در میان آیات آسمانی قرآن، گاهی با سورهای مواجه میشویم که گویا رمزهایی پنهان برای حفاظت، رشد روحی و گشودن گرههای زندگی در خود دارد. سوره مبارک جن یکی از این سورههای شگفتانگیز است؛ سورهای که نامش با موجوداتی ناشناخته پیوند خورده؛ اما آثارش از نزدیکترین نیازهای ما در زندگی پرده برمیدارد: از رفع اندوه و قرض گرفته تا دیدار پیامبر(ص) در رؤیا، افزایش درک و امنیت در برابر سحر و آسیبهای نادیدنی. این سوره، دعوتی برای پیوندی عمیقتر با قرآن و کشف نیرویی نهان و نهفته در کلام خداست.
سوره مبارک جن، هفتادودومین سوره قرآن کریم است که در مکه نازل شده و ۲۸ آیه دارد. این سوره با نقل گفتوگوی گروهی از جنیان که به پیامبر اسلام(ص) ایمان آوردند، مفاهیم بلند توحیدی، نبوت، معاد و مسئولیتهای پیامآور الهی را با زبانی ویژه مطرح میکند؛ اما آنچه سوره جن را بیش از پیش در میان سورههای قرآن ممتاز کرده، فضائل و آثار معنوی و باطنی آن در روایات اهل بیت(ع) و پیامبر اعظم(ص) است که در ادامه، به تفصیل بیان میشود.
پیامبر اکرم(ص) فرمود: «هر کس سوره جن را قرائت کند، خداوند به تعداد همه جنیان و شیطانهایی که مرا تصدیق یا تکذیب کردند، ثواب آزادی یک بنده را به او خواهد داد.» (مجمعالبیان، ج ۱، ص ۱۴۰)
این روایت نشان میدهد که تلاوت این سوره نهتنها دارای آثار فردی و معنوی است، بلکه از دید الهی پاداشهایی معادل با آزادسازی انسانها دارد؛ امری که در فرهنگ اسلامی از بالاترین عبادات شمرده شده است.
امام صادق(ع) نیز درباره این سوره میفرماید: «هر کس سوره جن را زیاد تلاوت کند، در دنیا از هر آسیبی از سوی جنیان، چشمزخم، سحر یا نیرنگ در امان میماند. افزون بر این، در آخرت در کنار پیامبر اکرم(ص) خواهد بود و با شوق خواهد گفت: پروردگارا، چیزی در عوض این همراهی نمیخواهم؛ آن را با هیچچیز عوض نمیکنم و نمیخواهم تغییری در آن داده شود.» (ثوابالاعمال، ص ۱۲۰)
دیدار پیامبر اکرم(ص) در خواب: پیامبر خدا(ص) میفرماید: «هر کس بر تلاوت سوره جن مداومت ورزد، پیامبر را در خواب میبیند و هر چه بخواهد، به او عطا خواهد شد.» (بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۳۳) که دیدار پیامبر در خواب، در منابع دینی جایگاه بلندی دارد و از نشانههای صدق و طهارت باطنی فرد بهشمار میرود.
افزایش فهم و درک: در کتاب «المصباح» آمده است: «کسی که این سوره را تلاوت، سپس با آب آن غسل کند و از آن بنوشد، هر چه بشنود، یاد میگیرد و در هر مناظرهای پیروز میشود.» (المصباح کفعمی، ص ۴۵۹)
تأثیر عجیب این سوره بر حافظه، قدرت درک و توان جدال علمی از دیگر وجوه عجیب آن محسوب میشود که در این روایت به آن اشاره شده است.
ادای قرض و رفع اندوه: در همان منبع پیشین آمده: «اگر فردی که اندوهگین یا مقروض است، سوره جن را با نیت خاص بخواند، اندوهش به شادی تبدیل و قرضش ادا خواهد شد.»
آزادی محبوس: باز در کتاب «المصباح» میخوانیم: «اگر سوره جن برای فرد زندانی یا اسیر خوانده شود، زمینه آزادی او فراهم خواهد شد.»
دفع جن و امنیت در برابر ستمگران: در روایتی از امام صادق(ع) آمده است: «قرائت سوره جن موجب فرار شیاطین از آن محل میشود؛ همچنین کسی که قصد دیدار با سلطان ستمگری دارد، اگر این سوره را تلاوت کند، در امان خواهد بود. نیز اگر کسی سرگردان است، خداوند از طریق این سوره راه نجات و خروجش را نشان میدهد و آنکس که در تنگی و سختی به این سوره پناه ببرد و بر تلاوت آن مداومت کند، خداوند درهای گشایش را به روی او باز خواهد کرد.» (تفسیرالبرهان، ج ۵، ص ۵۰۵)
سوره مبارک جن فراتر از بیان ماجرای ایمانآوردن جنیان، گنجینهای از آثار روحی، حفاظتی و معرفتی در خود دارد. از امنیت در برابر جن و سحر گرفته تا دیدار با پیامبر(ص) در خواب، افزایش حافظه و فهم، آزادی از حبس و گشایش در تنگناها، این سوره سپر معنوی کمنظیری برای مؤمنان است. مداومت بر قرائت سوره جن، در کنار نیت خالص و توکل بر خدا، میتواند زمینهساز تحولات درونی و بیرونی فراوانی در زندگی انسان باشد؛ تحولی که در نور قرآن ریشه دارد.
امیرحسین شاهی راوندی
انتهای پیام