توسعه بدون وابستگی؛ محور اقتصاد مقاومتی/ الگوهایی که نشان می‌دهند ما می‌توانیم

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی معصومی‌نیا، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم اقتصادی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، به بحث درباره نمونه‌های موفق اجرای اقتصاد مقاومتی و توان اقتصاد مقاومتی برای توسعه بدون وابستگی کشور پرداخت و اظهار کرد: اقتصاد مقاومتی به این معناست که ما بتوانیم اقتصاد خود را در مقابل فشارهای خارجی بیمه کنیم و به نوعی استقلال اقتصادی برسیم که دشمنان نتوانند به ما فشار وارد کنند و از ظرفیت‌های اقتصادی خود به گونه‌ای استفاده کنیم که در مقابل فشارهای خارجی مصون باشیم.

مفهوم اقتصاد مقاومتی
وی افزود: در این خصوص، برخی کارشناسان به مزیت نسبی اشاره می‌کنند؛ به این معنا که ما در برخی کالاها دارای مزیت نسبی نیستیم؛ بنابراین نداشتن این مزیت اقتضاء می‌کند که ما این کالاها را وارد کنیم، درحالی‌که منظور از اقتصاد مقاومتی، این است که ما قدرت اقتصادی خود، یعنی توان تولید کالاها و خدماتی که به آن احتیاج داریم را بالا ببریم. البته اشکالی ندارد که در شرایط عادی، برخی کالاها را که در آن دارای مزیت نسبی نیستیم، وارد کنیم و در شرایطی که مزیت نسبی داریم بیشتر تولید کرده و صادر کنیم و حکم عقل هم همین است.
معصومی‌نیا تاکید کرد: موضوع مهم، این است که ما باید قدرت اقتصادی خود را آن‌قدر بالا ببریم که در شرایط فشار، خودمان دست به تولید آن کالا بزنیم که دشمنان نتوانند ما را به خود وابسته کنند. این اقتصاد مقاومتی به طور نسبی در برخی از کشورها اجراء شده و به نتایج مطلوبی هم رسیده است. یکی از هنرهایی که مقام معظم رهبری دارند، این است که آن چیزی را که لازمه هر زمانی است را به درستی تشخیص می‌دهند و درست شناسایی و مطرح کرده و در این زمینه ابتکار عمل را در دست دارند و این موارد در شرایط فعلی واقعا ضرورت داشت.

نمونه‌های موفق تحقق اقتصاد مقاومتی
وی در پاسخ به پرسشی درباره نمونه‌های موفق اجرای اقتصاد مقاومتی برای توسعه کشور، اظهار کرد: در کره جنوبی، برزیل، چین، هند و در آلمان پس از جنگ جهانی دوم، برخی در شرایط پس از جنگ جهانی و برخی در شرایط دیگر به این فکر افتادند که اقتصاد خود را واکسینه کنند و توان تولید ملی خود را بالا ببرند و تا حد زیادی هم موفق شدند و این نیاز حیاتی مملکت ما هم هست که ما از ظرفیت‌های اقتصاد خود برای توانمندسازی اقتصاد استفاده کنیم تا مسیر توسعه بدون وابستگی خود را هموار کنیم.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم اقتصادی تاکید کرد: برخی از این کشورها با وجود پیشرفت‌های اقتصادی که داشتند، به دلیل وابستگی‌های سیاسی که دارند، وابستگی‌های اقتصادی‌شان حفظ شد و صرفا توانستند در زمینه‌های مختلفی توان اقتصادی خود را بالا ببرند. تعبیر اقتصاد مقاومتی، یک ابتکار بسیار زیبایی بود و خود این لفظ بیانگر بسیاری از موارد است که باید آن را به درستی تبیین کرده تا بتوانیم اهداف آن را محقق کنیم.

