اقتصاد مقاومتی جنبه عملی اقتصاد اسلامی است/ دو چالش اقتصاد اسلامی در ایران

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، چند روز پیش، اولین کارگاه اقتصاد مقاومتی در دانشگاه علوم اقتصادی برگزار شد که در این کارگاه، صاحب‌نظران مختلف اقتصاد اسلامی به بیان نظرات خود در این زمینه پرداختند. یکی از حاضران این جلسه حسین حشمتی‌مولایی، عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی اقتصاد اسلامی ایران بود که دیدگاه وی درباره رابطه اقتصاد مقاومتی و اقتصاد اسلامی را جویا شدیم.

معیشت بهینه انسانی؛ موضوع اقتصاد اسلامی

حشمتی در پاسخ به این پرسش که شما چه تعریفی برای اقتصاد اسلامی و اقتصاد مقاومتی قائل هستید؟ اظهار کرد: از نظرعلمی و بر اساس تعبیری که من دارم، موضوع اقتصاد اسلامی، بررسی یک قیاس منصوص‌العله ابطال‌پذیر در جهت معیشت بهینه انسانی است؛ به عبارت دیگر اولا اقتصاد اسلامی منصوص‌العله است زیرا همواره باید متکی بر وحی باشد و ثانیا ابطال‌پذیر است زیرا بهینه‌گرایی الگوهای اقتصادی مرتبط با موضوع‌شناسی است و موضوعات اقتصادی در شرایط زمانی و مکانی، متفاوت می‌باشد.

عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی اقتصاد اسلامی ایران ادامه داد: در واقع با تغییر شرایط زمانی و مکانی، حتی اگر الگوی ارائه شده مغایر با ضوابط اسلامی نباشد نمی‌توان در همه شرایط، آن را الگوی بهینه اقتصادی تلقی کرد، بنابراین با ابطال یک الگو در شرایط خاص، الگوی بهینه دیگری مورد تائید قرار می‌گیرد.

ذاتی بودن مقاومت در اقتصاد اسلامی

وی در پاسخ به این پرسش که به نظر شما چه ارتباطی میان اقتصاد مقاومتی و اقتصاد اسلامی وجود دارد و به بیان دیگر اقتصاد اسلامی چه جایگاهی در تحقق اقتصاد مقاومتی دارد؟ عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی جنبه عملی اقتصاد اسلامی است. در حال حاضر بهینه‌سازی معیشت انسانی در چارچوب اصول موضوعه اسلامی، مهمترین وظیفه اقتصاددان اسلامی است؛ بنابراین بررسی چگونگی این تداوم، و تدارک آن همان اقتصاد مقاومتی است.

عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی اقتصاد اسلامی ایران تأکید کرد: نکته مهمی که باید در اینجا بر آن تأکید شود این است که بر خلاف اقتصادهای متداول همانند اقتصاد نئوکلاسیک و حتی مارکسیسم، در اقتصاد اسلامی، مقاومت در راستای بهینه‌سازی فرصت‌ها و کمینه‌سازی چالش‌ها، امری ذاتی و مستمر است در حالیکه در اقتصادهای متداول این موضوع امری عرَضی، موردی و غیرذاتی تلقی می‌شود.

دو چالش عمده اقتصاد اسلامی در ایران

حشمتی در پاسخ به این پرسش که وضعیت کنونی اقتصاد اسلامی در ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اظهار کرد: این مسئله که اقتصاد اسلامی نقشی حیاتی در شکوفایی و بقای جمهوری اسلامی ایران دارد بر کسی پوشیده نیست؛ لکن دو چالش مهم، یعنی هنجارزدگی و مدرک‌سالاری می‌تواند در شفاف‌سازیِ موضوع اقتصاد اسلامی مانع ایجاد کند. این خطری است که با گذشت زمان ممکن است تشدید شود. هنجارزدگی، زمانی است که ما فکر کنیم اقتصاد اسلامی همان احکام فقهی است در حالی که احکام فقهی تنها زیربنای اقتصاد اسلامی است.

وی در پایان عنوان کرد: مدرک‌سالاری هم، زمانی روی می‌دهد که تصور شود کسی که مدرک اقتصاد را به‌نحوی دریافت کرده است همو می‌تواند اقتصاد اسلامی را توضیح دهد. البته این چالش‌ها با مقایسه روند اقتصاد مقاومتی به تدریج باید اصلاح شود، زیرا یکی از مزایای اقتصاد مقاومتی، ارزیابی روند بهینه‌سازی معیشتی انسان‌ها در راستای اهداف مقدس اسلامی است و در این ارزیابی به تدریج الگوها و الگونویسان برتر شناخته خواهند شد.