ابواب سعادت

در دعای روز بیستم ماه مبارک رمضان آمده است:

بِسمِ ‌ِاللّهِ الرَّحمنِ الرِّحیم

اَللَّهُمَّ افْتَحْ لِی فِیهِ أَبْوَابَ الْجِنَان
خدایا! در این ماه درهاى بهشت‌هایت را به رویم بازکن
وَ أَغْلِقْ عَنِّی فِیهِ أَبْوَابَ النِّیرَان
و درهاى آتش دوزخ را به رویم بربند
وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِتِلاوَةِ الْقُرْآن
و به تلاوت قرآن موفقم بدار
يَا مُنْزِلَ السَّكِینَةِ فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِین
اى فروفرستنده آرامش در دل مؤمنان

پس از گذشت دو سوم از ماه مبارک رمضان به مرحله‌ای رسیده‌ایم که بتوانیم گشوده‌ شدن درهای بهشت و بسته ‎شدن ‌درهای آتش و جهنم را از خداوند درخواست بنماییم.

ابواب، درهاست، نه ‌فقط یک در. شاید نکته‌اش این باشد که از جهات گوناگون می‌توان به این مقصود عالی نائل شد. راهش فقط یکی نیست؛ بی‌شمار است. نباید انتظار داشت که همه، یکسان عمل کنند. با تفاوت عملکردها و نقش‌ها و...، باز هم می‌توان به همان مقصود رسید. مهم، جهت ماست که به‌سوی هدف، درست انتخاب ‌شده باشد. بسته به مقتضیات و داشته‌ها و نقاطی که در آن واقع ‌شده‌ایم، مسیرها می‌توانند متفاوت باشند.

دیگر اینکه این طلب را در همین نشئه دنیا و در همین دوران از زندگی طرح می‌کنیم و آن را برای پس از مرگ و دنیای دیگر نگذاشته‌ایم. یعنی این امر، ناشی از عملکرد ما در همین امروزمان است و از آن نتیجه می‌شود. درهای بهشت و جهنم ما همین امروز در حال گشوده‌ شدن یا بسته‌ شدن‌اند و باز و بسته‌شدنشان، همین امروز هم به کار می‌آید و بر وجود ما تأثیر می‌گذارد.

خانه‌ای که پنجره‌اش رو به باغی مصفا و دلگشا باز است یا خانه‌ای که درها و پنجره‌هایش رو به مزبله و آتش گشوده شده است؛ آیا برای ساکنان آن تفاوتی نخواهد داشت؟

اما تلاوت قرآن. اول آنکه بین تلاوت و قرائت فرق است. هر تلاوتی، قرائت است، اما هر قرائتی تلاوت محسوب نمی‌شود. تلاوت، دقت در معانی و اوامر و نواهی الهی و وجوب پیگیری را در بر دارد و از ریشه (تلی، یتلو) و یا (تلو) به معنای درپی‌ آمدن و دنبال‌کردن است.

این تلاوت و تدبر و پیگیری آیات الهی، از سویی، دنباله و نتیجه قرار گرفتن در مقابل آن درهای گشوده‌ شده است و از طرفی، خود عامل گشودن آن درهاست. این تلاوت، پیگیری و تلاوتی است که فرود آورنده وقار و آرامش در قلب‌ها می‌شود و البته ایمان‌ نیاورندگان را از آن آرامش و وقار، بهره‌ای نیست و از آن محروم خواهند بود.

از طرفی شاید بتوان همین وقار و آرامش را رمز گشایش آن درها و بسته نگاه‌ داشتن درهای آتش و جهنم دانست. حداقل، می‌تواند نشانه آن باشد. دلی که زبانه‌های آتش از آن سر می‌کشد چگونه سکینه و وقار و آرامش خواهد داشت؟ تنها با قلب گرویده و آرامش‌ یافته است که می‌توان درهای بهشت را از هرجهت گشود.

 نوشته‌ زنده‌یاد داریوش (مصطفی) اسماعیلی