اقتصاد مقاومتی، توسعه بدون وابستگی کشور را فراهم می‌کند
وی در پاسخ به پرسشی درباره توان اقتصاد مقاومتی برای توسعه کشور بدون ایجاد وابستگی به اقتصادهای خارجی، اظهار کرد: قطعا اجرای مناسب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، این توان را دارد که بدون ایجاد وابستگی، اقتصاد کشور را به سطح مناسبی از توسعه برساند. باید توجه داشت، در برخی از کشورهایی که ذکر شد، برای تحقق روند توسعه‌ای خود، با وابستگی جلو رفتند و در روند کمال اقتصاد خود، وابسته بودند و اکنون اگر آمریکا بخواهد، می‌تواند به راحتی آنان را تحت فشار قرار دهد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم اقتصادی ادامه داد: این کشورها هر چند در زمینه‌هایی پیشرفت کردند و توانستند به تولیدکننده برخی کالاها تبدیل شوند، اما کماکان اگر آمریکا اراده کند، می‌تواند به آن‌ها فشارهای جدی وارد کند. کشورهایی همانند ترکیه و کره جنوبی نمونه‌های این مثال هستند. البته الگوی توسعه چین، الگوی خوبی بوده که فشارهای خارجی خیلی توان تضعیف آن را ندارد و الگویی بهتر از کره جنوبی است.
وی افزود: مسئله این است که با توجه به توان انسانی کشور ما که نیروهایی کارآزموده و توانمند هستند و امکانات اقتصادی ما هم بالا است، پرداختن به توسعه با توجه به سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و بدون چشم‌داشت از بیگانگان، یک ضرورت است. فقط برخی از تکنولوژی‌ها هست که اکنون در دسترس ما نیست و از توان ما بالاتر است که در دنیای امروز بسیاری از آن‌ها را می‌توان با مطالعات بیشتر جبران کرد؛ بنابراین قطعا ما می‌توانیم نیازهای خود را بدون وابستگی برآورده کنیم و دلیل آن هم عرصه‌هایی است که توانستیم در آن پیشرفت کنیم.

پیشرفت‌های هسته‌ای و نظامی؛ الگوهای مناسب توسعه بدون وابستگی
معصومی‌نیا در پاسخ به پرسشی درباره توجیهات سخن خود درباره ظرفیت اقتصاد مقاومتی برای توسعه بدون وابستگی اقتصاد کشور، اظهار کرد: تجربه جالبی که خود بنده در دانشگاه‌ها داشته‌ام و به طور مستقیم درگیر آن بوده‌ام، درباره آغاز فعالیت‌های پیشرو و پیشرفت‌های ایران در علوم هسته‌ای است و من در دانشگاهی مربوط به علوم پایه بودم و فیزیک یکی از رشته‌های بسیار پیشرفته آن دانشگاه بود؛ هنگامی‌که برای برخی از اساتید فیزیک مطرح می‌کردیم که ما توانایی کسب دانش هسته‌ای را داریم، باورشان نمی‌شد و قبول نمی‌کردند که ما در انرژی هسته‌ای خیلی پیشرفت کرده باشیم و می‌گفتند این‌ها مصرف تبلیغاتی دارد و پیشرفت در این زمینه‌ها به این سادگی نیست و آن قدر نسبت به کشورهای هسته‌ای عقب هستیم که به این زودی نمی‌توانیم به توانایی دسترسی پیدا کنیم.
وی ادامه داد: اما هنگامی‌که از این دستاوردها رونمایی شد و حتی متخصصین فیزیک هسته‌ای ما از آن اطلاع نداشتند، آنان تعجب کرده و مجبور شدند این موضوع را باور کنند. برایم جالب است و دوستانی که برای بازدید از تاسیسات هسته‌ای ما رفته‌اند، به خوبی می‌دانند که متوسط سن این جوانانی که این پیشرفت‌های هسته‌ای را برای ما ایجاد کردند، کمتر از 25 سال هستند و این جوانان به گونه‌ای ما را جلو بردند که همه کشورهای دنیا باورشان شد که ایران هسته‌ای شده است.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم اقتصادی به نمونه دیگری در این باره اشاره کرد و گفت: نمونه‌ دیگری که بنده به طور مستقیم درگیر آن بودم، در زمینه دفاعی است. در زمان جنگ تحمیلی، ما کاملا وابسته بودیم، اما هنگامی‌که نیروی انسانی خود را به کار گرفتیم، به گونه‌ای توانستیم پیشرفت کنیم که همه دنیا اذعان می‌کند ایران در زمینه‌های نظامی بسیار پیشرفت‌ها محیرالعقولی نسبت به باورهای آنان دارد؛ به گونه‌ای که کشورهای سلطه از انرژی هسته‌ای فراتر رفته و می‌گویند باید موشک‌های بالستیک‌های خود را هم نابود کنید و همه این موارد نشان می‌دهد که اقتصاد مقاومتی با به‌کارگیری ظرفیت‌های داخلی توان توسعه بدون وابستگی کشور را دارد.