به گزارش ایکنا از اصفهان، در جهانی که مرزهای اطلاعاتی شکسته شده است و فرقههای انحرافی با نقابی نوین وارد عرصههای فکری، معنوی، آموزشی و حتی رواندرمانی شدهاند، داشتن راهنمایی برای درک، پیشگیری و مقابله با این پدیده پیچیده و خطرناک، ضرورتی انکارناپذیر است.
کتاب «رهایی از تاریکی» با نثری روان و نگاهی علمی، راهی روشن پیش روی خانوادهها، روانشناسان، مشاوران و تمام دلسوزان سلامت روان و سلامت معنوی جامعه میگشاید؛ همچنین این کتاب در حوزه روانشناسی اجتماعی، مشاوره خانواده و پدیده فرقههاست که با هدف آموزش و توانمندسازی خانوادهها، رواندرمانگران، مشاوران، مربیان تربیتی و نهادهای فرهنگی در مواجهه علمی و انسانی با آسیبهای ناشی از گروههای انحرافی تنظیم شده است.
کتاب «رهایی از تاریکی» حاصل ترکیب پژوهشهای میانرشتهای در حوزههای روانشناسی، جامعهشناسی دین، مشاوره روانشناختی و نیز تجربه عملی نویسنده در مشاوره با خانوادههای درگیر با فرقههاست.
این اثر با رویکردی علمی و مبتنی بر تجربه، نهتنها به تحلیل ساختار و ویژگیهای روانی فرقهها میپردازد، بلکه با زبانی قابل فهم و رویکردی مشفقانه، چگونگی تعامل مؤثر با افرادی را که در دام چنین گروههایی گرفتار شدهاند، آموزش میدهد؛ از شناخت نشانههای هشداردهنده جذب تا مراحل رهایی و بازتوانی روانی پس از خروج، همه در قالبی کاربردی و دقیق بیان شده است.
«رهایی از تاریکی» از چهار محور اصلی تشکیل شده است:
شناخت علمی فرقهها: در این بخش، به تفکیک بین «گروههای سالم» و «فرقههای آسیبزا» پرداخته شده و با بیان تعاریف تخصصی و معیارهای عملی، ویژگیهای کلیدی فرقهها مانند رهبری کاریزماتیک، کنترل ذهنی، انزوای اجتماعی، سلطه اطلاعاتی، وابستگی عاطفی و ساختار سلسلهمراتبی تبیین میشود. این بخش به خواننده کمک میکند تا فرقه را نه صرفاً با ظاهر مذهبی یا ایدئولوژیک، بلکه با ساختار روانی و کنترلیاش شناسایی کند.
تحلیل روانشناختی آسیبها: بخش دوم کتاب با نگاهی دقیق، به آسیبهای روانی، شناختی، هیجانی، رفتاری و اجتماعی ناشی از عضویت در فرقهها میپردازد. از جمله اختلالات تحلیلشده در این فصل میتوان به این موارد اشاره کرد: اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلالات اضطرابی مزمن (GAD، پانیک، وسواس فکری)، افسردگی بلندمدت و احساس گناه تحمیلی، بحران هویت و فروپاشی انسجام شخصیت، وابستگی عاطفی ناسالم و قطع رابطه با خانواده.
تحلیلهای این بخش مبتنی بر معیارهای بالینی DSM - 5 و رویکردهای درمانی بهروز بوده و به فهم عمیقتری از ساختار روانی افراد جذبشده در فرقهها میانجامد.
راهکارهای علمی در حوزه پیشگیری و درمان: یکی از بخشهای متمایز کتاب «رهایی از تاریکی»، ارائه مرحله به مرحله مداخلههای عملی، از تشخیص زودهنگام علائم در فرد جذبشده تا تکنیکهای گفتوگو بدون قضاوت، ترمیم ارتباط عاطفی، ارجاع به متخصص و اجرای درمانهای روانشناختی تخصصی است. در این فصل، این درمانها با توضیح کافی معرفی شده: درمان شناختی رفتاری (CBT)، مواجههدرمانی (Exposure Therapy)، درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش (ACT)، بازپردازش و حساسیتزدایی با حرکات چشم (EMDR).
همچنین، ملاحظات روانشناختی پس از خروج از فرقه، مانند بازگشت به جامعه، بازسازی اعتماد به نفس، آموزش مهارتهای زندگی و حمایتهای خانوادهمحور نیز به تفصیل شرح داده شده است.
نقش خانواده، رسانه و نهادهای آموزشی: کتاب همچنین به ابعاد فرهنگی و اجتماعی مقابله با فرقهها میپردازد و با تبیین جایگاه رسانه، مدارس، دانشگاهها، مساجد و گروههای مشاوره، راهبردهای پیشگیرانه مبتنی بر آموزش عمومی، ارتقای سواد رسانهای و آگاهیبخشی خانوادگی را بیان میکند.
یکی از ویژگیهای برجسته کتاب، بیان راهبردهای گفتوگو با افراد فرقهگرا بدون قضاوت، تحقیر یا اجبار است؛ زیرا نویسنده بهدرستی درک کرده که فقط از مسیر همدلی و احترام میتوان راهی به دلها یافت.
کتاب «رهایی از تاریکی» همچنین با بهرهگیری از آموزههای اسلامی در کنار دانش روانشناسی مدرن، رویکردی جامع، انسانی و امیدآفرین ارائه میدهد که آن را از بسیاری آثار مشابه متمایز میکند.
«رهایی از تاریکی» کتابی است برای آنان که دغدغه نجات دارند؛ نجات از بندهای ذهنی، احساسی و معنوی. اگر عزیز شما در تاریکی گرفتار شده، این کتاب راهی برای روشنایی است. اگر شما روانشناس، مربی، معلم یا والد دغدغهمند هستید، این اثر ابزاری برای توانمندسازی شما در مقابله با پدیدهایست که بیش از هر زمان دیگری نیازمند شناخت و مداخله آگاهانه است.
مطالعه کتاب «رهایی از تاریکی» برای دانشجویان روانشناسی، مشاوران خانواده، روحانیون آگاه به مسائل روانی و خانوادههای نگران، میتواند بستری عملی و دقیق برای مواجهه اخلاقمحور و علمی با یکی از پنهانترین تهدیدات روانی اجتماعی عصر ما باشد.
مطالعه این کتاب را توصیه میکنیم؛ چراکه «رهایی» با آگاهی آغاز میشود.
یادآور میشود، «رهایی از تاریکی؛ راهنمای خانواده برای کمک به عزیزان جذبشده به فرقههای انحرافی» در سال جاری، به همت انتشارات تنها مسیر، روانه بازار کتاب شده است.
انتهای پیام