کرامت انسانی قابل تقویت و تضعیف است
یک استاد حوزه و دانشگاه اظهار کرد: کرامت انسان به داشتن عقل و انتخاب و اختیار است و این کرامت تکوینی تا آخرین لحظه حیات از او سلب نمی‌شود، ولی انسان با اعمال و رفتار خود می‌تواند این کرامت را تقویت یا تضعیف کند.
حجت‌الاسلام مهدی اژه‌ای، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره کرامت انسان از منظر قرآن، اظهار کرد: بخشی از آیات قرآن، بیان اسماء و صفات الهی است، ولی این بیان به معنای این نیست که خداوند می‌خواهد از خودش تعریف کند، بلکه می‌خواهد انسان‌ها از طریق آشنایی با اسماء و صفات الهی به دو چیز توجه کنند؛ اول اینکه مظاهر اسماء و صفات الهی را که در عالم هستی ظهور کرده است بشناسند، از جمله چهارده معصوم(ع) نیز مظهر اسماء و صفات الهی هستند و دوم اینکه انسان‌ها باید تلاش کنند تا با پیروی از چهارده نور مقدس، این اسماء و صفات را در خود به وجود آورند، چون خدا این زمینه را در وجود آنها قرار داده است.
وی افزود: اگر انسان صفات الهی و رنگ خدایی پیدا کند، در مرحله جذب و جاذبه، به رتبه حب و عشق و دلدادگی نسبت به کسانی می‌رسد که مظهر کمال دلدادگی به خدا هستند.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: قرآن کریم در آیه 70 سوره اسراء می‌فرماید: «وَ لَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ وَ حَمَلْنَاهُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَ رَزَقْنَاهُمْ مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَ فَضَّلْنَاهُمْ عَلَی كَثِيرٍ مِمَّنْ خَلَقْنَا تَفْضِيلًا؛ و به راستى ما فرزندان آدم را گرامى داشتيم و آنان را در خشكى و دريا بر مركب‌ها برنشانديم و از چيزهاى پاكيزه به ايشان روزى داديم و آنها را بر بسيارى از آفريده‌هاى خود برترى آشكار داديم»؛ همین‌طور در آیه 33 سوره ابراهیم می‌فرماید: «وَ سَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ دَائِبَيْنِ وَ سَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ؛ و خورشید و ماه را که با برنامه منظمی درکارند، به تسخیر شما درآورد و شب و روز را (نیز) مسخر شما ساخت»؛ در واقع، هدف از خلقت، انسان مختار و مظهر تام صفات الهی است که همان چهارده معصوم(ع) هستند.
بیشتر بخوانید:
حجت‌الاسلام اژه‌ای با بیان اینکه کرامت انسان به عقل و انتخاب است، ادامه داد: انسان موجودی انتخاب‌گر محسوب می‌شود و از نعمتی به نام عقل برخوردار است، در صورتی که سایر پدیده‌های عالم خلقت گرچه عظمت و اقتدار دارند، ولی صاحب اختیار نیستند. از طرف دیگر، اگر در میان انسان‌ها هنوز نژادپرستی، تبعیض نژادی و تحقیر وجود دارد، خداوند در آیه 13 سوره حجرات می‌فرماید: «َیا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَی وَ جَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَ قَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَاللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ؛ ای مردم! ما شما را از یک مرد و زن آفریدیم و شما را تیره‌ها و قبیله‌ها قرار دادیم تا یکدیگر را بشناسید؛ اینها ملاک امتیاز نیست، گرامی‌ترین شما نزد خداوند با تقواترین شماست؛ خداوند دانا و آگاه است»؛ چیزهایی که خداوند به عنوان نعمت در اختیار انسان قرار داده است، ملاک برتری و امتیاز او نسبت به دیگران نیست، بلکه صفات عالی اکتسابی است که انسان را نزد خداوند گرامی می‌کند، البته انسان با همین صفات نیز نمی‌تواند نسبت به دیگران برتری بجوید.
وی اضافه کرد: انسان تا زمانی که حیات دارد، از کرامت عقل و انتخاب و اختیار برخوردار است و این نعمت تا لحظه آخر از او سلب نمی‌شود، ولی یا از این کرامت حسن استفاده را به عمل می‌آورد یا از آن سوءاستفاده می‌کند. این انسان است که می‌تواند یا کرامت و بزرگواری را در خود تقویت کند که برای همین منظور خلق شده است، یا اینکه طریق پستی و رذالت را در پیش گیرد. در واقع نحوه استفاده از نعمتی که به او عطا شده، به خودش بستگی دارد. کرامت تکوینی یا تفویضی تا آخرین لحظه حیات از انسان سلب نمی‌شود، ولی اندک‌اند تعداد کسانی که قدر این ارزش خدادای را بدانند. امیرالمؤمنین(ع) می‌فرمایند: «ای انسان! خداوند بهای تو را بهشت قرار داده است، خود را به کمتر از بهشت مفروش»؛ آیت‌الله بهشتی نیز می‌گفتند: کاری کنید که بهشت را به بها بدهند، نه به بهانه. بهشت قرب الهی و در بالاترین درجه به بها داده می‌شود، ولی بهشت‌های دیگری نیز در سطوح پایین‌تر وجود دارد که به بهانه‌هایی مثل گریه بر سیدالشهدا(ع)، دستگیری از فقرا و به دست آوردن دل شکسته‌ای داده می‌شود.
انتهای پیام
