پروردگاری که ناشایستگان را هم شایسته می‌کند
در دعای روز بیستوهفتم ماه مبارک رمضان، بنده از پروردگار متعال درخواست می‌کند تا توضیح او درباره علت کارش یا اقرار به خطا و تعهد به اینکه دیگر آن کار را انجام نمی‌دهد، بپذیرد و بار گناه و کاری را که عاقبت وخيم برایش داشته است، از دوش او بردارد. با این کار، ناشايستگی‌های عبد از بین می‌رود و روشن است آنکه مهربان به بندگان شایسته است، ناشایستگان را هم شايسته می‌کند.
دعای روز بیستوهفتم ماه مبارک رمضان: «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي فِيهِ فَضْلَ لَيْلَةِ الْقَدْرِ وَ صَيّرْ أُمُورِي فِيهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَى الْيُسْرِ وَ اقْبَلْ مَعَاذِيرِي وَ حُطَّ عَنِّيَ الذَّنْبَ وَ الْوِزْرَ يَا رَءُوفًا بِعِبَادِهِ الصَّالِحِين؛ ای خدا در این روز فضیلت ليلة‌القدر را نصیب من گردان و تمام امور و کارهای مشکل مرا آسان کن و عذرهایم بپذیر و وزر و گناهم محو و نابود ساز، ای رئوف و مهربان در حق صالحان.»
تذکر: در اینکه این دعا مخصوص روز بیستوهفتم باشد، تردید وجود دارد.
«رزق» به معنای عطای جاری است، حال چه دنيوی باشد، چه اخروی و به «نصیب» هم رزق می‌گویند. (مفردات/ ص ٣٥١)، «فضل» به معنای زيادتر از حد میانه است. (مفردات/ ص ٦٣٩)
«ليلة‌القدر» شب نوزدهم یا بیست‌ویکم یا بیست‌وسوم ماه مبارک رمضان است که به تعبیر قرآن کریم، از هزار ماه بهتر است. شاید همین فضل ليلة‌القدر بر سایر شب‌ها باشد که در فراز اول دعا نیز بنده از مولایش همین فضل را درخواست کرده تا روزیش گرداند و اگر این دعا مستجاب به قبول شود، برکاتی از جمله موارد زیر نصيب عبد خواهد شد: (برگرفته از روایات)
ـ اعمال صالحی انجام می‌دهد که از کار نیکی که در هزار ماه بدون شب قدر انجام دهد، بهتر است.
ـ موفق به انجام غسل اين شب می‌شود.
ـ موفق به خواندن دعاهای اين شب می‌شود.
ـ موفق به خواندن نماز این شب می‌شود.
ـ این شب را احیا می‌دارد.
ـ موفق به تلاوت قرآن کریم در این شب می‌شود.
ـ موفق به خواندن سوره مبارک دخان به ترتیب گفته شده در روايات می‌شود.
ـ موفق به خواندن سوره مبارک قدر به ترتیب گفته شده در روایات می‌شود.
ـ به اندازه ظرفیت خود، موفق به مشاهده ملائکه و روح نازل شده در این شب می‌شود.
ـ به اندازه ظرفیت خود، از آنچه در این شب نازل می‌شود، باخبر خواهد شد.
در فراز دوم دعا آمده است: «وَ صَيِّرْ أُمُورِي فِيهِ مِنَ الْعُسْرِ إِلَى الْيُسْر؛ و تمام امور و کارهای مشکل مرا آسان گردان.»
«امور» جمع امر است که لفظ عامی برای همه کارها و گفته‌ها محسوب می‌شود. (مفردات، ص ۸۸)؛ «عُسر» نقیض «یُسر» است به معنای دشواری، صعوبت و سختی در مقابل آسانی. (مفردات، ص ٥٦٦)؛ بنابراین در این فراز، عبد از مولایش درخواست دارد که در این روز همه کارها و گفته‌های او را از سختی به آسانی بگرداند.
با استجابت به قبول این فراز از دعای روز بیستوهفتم، فوايدی نصيب بنده می‌شود که از جمله آنها موارد زیر است:
ـ توفیق تقوا می‌یابد. (سوره طلاق، آيه ٤)
ـ دیندار می‌شود. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٤٧)
ـ به‌خاطر در شبهه قرار نگرفتن، از آنچه جای پرهیز ندارد هم پرهیز می‌کند. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٤٩)
ـ از راه حلال می‌خورد. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٥٠)
ـ از راه حلال می‌آشامد. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٥٠)
ـ از راه حلال می‌پوشد. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٥٠)
ـ از نفسش سخت‌تر از شريک حساب می‌کشد. (میزان‌الحكمه، ح ٢٢٤٥٠)
ـ دلی خداشناس پیدا می‌کند. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٥١)
ـ دل او شيفته دنيا نمی‌شود. (میزان‌الحکمه، ح ٢٢٤٥٣)
فراز سوم دعا می‌گوید: «وَ اقْبَلْ مَعَاذِيرِي وَ حُطَّ عَنّيَ الذُّنْبَ وَ الْوِزْرَ يَا رَءُوفًا بِعِبَادِهِ الصَّالحين؛ و عذرهایم بپذیر و وزر و گناهم محو و نابود ساز، ای رئوف و مهربان در حق صالحان.»
«عذر» بيان چيزی يا شايستگی انسان است که به‌واسطه آن گناهان آدمی محو شود و به سه گونه بيان می‌شود؛ یا می‌گوید «انجام نداده‌ام»، يا می‌گويد «انجام داده‌ام، اما علت انجام این کار فلان موضوع بوده است» تا عملش را توجیه کند و یا می‌گوید «انجام داده‌ام، اما دیگر انجام نمی‌دهم» که همان توبه است.
«حُط» به معنای فروفرستادن چيزی از بالاست. «وزر» به معنای نقل و سنگينی است و به گناه، وزر گفته می‌شود. بنابراین، بنده در این دعا از پروردگار متعال درخواست می‌کند تا توضیح او درباره علت کارش یا اقرار به خطا و تعهد به اینکه دیگر آن کار را انجام نمی‌دهد، بپذیرد و بار گناه و کاری را که عاقبت وخيم برایش داشته است، از دوش او بردارد. با این کار، ناشايستگی‌های عبد از بین می‌رود و روشن است آنکه مهربان به بندگان شایسته است، ناشایستگان را هم شايسته می‌کند. با استجابت به قبول این دعا، بركاتی نصيب بنده می‌شود، از جمله موارد ذیل: (برگرفته از روایات)
ـ اشرار را تبرئه نمی‌کند.
ـ بدون علم و هدايت فتوا نمی‌دهد.
ـ رضای مخلوق را به سخط خالق طلب نمی‌کند.
ـ بر گناه اصرار نمی‌کند.
ـ ظلم، تعدی، طغيان و تجبر نمی‌کند.
ـ در صورت توانگری، محتاج را رد نمی‌کند.
ـ گناهان او پاک می‌شود.
ـ درهای بلا بر او بسته می‌شود.
ـ به بهترین عبادت دست می‌یابد.
ـ از نظر روحی معطر می‌شود.
ـ نامه اعمالش او را خوشحال می‌کند.
ـ از هر تنگنایی، برون‌رفتی برای او قرار داده می‌شود.
ـ از هر غمی برای او گشايشی قرار می‌دهد.
ـ روزی او فزونی می‌يابد.
حجت‌الاسلام حسین میرزایی، استاد اخلاق و نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی
انتهای پیام
