌خواهد دنباله‌رو پیامبر اکرم(ص) باشد باید با کسانی که در مسیر مقابل اسلام هستند مرزبندی داشته باشد اگرچه پیامبر(ص) دلسوز آن‌ها بود اما لبخند بر گناه و کفرشان نمی‌زد و نسبت به آن‌ها قاطعانه تصمیم‌گیری می‌کرد.

استوار میمندی با یادآوری ویژگی «رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ» پیامبر مکرم اسلام(ص) بیان کرد: حضرت محمد(ص) بین مؤمنان، مهربان بود و با رحمت  برخورد می‌کرد. این موارد از جمله ویژگی‌های بی بدیل پیامبر اکرم(ص) است.