حجتالاسلام والمسلمین سیدمحمد رجاییباغسیایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، با اشاره به فرارسیدن هفته تعاون به ارزیابی خود از وضعیت کنونی این بخش از اقتصاد کشور پرداخت و اظهار کرد: تعاون یکی از ابتکارات مرحوم شهید بهشتی (ره) بود و همانگونه که میدانیم اقتصاد ایران براساس قانون اساسی به سه بخش دولتی، خصوصی و تعاونی تقسیم شده است و یکی از مصادیق بارز خصوصیسازی و مردمیکردن اقتصاد همین روی آوردن مردم به تعاونیها هستند و در قانون اساسی هم رسیدن به سهم 25 درصدی در اقتصاد ملی برای آن پیشبینی شده است.
مزایای تعاون
وی ادامه داد: درست است که بخش خصوصی که دارای سرمایه زیادی است یکی از مصادیق آن چیزی است که در قانون اساسی آمده است اما تعاون یک ویژگی بسیار مهم دارد که آن را برجسته میکند و آن، اینکه سودی که در حوزه تولید در اقتصاد تعاونی ایجاد میشود بین تعداد زیادی از افراد توزیع میشود. ما در تعاونیهای تولیدی، هم تولید، هم رشد و هم توزیع عادلانه ثروت را شاهد هستیم اما در سرمایهگذاری بخش خصوصی غیرتعاونی معمولا اینگونه است که یک فرد یا تعداد اندکی از افراد فعالیتی را انجام میدهند و سودهای آن را هم از آن خود میکنند.
حجتالاسلام رجایی افزود: اگرچه اینکار باارزش است، اشتغال ایجاد کرده و تولید ملی را افزایش میدهد اما از بُعد توزیع درآمد، جامعه را به سمت یکقطبی شدن پیش میبرد و جامعه در راستای تقسیم به فقیر و غنی حرکت میکند اما در تعاونیها ضمن اینکه مزایای قبل وجود دارد و تولید افزایش پیدا میکند دو ویژگی دیگر هم قابل توجه است؛ یکی اینکه سرمایههای کوچک را جمع میکند که باعث ایجاد یک سرمایه بزرگ میشود و دوم اینکه تعداد وسیعی از مردم از ثمرات فعالیت اقتصادی تعاونی بهرهمند میشوند.
موانع توسعه تعاون
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تأکید کرد: از طریق ارزش افزودهای که در جریان تولید از طریق فعالیت اقتصادی تعاونیها ایجاد میشود، از لحاظ درآمدی، توازن و تعادل در جامعه به طور نسبی برقرار میشود. بنابراین تقویت تعاونیها از مهمترین وظایف ماست؛ مخصوصا بعد از اینکه مقام معظم رهبری هم دستوری را در جهت اجراییشدن اصل 44 ارائه دادند و تأکید کردند که 25 درصد اقتصاد کشور باید متعلق به تعاونیها باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که چرا علیرغم هدفگذاری ما برای رسیدن به سهم 25 درصدی در اقتصاد همچنان سهم این بخش کمتر از ده درصد است؟ اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی این است که فرهنگ کار جمعی در جامعه ما ضعیف است و این اختصاصی به تعاون ندارد حتی اگر به دانشگاهها مراجعه کنیم اساتید دانشگاهی ما تمایل دارند به صورت انفرادی کار کنند. حتی در ورزش که نیاز به تعاون دارد هم همینگونه است. این موضوع به روحیه ما مربوط میشود. البته دیدگاههای مختلف در اینباره قابل بحث است اما مهمترین مشکل توسعهنیافتگی تعاون ضعف فرهنگ کار جمعی در بین مردم است.
اشتباه در ادغام وزارت تعاون
وی به ضرورت حل مشکلان فرهنگی بخش تعاون برای توسعه آن اشاره کرد و گفت: حل مشکلات و بهبود وضعیت بخش تعاون در گرو حل مشکلات فرهنگی آن است. در واقع در تعاون مسئله اساسی این است که فرهنگ مردم در زمینه نگاه به تعاون از طُرُق مختلف اصلاح شود تا مردم به کار اقتصادی جمعی تشویق شوند و خود تعاونیها هم باید کمک شوند که عملکرد موفقی داشته باشند تا مردم بتوانند تشویق شده و وارد فعالیت تعاونی شوند.
حجتالاسلام رجایی در پاسخ به پرسشی درباره عملکرد وزارت تعاون نسبت به توسعه این بخش از اقتصاد اظهار کرد: فارغ از نگاه وزارت تعاون دولت یازدهم یا دولت قبل به این بخش باید گفت مشکلات اصلی بخش تعاون از زمانی آغاز شد که وزارت تعاون در وزارت کار و رفاه اجتماعی ادغام شد و از آن زمان بود که بخش تعاون در حاشیه قرار گرفت و انصافا تعاون ضعیف شد و بنده معتقدم قطعا این روند اشتباه باید اصلاح شود.