خدایا! رحمتت دریای عام است + فیلم

سعید بیابانکی، شاعر و پژوهشگر ادبی در هجدهمین برنامه چشمه حکمت ایکنا که به مناسبت ماه مبارک رمضان تهیه شده، با عرض سلام به همه عزیزان و روزه‌داران مهربان، با خدا، متدین و مؤمن ایران‌زمین، ابراز امیدواری کرد طاعات همه روزه‌داران در این ماه عزیز مورد قبول حضرتِ حق قرار گرفته باشد و گفت: در این درس گفتار قرار است که به‌اختصار نگاهی به مفهوم «رحمت» در ادبیات عرفانی ایران بیندازیم.

سنایی در «حدیقه» رحمت را از آن حق می‌داند و می‌گوید:

تو کُنی فعلِ من نکو در من

مهربان‌تر ز من، تویی بر من

رحمتت را کرانه پیدا نیست

نعمتت را میانه پیدا نیست

ای به رحمت شبان این رمه تو

چه حدیثی است ای تو ای همه تو

عطار نیز رحمت را به‌حق نسبت می‌دهد و می‌گوید:

خدایا! رحمتت دریای عام است

وز آنجا قطره‌ای ما را تمام است

چه کم گردد از آن دریای رحمت

که یک قطره کنی بر خلق قسمت

مولانا در مثنوی ضمنِ بیان تفاوت بین رحمتِ حق و خلق معتقد است:

رحمتش نه رحمت آدم بود

که مزاج رَحمِ آدم، غم بود

رحمت مخلوق باشد غصه‌ناک

رحمتِ حق، از غم و غصه‌ست پاک

رحمت بی چون، چنین دان ‌ای پدر

ناید اندر وهم، از ویِ جز اثر

رحمتش سابق بُدَست از قهر زان

تا ز رحمت گردد اهل امتحان

رحمتش بر قهر از آن سابق شده‌‌ست

تا که سرمایه وجود آید به دست

در دیوان شمس، «رحمت»؛ صفت و ویژگی حضرت حق به شمار رفته است:

ای نیک بخت اگر، تو نجویی بجویدت

جوینده‌ای که رحمت وی را شمار نیست

همچنین اشاره شده است که رحمت حق گشاینده هر مشکلی است

هرچه ناسوتی ز ظلمت، راه‌ها را بسته بود

نور لاهوتی ز رحمت، بسته‌ها را می‌گشاد

امیدوارم در این ماه عزیز از رحمت الهی بهره‌مند شوید.