برنامه‌های پنج‌ساله باید انعطاف‌پذیر و قابل اصلاح باشند + صوت
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس گفت: برنامه‌های پنج‌ساله باید از انعطاف‌پذیری برخوردار باشند تا بتوان براساس ضرورت و شرایط اضطراری آنها را اصلاح یا تغییر داد.
حسن حیدری، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در گفت‌وگو با ایکنا، با بیان اینکه هدف اصلی برنامه هفتم تحقق رشد اقتصادی هشت درصد است، گفت: تحقق این مهم رشد الزاماتی دارد که باید در نظر گرفته شود.
وی افزود: یکی از این الزامات کاهش تنش‌ها در حوزه سیاست خارجی و آرام کردن جو سیاسی کشور است. متأسفانه هم در داخل کشور تنش وجود دارد و هم در خارج از کشور که در چنین شرایطی قطعاً رشد اقتصادی تحقق پیدا نمی‌کند بلکه آسیب جدی به فضای اقتصادی وارد خواهد شد.
الزامات تحقق رشد هشت درصدی
کارشناس اقتصادی با بیان اینکه از دیگر الزامات تحقق رشد هشت درصدی تقویت فضای تولید است، اظهار کرد: موانع تولید باید برداشته شود و بدون رفع موانع تولید نمی‌توان تصور رشد اقتصادی را داشت. اما چه مواردی به عنوان موانع تولید نامیده می‌شود؟ همه ما می‌دانیم نوع قیمت‌گذاری کالاها ایراد دارد، در نظام بروکراسی کشور پیچیدگی‌های فزاینده‌ای به چشم می‌خورد و به اقتصاد دیجیتال و تسهیل ارتباطات دیجیتالی تجار کمتر بها داده می‌شود؛ لذا همه این موارد به اضافه سایر موضوعات دیگر موانع تولید تلقی شده و مشکلات را تشدید می‌کند.
حیدری ادامه داد: این دو مشکل از مشکلات اصلی محسوب می‌شوند که حل آنها واقعاً نیاز به پول زیادی ندارد و با اندک هزینه مادی می‌توان این دو مشکل اساسی را حل کرد.
بیشتر بخوانید:
وی با اشاره به منابع درآمدی کشور گفت: صندوق توسعه ملی و درآمدهای نفتی از منابع مهم مالی کشور محسوب می‌شوند که متأسفانه به دلیل تحریم‌ها و کاهش فروش نفت به طرز قابل توجهی کاهش یافته، به طوری که تقریباً ناچیز است و باید از آن صرف نظر کرد. در کنار این دو منبع مالی، منبع سومی هم وجود دارد که سرمایه‌های خرد و پس‌اندازهای مردمی را شامل می‌شود. پس‌اندازهای مردم وقتی وارد سیستم بانکی می‌شود که رشد اقتصادی اتفاق بیفتد به عبارت بهتر ورود پس‌اندازهای مردمی به نظام بانکی تابعی از رشد اقتصادی است. سرمایه‌گذاری‌های مستقیم خارجی و داخلی از دیگر منابع مالی هستند و به غیر از اینها منابع مالی دیگری وجود ندارد که بخواهیم از آنها استفاده کنیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس با اشاره به راهکارهای هدایت منابع مالی به سمت تولید حتی در صورت اندک بودن گفت: طی دو دهه اخیر در مقایسه با کشورهای منطقه در حوزه زیرساختی بسیار عقب افتاده‌ایم. به عنوان مثال به شاخص لجستیک نگاه کنید که واقعاً در حوزه لجستیکی در مقایسه با کشورهای منطقه کار بسیار جدی انجام نشده است. من بر این باورم چاره‌ای جز حرکت به سمت توسعه زیرساخت‌های فیزیکی و غیرفیزیکی نداریم. شاید در کشور بنادر وجود دارند ولی باید پذیرفت که تجهیزات بنادر بسیار قدیمی و بعضاً پیش پا افتاده هستند یا در زمینه حمل و نقل ریلی نسبت به حمل و نقل جاده‌ای خلأها و کمبودهایی وجود دارد.
ضرورت بهبود زیرساخت‌ها
حیدری معتقد است، تا زمانی که زیرساخت‌ها بهبود پیدا نکند، هر نوع هزینه‌کرد یا تخصیص یارانه به بخش تولید از بازدهی مناسبی برخوردار نخواهد بود و هدررفت منابع محسوب می‌شود.
وی تخصیص یارانه‌های خاص به صنایع خاص را آفت نظام اقتصادی کشور توصیف کرد که باید در نوع تخصیصش اصلاحاتی صورت گیرد. این کارشناس اقتصادی در این رابطه تأکید کرد: یارانه‌های خاص مانند یارانه سوخت با هدف ارزان نگاه داشتن انرژی مصرفی واحدهای تولیدی یا تخصیص نهاده‌های ارزان با هدف ارزان نگاه داشتن محصولات دامی و کشاورزی هیچ توجیه اقتصادی ندارد. تا زمانی‌که زیرساخت‌ها اصلاح نشده هرگونه یارانه ضدتولید عمل می‌کند، درصورتی‌که این یارانه‌ها می‌تواند در جای دیگر مانند بخش بهداشت و درمان هزینه شود و خروجی مثبتی را از آن شاهد باشیم.
عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس به عدم تطابق لوایح بودجه با برنامه‌های پنج ساله اشاره کرد و در این رابطه گفت: این عدم تطابق از دو مشکل نشئت می‌گیرد. اول اینکه برنامه‌های پنج ساله معمولاً رویایی نوشته می‌شوند و با واقعیت خیلی فاصله دارند و دوم اینکه خواسته سیاسی برای اجرای برنامه‌های پنج ساله وجود ندارد. یعنی ممکن است دولت فعلی برنامه هفتم را نوشته ولی دولت بعدی بنا به دلایلی از اجرای آن برنامه سرباز زند یا برنامه را دور بزند.
ورود مجلس به تطابق بودجه و برنامه‌های پنج ساله
حیدری ادامه داد: در اینجا برای اینکه خواست سیاسی به وجود آید باید مجلس ورود پیدا کند و اگر احیاناً مشاهده کرد لایحه بودجه تناسب و تطابقی با برنامه هفتم ندارد بدون تعارف باید آن را رد کند ولی متأسفانه خیلی بعید است که پارلمان چنین عملی را انجام دهد.
وی اضافه کرد: برنامه‌های پنج ساله باید از انعطاف‌پذیری برخوردار باشند، چون امکان دارد شرایط دو سال آینده با حال حاضر خیلی متفاوت باشد، لذا باید این امکان برای برنامه هفتم و سایر برنامه‌های پنج ساله وجود داشته باشد تا بتوان براساس ضرورت و شرایط اضطراری آنها را اصلاح یا تغییر داد. یعنی برنامه‌های پنج ساله نباید برنامه‌های ثابت و غیرقابل تغییر باشند تا هم تدوین لایحه بودجه منطبق با واقعیت باشد و هم برنامه‌های پنج ساله کارآمدتر شوند.
این کارشناس اقتصادی در پایان تأکید کرد: بورس محل خوبی برای تجمیع منابع مازاد ریالی است اما به شرط اینکه شرایط بورس به روال سابق اداره نشود و اعتماد مردم را جلب کنند و از سوی دیگر تا زمانی هم که نرخ سودهای سپرده بانکی مناسب با تورم نباشند مردم پول‌هایشان را در بانک سپرده نخواهند کرد و وقتی پول مردم هم نباشد بانک در پرداخت وام با مشکل روبه‌روست.
گفت‌وگو از سعید امینی
انتهای پیام
