خلقوخوی اشرافی، سقوط و نابودی جامعه را در پی دارد
گروه معارف: یک استاد حوزه علمیه اصفهان با بیان اینکه رواج خلقوخوی اشرافی، سقوط و نابودی یک جامعه را در پی دارد، گفت: مسئولان و صدا و سیما باید به این نکته توجه داشته باشند که با رفتار و برنامه‌های خود، اشرافی‌گری را به‌عنوان یک الگو در جامعه مطرح نسازند.
حجت‌الاسلام عبدالرسول قاسمی، استاد حوزه علمیه اصفهان در گفت‌و‌گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از اصفهان، اظهار کرد: واضح‌ترین لفظی که قرآن در رابطه با اشرافی‌گری به کار برده، «مترفین» است و یکی از ویژگی‌هایی که برای این دسته ذکر می‌کند، این است که به دلیل دنیاطلبی و تعارض با منافعشان، در مقابل انبیاء و سخنان حق می‌ایستند.
وی خاطرنشان کرد: اشرافی‌گری نوعی خلقوخو محسوب می‌شود و منظور از آن، حالتی است که افراد نسبت به زخارف دنیا پیدا می‌کنند، وگرنه صرف داشتن سرمایه و ثروت را نمی‌توان دلیلی بر اشرافی‌گری دانست.
حجت‌الاسلام قاسمی افزود: اگر کسی در مقابل حق بایستد، حاضر است هر جنایتی انجام دهد، از قبیل کشتن پیامبر خدا و ایجاد گمراهی و انحراف در میان مردم. بزرگ‌ترین دشمنان انبیاء نیز مترفین قومشان بودند. این دسته چون نمی‌توانند خلقوخوی خود را کنار بگذارند، تلاش می‌کنند تا از طریق تطمیع یا تهدید سایرین را نیز شبیه به خود سازند و اجازه ندهند که جامعه در مقابل آنها قرار بگیرد، بلکه به تبعیت از آنها بپردازد.
وی با بیان اینکه عمده‌ترین راهکار برای کاهش خلقوخوی اشرافی‌گری در یک جامعه، تربیت افراد است، گفت: اگر تربیت فرد از کودکی تا بزرگسالی و تقویت اراده او و نیز اصلاح فرهنگ جامعه و خانواده مورد توجه قرار گیرد، بهترین راهکار برای مقابله با پدیده اشرافی‌گری به شمار می‌رود. راهکارهای دیگر نظیر وضع قوانین و ایجاد محدودیت‌هایی چون مصادره اموال احتکارکنندگان نیز مورد توجه است. اگر افراد تربیت صحیح داشته باشند، هرگز چنین روحیه‌ای پیدا نخواهند کرد.
این استاد حوزه ادامه داد: افراد دارای روحیه اشرافی‌گری یا در خانواده‌ای رشد کرده‌اند که چنین روحیه‌ای بر آن حاکم بوده و یا برعکس، جو غالب آن در تضاد با خلقوخوی اشرافی‌گری بوده است، به عبارت دیگر فرد در یک وضعیت فلاکت و بدبختی رشد کرده و تصمیم گرفته تا در آینده، خود را به عضوی از طبقه اشراف تبدیل کند.
وی تصریح کرد: فرهنگ جامعه باید به سمتی برود که اشرافیت و اشرافی‌گری به سمبل و نماد آن تبدیل نشود، بزرگان جامعه اعم از حاکمیت، دین و اصناف چنین روحیه‌ای نداشته باشند، یا افرادی که دارای این خلقوخو هستند، در این مناصب قرار نگیرند. برنامه‌های صدا و سیما و فضای حاکم بر وسایل ارتباط جمعی در تضاد با روحیه اشرافی‌گری باشد و کسانی که به پرهیز از این روحیه توصیه می‌کنند، خود به آن متخلق نباشند، یعنی شاهد دوگانگی در رفتار و گفتار آنان نباشیم.
رئیس مؤسسه آموزش عالی مجتهده امین اضافه کرد: هیچ‌گاه نمی‌توان یک روحیه شیطانی و ناپسند را از جامعه حذف کرد، ولی می‌توان آن را به حداقل رساند و کاهش داد.
وی اظهار کرد: رواج روحیه اشرافی‌گری، قطعا سقوط و نابودی جامعه را در پی دارد، چون امکانات هیچ جامعه‌ای در آن حد نیست که بتواند اکثریت افراد را از یک زندگی توأم با اشرافیت برخوردار سازد؛ چنین روحیه‌ای به گسترش ظلم و فساد دامن خواهد زد و هیچ جامعه‌ای با وجود ظلم و فساد پایدار نخواهد ماند و سنت الهی دایر بر نابودی چنین جامعه‌ای است، در روایت نیز آمده که امکان دارد جامعه‌ای با کفر بتواند ادامه حیات دهد، اما حیات آن با ظلم تداوم نخواهد یافت.
حجت‌الاسلام قاسمی بیان کرد: ممکن است گفته شود که برای مثال در جامعه ما، ده درصد از افراد دارای چنین روحیه‌ای هستند، اما من معتقدم چون در جامعه‌ای با حکومت دینی زندگی می‌کنیم، همین ده درصد نیز زیاد بوده و به لحاظ کیفی برای جامعه ما خطرناک است. دستگاه حاکمه و کسانی که احساس مسئولیت می‌کنند همچون روحانیون، باید دست به دست هم داده و این ده درصد را ریشه‌کن کرده یا کاهش دهند.
وی افزود: نمی‌خواهم بگویم در جامعه ما روحیه اشرافی‌گری رواج یافته، احتمال دارد در بخشی از شهرهای بزرگ این اتفاق رخ داده باشد، ولی همین نیز به لحاظ کیفی برای جامعه‌ای که حکومت دینی در آن برقرار است، مشکل بزرگی محسوب می‌شود. صدا و سیما در برنامه‌های خود باید به این نکته توجه داشته باشد که حتی اگر نمی‌خواهد اشرافی‌گری را به عنوان خلقی ناپسند معرفی کند، حداقل آن را به عنوان یک الگو نیز مطرح نکند تا نسل جوان دچار احساس کمبود نباشد.
استاد حوزه علمیه اصفهان اضافه کرد: 95 درصد مردم جامعه خلقوخوی اشرافی ندارند، ولی 5 درصد مابقی مدام خود را به رخ می‌کشند که حکومت باید جلوی این کار را بگیرد؛ نمی‌توان چنین روحیه‌ای را در افراد صاحب منصب و دارای مسئولیت پذیرفت، امیرالمؤمنین(ع) حاکمی را که به مهمانی اشراف دعوت شده بود، توبیخ کرد، علی‌رغم اینکه آن حاکم خود دارای چنین خلق‌وخویی نبود.
وی تصریح کرد: قطعا کسانی که در حکومت دینی صاحب پست و مقامی می‌شوند، باید ساده‌زیست باشند، نمی‌توان پذیرفت که حقوق‌های آنچنانی دریافت کنند، بلکه باید در دنیا و آخرت نسبت به جایگاه خود پاسخگو باشند. این یک امتیاز نیست که اگر کسی صاحب مسئولیتی شد، بخواهد از تمام امکانات متعلق به آن استفاده کند و این کار تبدیل به مسابقه شود تا در نتیجه شاهد فسادهای گسترده نظیر حقوق‌ها و املاک نجومی باشیم. رسانه‌ها و به ویژه شبکه‌های اجتماعی می‌توانند در اصلاح این وضعیت نقش‌آفرین باشند.
